Ekonomi
Erime tam gaz sürüyor… Net rezervler tarihi en düşük seviyede
Net rezervler tarihi en düşük seviyede
Merkez Bankası’nın IMF tanımlı net uluslararası rezervleri eksi 4.4 milyar dolara gerileyerek tarihinde en düşük seviyeye indi. Merkez Bankası’nın toplam rezervleri de 26 Mayıs haftasında 100 milyar dolar sınırının altına geriledi. Güncel veriler Türkiye ekonomisinin tehlikeli bir yolda hızla ilerlediğini ortaya koyuyor.
Merkez Bankası net uluslararası rezervleri, cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçimleri öncesindeki hafta artan döviz talebinin de etkisiyle 4 milyar 253 milyon dolar azaldı ve tarihinde ilk kez -4 milyar 405 milyon dolara indi.
Merkez Bankası IMF tanımlı net uluslararası rezerv verisini 2002 yılından beri tutuyor, o yıldan bu yana ilk kez bu kadar düşük bir seviye gözlendi. Merkez Bankası toplam rezervleri de 3 milyar 132 milyon dolar azaldı ve 98 milyar 458 milyon dolara inerek 100 milyon dolar sınırının altına geldi.
Merkez Bankası net uluslararası rezervleri 6 Ocak’tan bu yana bir hafta hariç sürekli geriliyor. Yılın başından bu yana ise 21 haftanın 15 haftasında net uluslararası rezerv kaybı yaşandı.
Yıl başından bu yana net rezervler 31 milyar 949 milyon dolar, 6 Ocak’tan bu yana ise 28 milyar 712 milyon dolar geriledi. 14 Mayıs’taki seçimin ilk turu ile 28 Mayıs’taki cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci turu arasında ise net rezervlerdeki kayıp 6 milyar 731 milyon dolar olarak hesaplandı.
Merkez Bankası aldığı döviz kazandırıcı tüm önlemlere rağmen rezervlerde istenilen toparlanmayı sağlayamıyor, aksine sert rezerv kayıpları yaşanıyor. Net rezervlerin sert gerilediği 26 Mayıs haftasında dolar da 19 liranın üzerine yükselmişti.
Öte yandan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık verileri kur korumalı mevduat hesaplarında yükselişin sürdüğünü ortaya koydu. Verilere göre 26 Mayıs haftasında KKM hesapları 100 milyar 558 milyon lira artarak 2 trilyon 498 milyar 727 milyon liraya yükseldi.
BDDK verilerine göre KKM hesapları 125.25 milyar dolara çıktı ve son 8 haftada KKM hesaplarındaki artış 36.4 milyar doları buldu. Merkez Bankası dün yayımladığı yazı ile KKM hesaplarında peşin prim ödemesini kaldırdı, primlerin vade sonunda TL olarak ödenmesi kararını verdi.
Bankacılık sektörü KKM nedeniyle ödenen prim ve opsiyonların rasyoları negatif yönde etkilemesinden endişe duyarken bu uygulamalara son verilmesini istiyordu. Merkez Bankası’nın regülasyonlarında ise henüz bir yumuşama olmadı.
2 MİLYARLIK ‘DEPO’
Bankanın verilerini yakından takip eden isimlerden Uğur Gürses de sosyal medya hesabından şuna dikkat çekti: “26 Mayıs vaziyeti gösteriyor ki 28 Mayıs öncesinde bilinmeyen bir ülke/kurumdan Merkez Bankası’na 2 milyar dolarlık bir ‘depo’ gelmiş.”
Mali piyasalarda ise özellikle dolardaki hareketlilik yüksek. Önceki gece uluslarası piyasalarda anlık olarak 22.95’i gören dolar/TL dün güne 20.80’de başladı ve gün boyu bu seviyenin üstünde hareket etti. Borsa İstanbul da yüzde 1.49 değer kazandı. TCMB de, kur korumalı mevduat (KKM) hesapları için günde altı kez ilan ettiği dolar kurunu dün 20.8056 liraya kadar yükseltti. Öte yandan banka, bankalara gönderdiği yazıda “KKM’de önden ödemeli prim” uygulamasına son verilmesini istedi.
Döviz mevduatlarında 6.3 milyar dolar düşüş
Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerine göre ise yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduatı 26 Mayıs haftasında parite etkisinden arındırılmış olarak 6 milyar 291 milyon dolar geriledi. Bu düşüş son dönemlerdeki en sert gerilemeye işaret ediyor. Verilere göre gerçek kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 3 milyar 397 milyon dolar azaldı. Gerçek kişilerin dolar cinsi döviz mevduatındaki düşüş ise 2 milyar 97 milyon dolar oldu.
Hatırlanacağı üzere Merkez Bankası bankalara gerçek kişiler için yüzde 10 ek dönüşüm hedefi devreye almıştı. Tüzel kişilerin döviz mevduatı ise parite etkisinden arındırılmış olarak 26 Mayıs haftasında önceki haftaya göre 2 milyar 894 milyon dolar geriledi. Tüzel kişilerin de en fazla döviz mevduatı azalması 2 milyar 17 milyon dolar ile dolar cinsi döviz mevduatlarında gerçekleşti.
