Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Zarfa bakan enflasyoncular…’
26 Haziran 2025Vatandaşın enflasyon beklentisi düştü biliyor musunuz? Bu eğilim Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in geleneksel sosyal medya paylaşımında da elbette yerini buldu. Bakan, kamuoyuyla o kadar sıkı bir iletişim halinde ki, elini sosyal medya butonundan çekmiyor.
Doğal olarak hemen bu meseleyi de yorumladı ve “Hanehalkı ile piyasa beklentileri arasındaki farkın yaklaşık 6 yılın en düşük seviyesine inmesi, enflasyon ataletinin kırılması açısından önemli bir gelişmedir” diyerek rakam tutturmanın heyecanını takipçileriyle paylaştı.
Bakan Şimşek, yakında sosyal medya paylaşımlarıyla fenomen olmaya aday bir isim olacak sanırım. Çünkü konu ne olursa olsun, embedded medyaya verdiği röportajlar dışında, sosyal medyadan ayrılamıyor.
Piyasa beklentileri ne? Finans piyasalarının aktörlerinin, açıklanan hedeflerle uyumlu gelen rakamlar manzumesi. Ne bekliyorlar? Yüzde 24,6. Onlara göre ekonomi kurmayları ne açıklarsa esas o. Zira bunun üzerinden beklenti oluşturuyorlar ve ayıp değil.
Ayıp olan reel sektör ve vatandaş enflasyonunu dikkate almayıp, baz değer olarak bunu esas görmek. Peki elinde zarf enflasyon pazarlaması yapılmasını bir kenara koyup, detaylara bakmaya ne dersiniz?
Düştü denilen hanehalkı enflasyon beklentisi ne? Yüzde 6,9… Piyasacılara göre mukayese ederseniz, onlarda öngörülen düşüşün yüzde 0,5 olduğunu da dikkate alırsanız önemli bir gelişme değil mi?
Sıfır noktasında hedefe yakın olanın da yüzde 7 düşürecek hali yok ya. Ama dönüm reel sektöre baktığınızda oradaki gerilemenin yüzde 1,2 ile yüzde 39,8 olduğunu görüyorsunuz. Vatandaşın gerilemiş hali ne? Yüzde 53. Düşünün ki, kimsenin inanmadığı enflasyonun bile iki katı oranında farktan söz ediyoruz. Bir de gerçekleri konuşsak ne olacak?
Ne kadar sağlıklı bir araştırma ve paylaşılan anket sonucu bilinmez ama, hepsini doğru bile kabul etseniz, finansçılarla hanehalkı arasında yüzde 100’den fazla fark olması nedense kimsenin ilgisini çekmiyor. Hatta bununla övünebiliyorlar. Garip ama gerçek.
Peki enflasyon algısı vatandaşta niye düşüyor? Biraz buna kafa yormak lazım. Çünkü enflasyonun artış hızı azalıyor. Bunu hayatımızdan da görüyoruz. Peki nasıl azalıyor? Yani enflasyon sorunu halledilerek mi, yoksa insanların yaşamsal harcamalarını bile kısıp, insanlık seviyesinin altında yaşam sürdürmesinden kaynaklanan tüketimsizlikten mi?
Ne yazık ki ikinci durum geçerli. İnsanlarda öyle bir gelirsizlik oluştu ve satınalma güçleri eridi ki, günlük gıda, barınma ve ulaştırma dışında bir yere harcama yapmak için bütçeleri kalmıyor.
Beyaz yakalılar ise, konut ya da otomobil gibi yatırımlara gücü yetmeyeceği için, restoranları tercih ediyor. Yani günlük yaşamaya başlamış. Tasarruf yapabilecek tek kesimi de kaybetmek nedense kimsenin gündemine gelmiyor.
Bir detay daha var. Vatandaş neden enflasyon beklentisini düşürmüş olabilir. İktidarın hedef enflasyonu yüzde 12. Bu da yüzde 15’ten fazla zam alamayacağını ve gelir probleminin çözülmeyeceğini ifade ediyor ki, bunun da tüketimsizliği besleyerek enflasyonu baskılayacağı açık. Peki tüm bunları alt alta koyduğunuzda enflasyon sorununu çözmüş mü oluyorsunuz, yoksa ertelenen taleplerle, karşılanmayan ihtiyaçlarla ve bunları giderecek iç piyasada oluşturulan hacimsizlikle baskılıyor musunuz? Bence ikincisi, tıpkı kur gibi.
Fakat almışlar zarf ellerine enflasyonculuk oynuyorlar. Ne derler bilirsiniz. Zarfa değil mazrufa bak. Çünkü içindeki mektup hiç de hoş haberler vermiyor.
Tüm Yazarlar
