Dünya Ekonomisi
IMF/Gita Gopinath: 2ci Soğuk Savaş kapıda, hepimiz fakirleşeceğiz
Gopinath, dünya ekonomisinin gayri safi hasılanın (GSYH) yaklaşık %2,5'i değerinde kayıp görebileceğini söyledi. Eğer bloklar arası ticaret tamamen ortadan kaldırılırsa yaklaşık 2,5 trilyon dolar kayıp oluşacak.
Üst düzey bir Uluslararası Para Fonu yetkilisi, dünya ekonomisinin Sovyetler Birliği’nin çöküşünden bu yana kaydedilen ilerlemeyi “yok edebilecek” ikinci bir Soğuk Savaşın eşiğinde olduğu konusunda uyardı.
IMF direktörü Gita Gopinath, dünya ekonomisinin hızla ABD ve Çin merkezli bölgesel güç bloklarına bölünmesinin küresel üretimden trilyonlarca doları yok etme riskini doğurduğunu söyledi.
“Eğer İkinci Soğuk Savaş’a girersek, rakiplerin karşılaşacağı ekonomik yıkımı önceden görmeliyiz. Serbest ticaretten elde edilen kazanımların yok olduğunu şimdiden görebiliyoruz” dedi.
Gezegenin en güçlü ulusları arasında gerilim artarken dünyanın bir “dönüm noktasında” olduğu konusunda uyarıda bulunan Gopinath, hükümetleri uçurumun eşiğinden çekilmeye ve mümkün olduğunca ortak ekonomik öncelikler üzerinde işbirliğine çağırdı.
Bloklara bölünmenin maliyeti çok ağır
Bu uyarı, Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgalinin “Batıda” ABD ve Avrupa ülkeleriyle “Doğuda” Çin ve Rusya arasında önceden tırmanan gerilimleri alevlendirmesinden bu yana uluslararası ticarette yavaşlamanın gözlendiği dönemde gerçekleşti.
“Küreselleşmeden geniş çaplı bir geri çekilme belirtisi olmasa da, jeoekonomik parçalanma giderek artan bir gerçeklik haline geldikçe, fay hatları ortaya çıkıyor. Parçalanma derinleşirse kendimizi yeni bir soğuk savaşın içinde bulabiliriz” dedi.
Bölünmüş iki blok arasındaki ticaretin çökmesinden kaynaklanabilecek potansiyel hasarı ortaya koyan Gopinath, dünya ekonomisinin gayri safi hasılanın (GSYH) yaklaşık %2,5’i değerinde kayıp görebileceğini söyledi. Eğer bloklar arası ticaret tamamen ortadan kaldırılırsa yaklaşık 2,5 trilyon dolar kayıp oluşacak.
Ancak ekonomilerin dünya ticaretindeki yeni bölünmelere uyum sağlama becerisi tam kestirilemiyor. Arzın katı olduğu bir dünyada, kayıplar dünya GSYİH’sının %7’sine kadar ulaşabilir. Doğrudan yabancı yatırımın ABD ve Çin merkezli iki bloğa bölünmesi – bazı ülkelerin bağlantısız kalması – aynı zamanda GSYİH’nın yaklaşık %2’si kadar uzun vadeli küresel kayıplara da yol açabilir.
Dünya ticareti pandemiden bu yana ilk kez daralacak
Uluslararası ticaret ve yatırım akışları, son yıllarda dünyanın en güçlü ekonomileri arasındaki ilişkilerin bozulması ve 2008 mali krizinden bu yana en kötü tökezlemeyi yaşıyor.
Şirketler, Berlin Duvarı’nın yıkılmasından bu yana yıllar süren kontrolsüz küreselleşmenin ardından tedarik zincirlerini “riski azaltmak” için yeniliyor. Kovid salgını sırasında uzun tedarik zincirlerinde meydana gelen kesintiler, ana malzemeleri yerel tedarikçilerden veya siyasi olarak uyumlu ülkelerdeki tedarikçilerden tedarik etme sürecini hızlandırdı.
Hükümetler aynı zamanda iklim acil durumuyla mücadele etmek için yeşil endüstrileri beslerken, yurt içi ekonomik büyümeyi ve istihdam yaratmayı başlatmak için yerli sanayilere milyarlarca dolar teşvik sunuyor.
Gopinath, milli sanayi akımının ülkelere fayda sağladığını kabul ederken, süreci yönetmedeki başarısızlığın “bu faydaları kolayca bastırabileceği ve milyarlarca insanı yoksulluktan kurtarmaya yardımcı olan neredeyse otuz yıllık barışı, entegrasyonu ve büyümeyi tersine çevirebileceği” konusunda uyardı.
Pazartesi günü Kolombiya’da yaptığı bir konuşmada, siyasi açıdan bağlantısız ülkelerin büyük rakip güçler arasında “temas sağlayıcı” olarak hareket etmesinin bazı faydalar sağlayabileceğini söyledi.
Gopinath, ABD’nin Çin mallarına gümrük vergisi getirmesi nedeniyle bazı büyük elektronik üreticilerinin üretimi Çin’den Vietnam’a kaydırdıklarını vurguladı. Ancak Vietnam girdilerinin çoğunu Çin’den sağlıyor.
Güney Amerika emtia ihracatçıları ve bu yıl ABD’ye en büyük mal ihracatçısı olarak Çin’i gölgede bırakan Meksika da dahil olmak üzere Latin Amerika ülkeleri de bloklaşmadan faydalanabilir. Meksika’da tesis açan birçok üreticinin ABD pazarını hedefleyen Çinli firmalar olduğunu ve Meksika özel sanayi parkları birliğinin önümüzdeki iki yıl içinde beş yeni işletmeden birinin Çinli olmasını beklediğini söyledi.
Ancak Gopinath, bu ülkelerin dahi uluslararası ticarette belirginleşen çöküşten zarar görebileceğini ekledi. “Bloklaşma kötüleşirse, aşırı bir senaryoda, şimdilik bu süreçten yararlananlar bile ufak pastan daha büyük dilim kapma yarışına girecek. Kısacası herkes kaybedebilir.”
Kaynak: World economy on brink of ‘cold war two’, IMF official warns
