İklim değişikliği küresel gıda sektörüne korkunç darbeler vuruyor!

Aşırı hava koşulları, dünya genelinde ekinleri mahvetmeye başladı. Gıda maliyetleri şimdiden on yılın en yüksek seviyelerine yaklaştı. Bu durum, küresel açlığın arttığı bir dönemde daha fazla gıda enflasyonu tehdidini beraberinde getiriyor.

Brezilya’nın yirmi yıldaki en kötü don olayı, dünyanın en büyük kahve yetiştiricisindeki genç kahve ağaçlarına ölümcül bir darbe vurdu. Çin’deki domuz yetiştirme bölgesindeki sel, çiftlikleri sular altında bıraktı ve hayvan hastalıkları tehdidini artırıyor. ABD-Kanada sınırının her iki tarafında kavurucu sıcaklıklar ve kuraklık ekinleri öldürüyor. Avrupa’da ise sağanak yağışlar, sırılsıklam olmuş tarlalardaki tahıllar için mantar hastalıkları riskini tetiklemekte.

Kahve fiyatları bu hafta %17 arttı ve 2014’ten beri ilk kez pound başına 2 doları aşarak son zamanlardaki en büyük fiyat artışına neden oldu. Brezilya’daki don olayı, bu yıl çiftçileri vuran sıkıntıların en son örneği. Bunun yanı sıra, ülkede sulama için ihtiyaç duyulan su rezervuarlarını tüketen felç edici bir kuraklık yaşanıyor.

Yaşanan talihsiz iklim olayları, bilim adamlarının yıllardır uyardığı şeyin altını çizer nitelikte: İklim değişikliği ve buna bağlı olarak aşırı değişkenlik gösteren iklim koşulları, dünya popülasyonu için gereken gıda üretimini giderek zorlaştırıyor. Bu zorluk, haliyle sosyal ve politik huzursuzluğu beraberinde getiriyor.

Ülkeler Aç ve Kızgın

Birleşmiş Milletler 2021 Gıda Sistemleri Zirvesi özel temsilcisi ve Ruanda’nın eski tarım bakanı Agnes Kallibata, “Dünyanın herhangi bir yerinde olan şeyler sonunda hepimizi etkiliyor. Dünya’daki iklimin ne kadar kırılgan olduğunu hafife aldık, bu yüzden değişen hava olaylarının çok ciddi etkilerini görmeye başlıyoruz. Bazı ülkeler şimdiden iklim değişikliği kabusunu yaşamaya başladı” dedi.

Gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarını ölçen BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün Gıda Fiyat Endeksi, Mayıs ayına kadar art arda 12 ay artarak Haziran ayında 124,6 puana geriledi ve bir önceki yıla göre %34 arttı.

Gıda Maliyetleri On Yılların En Yüksek Seviyesine Çıktı

Radikal iklim değişikliklerin bir çiftçinin servetini bir gecede alt üst edebileceği tarım sektörü tamimiyle güneşin, rüzgârın ve yağmurun insafına kalmış durumda.  Bununla birlikte, aşırı derecede küreselleşmiş olan tarım endüstrisinde tek bir bölgede meydana gelen hava olayları tüm dünyadaki gıda zincirini sekteye uğratabilecek güce sahip.

Örneğin Brezilya, günümüzde dünyanın en büyük şeker ve portakal suyu nakliyecisi, aynı zamanda global arenada önemli bir mısır ve soya fasulyesi üreticisi konumunda. Latin Amerika ülkesi, Starbucks fincanınızdaki yumuşak içimli Arabica kahvesi için toplanan dünya hasadının yaklaşık %40’ını oluşturuyor.

Chicago merkezli bir kahve perakendecisi olan Intelligentsia Coffee’de kaynak bulma direktörü olan Michael Sheridan, “Dünyada dünya piyasası koşulları üzerinde bu tür bir etkiye sahip olan başka bir ülke yok. Brezilya’da olanlar herkesi etkiliyor” dedi.

Ancak şu anda benzersiz olan şey, aşırı hava koşullarının sadece Brezilya’da değil, dünyanın neredeyse her bölgesini vuruyor gibi görünmesi.

Kuzey Amerika kavruluyor

Kanada’daki kurak koşullar rekor kıran sıcaklık dalgalarıyla birleştiğinde, ortaya çıkan alevler en doğudaki beş ilden neredeyse kuzeyde Yukon ve Kuzeybatı Toprakları’ndaki Arktik Okyanusu’na kadar yayılan yüzlerce orman yangınını tetikledi. En batıdaki Britanya Kolombiyası’nda çıkan yangınlar sebebiyle, ihracat için tahıl taşıyan binlerce vagon haftalarca boşta kaldı.

Kuraklık aynı zamanda Kanada’nın çoğu eyaletinde ve kuzey ABD’de ekinleri kurutuyor. Kuraklık, çiftçileri düşük verimli buğday ve arpa saplarını besi hayvanı yemi olarak satmak gibi nadir görülen adımlar atmaya zorluyor. Bölgede pizza ve bagel hamurları için un yapımında kullanılan bahar buğdayının fiyatları son sekiz yıldaki en yüksek seviyesine ulaştı. Kuzeybatı Pasifik’te çıkarılan kabuklu deniz ürünleri bile aşırı sıcaklıkların deniz yaşamı üzerindeki etkisinden nasibini aldı.

Brezilya donuyor

Brezilya’daki Arabica kahve üretilen bölgeleri kasıp kavuran şiddetli don, özellikle genç ağaçlar için ölümcül oldu.  Bu durum, yakın gelecekte çiftçiler için çok daha büyük kayıplara neden olabilir ve yıllarca kahve üretimine zarar verebilir.

Otuz yıldan fazla bir süredir emtia piyasalarını kapsayan danışman Judy Ganes, genç kahve ağaçlarında yaşanan ölümün, mahsulleri iki yıl sonrası için bile yok etme olasılığını artırdığını söyledi. Bu gidişle çiftçiler mahsulü tümüyle yok etmek veya tarlalarını tamamen yeniden dikmek zorunda kalacaklar.

Çin sular altında

Tarım ve gıda üretimi için bir merkez olan orta Çin eyaleti Henan’da yaşanan sel, şimdilik kontrol altına alınmış görünüyor, ancak daha kapsamlı bir bozulmaya sebebiyet verebileceği için yakından izleniyor. Bazı domuz çiftlikleri ve mısır mahsulleri son zamanlardaki şiddetli yağışlardan zarar görürken, şu an için üretimin çoğu en çok etkilenen bölgelerden uzakta bulunuyor.

Selden daha büyük olan endişe ise, 2018’de domuz sürülerinin neredeyse yarısını yok eden Afrika domuz vebası da dahil olmak üzere hayvan hastalıklarının yayılma potansiyeli. Ülkenin tarım bakanlığı cuma günü Henan felaketinden sonra artan hayvan salgın riskleri konusunda uyardı. Bakanlık, hastalıkların ölü hayvanlardan olduğu kadar kirlenmiş toprak ve su yoluyla da yayılabileceğini belirtti. Yerel yetkililerden göllerden ve nehirlerden hayvan leşlerini toplamaları, üreme alanlarını daha sık dezenfekte etmeleri ve ölü hayvanların satışını kesinlikle durdurmaları istendi.

Avrupa’da yağışlar durmak bilmiyor

Bu ay Almanya ve Belçika’daki sular altında kalan kasabaların dramatik görüntüleri, Avrupa’nın çoğunda normalden çok daha yağışlı geçen bir yazı gözler önüne serdi. Yağmur, tahılları olumsuz etkileyerek hasatlarda gecikmelere yol açtı. Şiddetli yağış dönemini ise, şeker pancarından meyve ağaçlarına kadar çoğu ekine zarar veren ve Fransa gibi yerlerdeki bazı üzüm bağlarını harap eden bir don baharı takip ediyor.

Avrupa buğday üretiminin bu yıl artması beklenirken, hasadın bir kısmı hamur ürünleri için öğütmek yerine çiftlik hayvanlarını beslemekte kullanılması söz konusu. Bu, yüksek kaliteli tahıl ithalatına dayanan Kuzey Afrika’ya yapılan sevkiyatları şimdiden tehdit ediyor.

Kaynak: Bloomberg.com

Çeviri: Cem Cetinguc