Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Meselenin okulla ilgisi kalmadı…’
25 Haziran 2025MÜSİAD Başkanı Burhan Özdemir, Yeni Şafak Gazetesi’ne verdiği röportajda kalifiye eleman eksikliğini ve işsizlik problemini dile getirirken, 12 yıllık eğitime atıfta bulunarak, çıraklık sisteminin yeniden gelmesi gerektiğini söyledi.
Öncelikle herkesin ilk ve orta eğitimiyle değil, her ile üniversite sistemini kurup, herkesi üniversite mezunu yapan sistemle ilgili eleştiri yapmasını beklerdim. Çünkü sorunun temeli yüksek öğretimi, şehirlerin finansmanı haline getiren sistemin, ekonomik model olarak uygulanmasından kaynaklandığını söylemez ve sadece konuyu 12 yıllık eğitime bağlarsanız, söyleminizde niyetiniz doğru olsa bile amaç hasıl olmaz.
Türkiye’de mesleki eğitimin son derece önemli olduğunu düşünüyorum. Hatta çocukların ve ailelerin bakış açısının değiştirilmesi için, meslek liselerinde okumaya başlayan çocuklara asgari ücret verilmesi gerektiği önerisini de paylaştım.
Ama konuyu iyi ifade edemezseniz ya da ifade ettiğiniz yayın organı bunu başka yere çekerse, tartışmanın içinden çıkamaz ve sanki ‘ucuz iş gücü’ talep ediyor noktasında kalırsınız. Çünkü röportaja baktığınızda kurgulanış biçimiyle bu sonuç çıkıyor. Elbette Burhan Özdemir gerçekten sürdürülebilir ekonominin şartlarından biri olan çocuk işçi meselesiyle mücadeleye inanıyorsa. İnanmıyorsa, başka bir tartışmanın konusu olur.
Bu alanda dünyanın en iyi uygulamalarından biri Almanya’dadır. Dual sistem, çocukların 10. sınıfa kadar izlemesini yapar, not, eğilim gibi kriterleri gözeterek, yüksek öğrenim ya da mesleki eğitim yönlendirmesini esas alır. Yani konu 12 senelik eğitim olsaydı, bunu Almanya başaramazdı.
Şayet çocuk mesleki eğitime yönleniyorsa, son iki sene bu alanda eğitilir ve sonrasında hemen işe koyularak hayata atılır. Hatta yüksek öğrenim hakkı da elinden alınmaz. İsteyen mezun gece üniversitesi sistemini kullanarak, arzu ediyorsa işin yükseğine gider.
Özetle eski ensesine vurularak yetiştirilen çıraklık özlemi içinde değilseniz, yeni kuşağı anlamaya çalışıyorsanız, konunun 12 yıllık zorunlu eğitimle ilgisi olmadığını da anlamanız gerekir.
Aynı sistemi tekrar kursak, çocukların koşa koşa mesleğe yöneleceğini mi düşünüyorsunuz? Bu tam 20. yüzyılın bakış açısıyla 21. yüzyılın kuşaklarına doğru dayatmaya çalışan bin bakış açısını ifade eder.
Çağın değiştiğini, artık eleman değil, insan kaynağı kavramına geçildiğini, başka bir ekonomi kulvarında yüründüğünü, çalışan kadar şirketlerin ve yöneticilerin de değişmesi gerektiğini görmezden geliyorsanız, sonuç şu çıkar: Derdiniz zorunlu eğitim tartışması ve ucuz işgücü edinimidir.
Ben MÜSİAD Başkanı’nın amacının bu olmadığını düşünmek istiyorum. Reel sektörün kalifiye eleman sorununu dile getirmek istemiş, bunu anlatırken de çözümü eskimiş yöntemlerde aramıştır. Bu nedenle bakış açısını güncellemesi gerekir. Ama şunun çok iyi bilinmesi gerekiyor.
Eğitimin içeriksizleştirilmesi, üniversitenin bir eğitim – öğretim meselesi olmaktan çıkarılıp, işsizlik gizleme ve salt şehre ekonomi yaratma amacıyla sığlaştırılması başka bir konu, yeni mesleklerin kapıda olduğu süreçte eski bakış açısıyla yürünebileceğini zannetmek başka bir konudur.
Tüm Yazarlar
