Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Dijitalleşme ve internet hızı…’
25 Ağustos 2025Dijital bir ekonomi yolculuğunda bir tarafta 5G’den söz ediyoruz, diğer tarafta e- ticaretin, e-ihracatın önemine değiniyoruz. Mesela sadece tüketici firma arasında cereyan eden bir mesele değil. Aynı zamanda nesnelerin interneti üzerinde mal ya da hizmet üretimindeki operasyonlarımızı da buraya taşımanın ve verimliliğin üzerinde duruyoruz.
Hepsi güzel ve dünyadaki gelişmelerle paralel giden başlıklar. Ama günün sonunda top oynayabilmeniz için, önce top sahasının olması gerekmiyor mu? Şöyle bir hatırlatma yapayım.
Eski yıllarda da Türk futbolunun son derece önemli yıldızları vardı. Lefter, Metin Oktay gibi değerlerimiz oldu. Fakat bu ve benzeri isimlerin hepsi kendi yetenekleri ve bireysel çabalarıyla bir noktaya kadar performans sergilediler.
Ne zaman ki sahalarımızı düzelttik, sonrasında uluslararası arenada rekabeti konuşur hale geldik. Ediyor ya da edemiyor olmamızdan değil, rekabet için aynı zeminde mücadele edebilmekten söz ediyorum.
Bugün gerek takımlarımız, gerekse futbolcularımız uluslararası arenada en azından tutunma mücadelesi verebiliyor. Öncesinde böyle bir olasılık tesadüflere bağlı bir başlık idi. Ne değişti? Tesisleşme, bilim ve benzeri geliştirilen metotlar.
Aynı konu, yeniden şekillenen dünyada da internet üzerinden okunması gereken bir başlık haline geliyor. Firmalarımızda yalın üretimden, belki karanlık değil ama tam otomasyona geçmiş veri odaklı fabrikalardan bahsediyoruz, ama bunu sağlayacak saha muadili internetin kalitesini mercek altına almıyoruz.
Sizin kaç G olduğunuzun değil, o ulaştığınız zeminde, nasıl bir kullanım rahatlığına sahip olduğunuzun önemi var. Oysa bizde gelirle mukayese edildiğinde hem dünya ortalamasının çok üzerinde fiyatlar ödediğimiz, hem de niteliksiz hizmet aldığımız bir saha söz konusu.
“Speedtest Global Index verilerine göre, mobil internette 60’ncı, sabit internette 101’inci sıraya gerileyen ülke, global standartların gerisinde kalıyor. Önde gelen servis sağlayıcılar, düşük GB paketleriyle 500 TL’den başlayan fiyatlar sunarken, kota artırmak isteyenler 1500 TL’ye kadar çıkabiliyor.”
Türkiye’nin çok ciddi anlamda bir altyapı yatırımına ihtiyacı var. Eğer bu altyapı sağlıklı hale getirilemezse 6G’ye geçseniz ne olacak? Bireysel anlamda da, tüzel kullanıcılarda da dezavantajlı bu yapıyı ortadan kaldırmak zorundayız.
Örnek mi? Saniyelerle ölçülen bir üretim otomasyonunda, internet altyapısının zayıflığı nedeniyle verilerin gecikmeli gittiğini düşünün. Bireysele indiğimizde de e-ticarete kalkışan bir firmanın, saniye farkıyla satışları kaçırdığını hayal edin.
Sadece bu iki örnek bile meselenin ne kadar hayati olduğunu, bant genişliğinden, kullanım hızına kadar altyapı eksikliği gidermeden yapılacak yatırımların da daha pahalı hale gelirken, rekabet edilemez durumlardan kaynaklı aşı maliyetli hale geleceğini bize anlatıyor. O nedenle G’lerden önce, kullanım kalitesinden söz edin. Yoksa gerisi boş laf.
Tüm Yazarlar
