Çetin Ünsalan Yazdı: ‘KOBİ tanımı değişmişken…’
18 Ağustos 2025Ülkemizdeki KOBİ tanımı değiştirildi. Üzerinden bir hafta geç meşine rağmen özellikle ele almak için bekledim. Çünkü bir şeyi merak ediyordum. Acaba gerçekten sağlıklı bir şekilde konu ele alınacak, nedenleri sorgulanacak mı?
Ne yazık ki, klasik bir Türkiye fotoğrafı içerisinde, kimi meseleyi umursamadı; kimi de buradan hamaset yapıp, mesaj vermenin yollarını aradı. Ne yapılmıştı hatırlayalım:
“Yeni düzenleme kapsamında KOBİ tanımında yer alan net satış hasılatı veya mali bilanço üst sınırı 500 milyon TL’den 1 milyar TL’ye yükseltilmiştir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen bu güncellemeyle birlikte; daha yüksek ciroya, bilanço değerine ve istihdam kapasitesine sahip işletmeler de KOBİ tanımı içerisine alınmış; böylece kamu desteklerinin kapsamı genişletilerek daha kapsayıcı ve güncel bir yapı oluşturulmuştur.”
Öncelikle bu tanıma 250’den fazla kişiyi çalıştıran ortaya büyüklükteki işletmelerin girdiğinin altını çizelim. Hedef ne? Bu işletmelerin kamu desteklerinden daha fazla yararlanması. Ama bu rakamın okumasının yapılması gerekiyor.
Satış hasılat şartı ikiye katlandıysa, ya bu ülkede aşırı bir enflasyon olduğunu gösterir ya da KOBİ diye büyük işletmelere desteğin yolunun açıldığı anlamına gelir. Satış hasılatının artması ise her zaman kârlılığın arttığı anlamına gelmez.
Şişme ile büyüme arasındaki farkın, makro ekonomi açısından karıştırılıp, önümüze hangi sorunlarla geldiğini görüyoruz. Ülkede zaten finansman ile ilgili sıkıntıları olan işletmeleri, tanım değişiklikleriyle oyalamanın da çok anlamlı olduğunu düşünmüyorum.
Yıllardır dile pelesenk haline gelen yapısal reformlar masaya yatırılmadan, üretimde ve üretim süreçlerindeki verimsizlik, doğru insan kaynağı kullanımı, sağlıklı bilançolar oluşturma ve benzeri koşullarda iyileştirme yapmadan, bu tip hamleleri konuşmak ya görev zararını arttırır ya da verilen desteklerin heba olmasına neden olur.
KOBİ’ler bu ülkenin en kritik işletmeleridir. Çünkü devasa işletmelerin bile ana tedarikçileri olan yapıları, toplumun geneline yayılan özellikleri, dinamik olması halinde ekonomideki büyümeye motor güç etkisi yaratma potansiyelleriyle özellikle üzerinde durulması gerekir.
Ama bunu sadece tanımla yaparak işin içinden çıkacağımızı zannediyorsak ya aldanıyoruz ya da iyi niyetli değiliz. Şayet siz bu işletmelerin neden finansmana ulaşamadıklarını sorgulamıyorsanız, aldıkları finansmanı günlük ihtiyaçlar için kullandıklarını ve daha sonra ödeme güçlüğü içine düştüğünü görmüyorsanız, çözümü de konuşmaya başlayamazsınız.
İhracata konu üretimler içinde, yerli tedarik oranını arttırma eğiliminiz yoksa, burada katma değeri yakalamak için işletmelerin verimsizliğini giderme anlayışınız yoksa, insan kaynağına halen personel diye bakan bu alanı bilinçlendirme ve özendirme eğiliminiz yoksa tanımla işin içinden çıkamazsınız.
Sadece finansalları daha çok bozulan, kaynak bulduğunda gelişmek için değil, maaş ödemek için para harcayan, ödemelerinde sorunlu yapıların kemikleştirirsiniz. Siz ülkenin KOBİ’leri konusunda iyi niyetli misiniz?
Önce konkordato gerçeğinde, en çok bu firmaların alacakları nedeniyle etkilendiğini kabul edip, yasal düzenleme yaparak, bu firmaları alacak listesinin başına yerleştirerek işe başlayan. Yoksa iş tanıma kaydıysa yandık. Yıllarca bu ülkede bakanlıkları döneminde Ali Coşkun’un KOBİ diye, Abdüllatif Şener’i de mortgage diye adeta kandırdılar.
İkisi de konularına inanıyordu. Ama KOBİ deyip destek vermediler; mortgage deyip konut kredisinin adını değiştirdiler. Bu nedenle yıl 2025 oldu; halen ortada ne sağlıklı bir KOBİ yaklaşımımız var; ne de gerçekten konut piyasasını istikrara kavuşturacak bir mortgage fonu. Sadece kendimizi kandırıyor; kandırırken de sorunlu yapılar yaratıyoruz.
Tüm Yazarlar
