Borsa
Dev Servet Fonundan İsrailli Şirketlere Sert Darbe
Norveç’in 2 trilyon dolarlık petrol fonu, Gazze savaşı nedeniyle ağır eleştiriler altında kalan yatırımlarını azaltma kararı aldı. Fon, ay başında hissedarı olduğu 61 İsrailli şirketten 11’ini geçtiğimiz hafta sattığını açıkladı.
Dünyanın en büyük varlık fonu, kamuoyu baskısıyla İsrailli şirketlerdeki yatırımlarının beşte birini elden çıkardı.
Norveç’in 2 trilyon dolarlık petrol fonu, Gazze savaşı nedeniyle ağır eleştiriler altında kalan yatırımlarını azaltma kararı aldı. Fon, ay başında hissedarı olduğu 61 İsrailli şirketten 11’ini geçtiğimiz hafta sattığını açıkladı.
Fonun CEO’su Nicolai Tangen, bu satışların şirketlerin özel faaliyetlerinden değil, Norveç Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen referans endeksin dışında kalmalarından kaynaklandığını belirtti. Ancak Tangen, “Gazze’de ciddi bir insani kriz var. Savaş halindeki bir ülkede faaliyet gösteren şirketlere yatırım yapıyoruz ve Batı Şeria ile Gazze’deki koşullar kötüleşti. Bu nedenle inceleme süreçlerimizi daha da güçlendireceğiz” dedi.
Kamuoyu ve Siyasilerden Artan Baskı
Norveç’te muhalefet partileri, sivil toplum kuruluşları ve bazı eski yetkililer fonun İsrail’den tamamen çıkmasını talep ediyor. Fonun ilk CEO’su Knut Kjaer de bu çağrılara destek verdi.
Ülkenin merkez sol hükümeti, gelecek hafta yapılacak seçimler öncesinde fonun ve ona danışmanlık yapan bağımsız etik konseyinin tüm İsrail yatırımlarını gözden geçirmesini istedi.
Maliye Bakanı Jens Stoltenberg, “Uluslararası hukuku ihlal eden faaliyetlere katkı sağlayan şirketlerden çekiliyoruz. Ancak sadece İsrailli oldukları için şirketlerden çıkmıyoruz” diyerek kararların ilkesel çerçevede alındığını savundu.
Tepki Çeken Şirketler ve Yeni Kararlar
Satışı yapılan şirketler arasında, Gazze’yi bombalamakta kullanılan uçakların motor bakımını yapan Bet Shemesh Engines de yer alıyor. Fon, ayrıca İsrail’deki üç yerel portföy yönetim şirketiyle de yollarını ayırarak yatırımlarını kendi bünyesinde yöneteceğini açıkladı.
Buna rağmen muhalefet ve aktivistler, portföyde kalan 50 İsrailli şirketin de gözden geçirilmesini talep ediyor. Sosyalist Sol Parti lideri Kirsti Bergstø, “Bu adım yetersiz. Fon hâlâ soykırıma ortak. İki yıl sonra gelen bu temizlik talimatı, sadece 11 şirketle sınırlı kalmamalı” dedi.
Gazze Savaşı ve Uluslararası Baskı
İsrail, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın gerçekleştirdiği ve 1.200 kişinin öldüğü, 250 kişinin rehin alındığı saldırının ardından Gazze’ye geniş çaplı bir operasyon başlattı. Yerel sağlık yetkililerine göre 22 ayı aşkın süredir devam eden saldırılar sonucu 60 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti, açlık ve yıkım derinleşti.
Kaynak: Financial Times
