Dünya Ekonomisi
The Economist: Çin ekonomisi neden düzelmeyecek?
Çin ekonomisi ikinci çeyrekte yıllık bazda sadece %3,2 oranında büyüdü; bu hayal kırıklığı önemli. Çünkü, başlıca rakibi Amerika neredeyse %6…
Çin ekonomisi ikinci çeyrekte yıllık bazda sadece %3,2 oranında büyüdü; bu hayal kırıklığı önemli. Çünkü, başlıca rakibi Amerika neredeyse %6 büyüyecek. Ev fiyatları düştü ve evleri daha inşa edilmeden satma eğiliminde olan müteahhitler iflas ederek tüm alıcıları korkuttu. Tüketici harcamaları, sabit sermaye yatırımları ve ihracat verilerinin tümü yetersiz kaldı.
Dünyanın büyük bir kısmı çok yüksek enflasyonla mücadele ederken, Çin tam tersi bir sorunla karşı karşıya: Temmuz ayında tüketici fiyatları düştü. Bazı analistler Çin’in 1990’larda Japonya’da olduğu gibi deflasyonist bir tuzağa girebileceği konusunda uyarıyor.
Ancak bazı yönlerden “Japonlaşma”, Çin’in hastalıklarına yönelik çok hafif bir teşhis. Çin’de büyümenin yavaşlaması Japonya’dan çok daha kötü olur çünkü Çin halkı daha fakir. 1990’da Japonya’nın yaşam standartları Amerika’nın yaşam standartlarının yaklaşık %60’ıydı; Çin’in bugünkü oranı %20’nin altında. Ve Japonya’nın aksine Çin, zayıf iç talep ve ağır borç yönünden derin bir sorunla karşı karşıya. Zorlukların çoğu, ekonomik politika oluşturmadaki geniş çaplı başarısızlıklardan kaynaklanıyor. Başkan Xi Jinping gücü merkezileştirdikçe bu sorunlar daha da kötüleşiyor.
Hükümet neden sürekli hata yapıyor? Bunun bir nedeni, kısa vadeli büyümenin artık Çin Komünist Partisinin (ÇKP) önceliği olmamasıdır. İşaretler, Xi Jinping’nin, Çin’in Amerika ile uzun soluklu askeri- siyasi çatışmaya hazırlanması gerektiğine inandığını gösteriyor. Bu nedenle artık hızlı büyümeden çok ulusal değerler, güvenlik ve dayanıklılık arayışını vurguluyor. Bu hedeflere ulaşmak için maddi fedakarlıklar yapmaya hazır ve büyüme hızlı değil, “kaliteli” olmalı.
Ancak Xi Jinping’nin kriterlerine göre bile ÇKP’nin kararları hatalı. Sıfır covid politikasının çöküşü Xi’nin prestijini baltaladı. Teknoloji firmalarına yönelik saldırı girişimcileri korkuttu. Yetkililerin özel tüketimi desteklemeyi reddetmesi nedeniyle Çin’in kalıcı deflasyona düşmesi durumunda borçların gerçek değeri artacak ve icra-iflaslar başlayacak. Her şeyden önce, ÇKP yaşam standartlarını yükseltmeye devam etmedikçe, toplum üzerindeki hakimiyetini zayıflatacak ve Amerika’yla rekabet etme yeteneğini sınırlayacak.
Çin’in sorunlarının tepeden başlaması, devam edeceği anlamına geliyor. Beceriksiz politika yapıcılar ekonominin giderek artan zorluklarıyla yüzleşmeyi geciktirdikçe durum daha da kötüleşebilir. Nüfus hızla yaşlanıyor. Amerika giderek daha düşmanca davranıyor ve Çin ekonomisinin çip yapımı gibi stratejik açıdan önemli gördüğü kısımlarını boğmaya çalışıyor. Çin’le Amerika arasındaki farkı kapatmak gittikçe daha zor olacak çünkü merkezi ekonomiler taklit konusunda inovasyondan daha iyi.
