Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Kısa dönem eylem planı ihtiyacı…’
8 Haziran 2023Seçimlerin ardından yaşanan gelişmelerde ilk hareketlenme kurda oldu. Elbette büyük bir heyecan içinde insanların yine soruları havada uçuşturduğu bir dönemi yaşıyoruz. Ama öncelikle şunun altını çizeyim ki, paniğe kapılmaya da, ani hareketlerde bulunmaya da, tüm bu yaşananları sürpriz gibi değerlendirmeye de gerek yok.
Çünkü yaşananların hiçbiri sürpriz değil. Kurdaki hareketlenme de bir yükselme değil, değerine gelme adımları olarak nitelendirilmeli. Zira son 5 yıldır sahtelikler üzerinden, gerçek olmayan veriler tarafından bize sunulan fotoğraf söz konusu.
O nedenle şu an en az açıklanan enflasyon kadar, TL’nin değer kaybettiği bir süreci yaşayacağız. Asıl kritik olan ise ondan sonra başlıyor. Açıklanan enflasyon ile gerçek enflasyon arasındaki fark nasıl yönetilecek?
Zira bu bırakın ikili kuru, çoklu kur sistemine dönen, sektörüne ve firmasına göre farklı kurların konuşulduğu ortamı toparlamanın da anahtarını oluşturuyor. Şayet yine gerçeklerden kopuk bir tavır takınırsak, sadece faturayı arttırırız.
Bu sebeple açıklanacak orta vadeli programın önemi büyük. Birçok sorunun yanıtı orada bulunabilecek mi? Gerçekten ayağı yere basan bir program uygulanacak mı? Finans sıkıntısından, cari açık problemini oluşturan dış ticaret açığına kadar bir çok başlık nasıl ele alınacak? Tüm bu soruların yanıtını bulmamız gerekiyor. Zira bugüne kadar hayali hedeflerle ortaya atılan programların içinde hedefini tutturan yok.
Yine bir masal yazılacaksa, çare olmaz. Örneğin enerji faturasından bahsediyorsanız yenilenebilir enerji adımlarını somut biçimde, enflasyondan söz ediyorsanız üretim yol haritasını ayağı yere basan şekilde açıklamak durumundasınız.
Finansman sıkıntısında yurtdışından para getirme hayallerini sürpriz olarak nitelendirip, asıl içteki israfın ve doğru olmayan kanallara akışın nasıl şekillendirileceğini anlatmalısınız. Elbette bunlar için bir süre gerekiyor ve sabırlı olmak lazım.
Ama tüm bunların çalışmasını yaparken, ortadaki rüzgarı da dindirmenin yollarını aramak şart. Bunu da baskılayarak, konuşana eskisi gibi ceza yağdırarak yapamazsınız. Çok daha fazla ters teper ve bir şeyler saklamak istediğiniz anlamına gelir.
Bu nedenle iyi hazırlanmış bir program adına zaman kazanmak için, ekonomi yönetimi mesela 10 maddelik kısa dönem eylem planı açıklamalı. Hemen yapılacak işler, başlıklar altında kamuoyuna duyurulmalı ve sakinleşme temin edilmelidir.
Aksi takdirde bu rüzgarlı havada çok tekne batar. Herkesten soğukkanlı olmasını bekleyemezsiniz. Zira ülkenin finansal okuryazarlık seviyesi yerlerde sürünüyor. Böylesi bir ortamı düzenli açıklamalarla ve ara formüllerle yönetmek zorundasınız.
Her şeyden önemlisi insanlara doğruyu söyleyerek, ağır bir fatura ile karşı karşıya kalındığını anlatarak, başarılı ekonomi palavrasından vazgeçerek güven vermelisiniz. İnsanlar da neye, ne kadar ve ne zamana kadar sabredeceğini bilmeli. Yoksa şu an oluşan kısa vadeli beklenti havası bir anda terse döner ve iş yapamaz hale gelirsiniz.
Tüm Yazarlar
