Arda Tunca Yazdı…’Yapay Zekâda Sermaye Yoğunlaşması ve Finansal Düzeltme’

24 Eylül 2025’te, ParaAnaliz’de yayımlanan “Yapay Zekâda Baş Döndürücü Yatırımlar” başlıklı yazımda, “Yapay zekâ cephesinde tarihe geçecek büyüklükte anlaşmalar gerçekleşiyor” ifadesi ile yazıyı açmıştım.

5 Kasım 2025’teki “Teknoloji Şirketleri: Ekonomik Dengenin Ötesinde Bir Dinamik” yazımda ise, bu yatırımların arkasındaki şirketlerin yarattığı sermaye yoğunlaşmasına dikkat çekmiştim.

Yaklaşık olarak, son bir hafta içinde geldiğimiz noktada, yukarıdaki yazılarımda ele aldığım iki olgu ilgili firmaların piyasa değerlerini ve borçlanma maliyetlerini olumsuz etkiledi. Yatırımlar büyüyor, borçlanmalar artıyor, sermaye yoğunlaşması var ve artan risk sinyalleri ile teknoloji firmalarının finansman maliyetleri yükseldi.

Meta, Alphabet, Amazon, Microsoft ve Oracle bu yıl toplam $390 milyar yatırım yapıyor. Bu rakam, 2026’da $540 milyara, 2027’de $615 milyara çıkacak. Ancak, bu büyümenin gölgesinde, piyasalarda tedirginlik artıyor.

Son haftalarda teknoloji devlerinin tahvillerinde sert satışlar yaşandı. Bank of America verilerine göre, bu “hyperscaler” olarak adlandırılan bu şirketlerin tahvillerinin ABD Hazine tahvillerine göre taşıdığı getiri farkı (spread) Eylül’de yaklaşık 0,5 puan düzeyindeyken bugünlerde 0,78 puana yükseldi. Trump’ın gümrük tarifeleriyle piyasaları sarstığı Nisan’dan bu yana görülen en yüksek seviye!

Meta, Louisiana’daki “Hyperion” veri merkezi için $27 milyarlık özel borç anlaşması yaptı. Ardından, 30 milyar dolarlık tahvil ihraç etti. Alphabet $25 milyar, Oracle $18 milyar borçlandı.

Financial Times’ın derlediği, Oracle tahvillerinin de içinde yer aldığı teknoloji şirketleri endeksine göre, Oracle’ın mevcut tahvillerinin piyasa fiyatı Eylül ortasından bu yana yaklaşık %5 geriledi. Yatırımcılar, Oracle borçlanma araçlarını portföylerinden çıkarıyor. Diğer bir ifadeyle, şirketin artan borç yüküne temkinli bir tavır oluşuyor.

Söz konusu şirketler $350 milyar civarında nakit tutuyor. 2026’da, $725 milyar nakit akışı yaratmaları bekleniyor. Ancak Moody’s, özellikle Oracle’ın gelirlerinin birkaç büyük yapay zekâ şirketine bağımlı hale gelmesini “önemli bir risk” olarak değerlendiriyor.

Amazon’un 14 bin kişiyi işten çıkarırken 2025’te sermaye harcamalarını $125 milyar yükseltmesi, artık büyümenin üretimden çok veri merkezlerine, istihdamdan çok enerji tüketimine dayandığının işareti.

Yaşananlar, kalıcı bir çöküşe mi işaret ediyor? Yukarıdaki veriler doğrultusundaki görüşlerimi aşağıdaki gibi maddeleyebilirim:

• Teknoloji şirketlerinin devasa yatırımlar yapıyor olması ve bu yatırımların getirilerinin henüz belli olmaması “yüksek risk + yüksek bekleyiş” faktörlerini artırdı.
• Aşırı beklenti, biriken yatırım ve borçlanma ile birlikte piyasalarda soru işaretleri yarattı.
• Yatırımcılar, şimdi temkinli bir duruş sergiliyor. Portföylerde, borç araçlarına yönelik satış veya talep zayıflaması görülüyor.
• Piyasada şu an soğuma ve düzeltme süreci yaşanıyor.
• Son günlerin gelişmeleri karşısında, “çoğu yatırımcıyı panik haline sokan, kontrolsüz bir çöküş” değerlendirmesinde bulunmak mümkün değil.
• Gelişmeleri, “sağlıklı” olarak nitelemeye yakın duruyorum. Zira, teknolojik gelişmelerin zaman zaman tempo kaybetse de duracağını düşünmek mümkün değil. Bu durumda, fazla şişen ve yüzeyi gerilen bir balonun bir miktar havasının alındığını düşünmek daha doğru bir yaklaşım gibi duruyor.

Kaynakça

Financial Times. (2025, November 8). Investors dump Big Tech bonds as AI spending boom stirs credit concerns.  https://www.ft.com/content/d2bf6c25-fb42-4f13-b81c-a72883632f50

Financial Times. (2025, November 9). Amazon raises capex guidance to $125bn as AI buildout accelerates despite job cuts. https://www.ft.com/content/8e21d389-64bb-42cc-b52d-48203837979f

JPMorgan Chase & Co. (2025, October). Tech Sector Credit Outlook: Hyperscaler Leverage and AI Infrastructure Financing.

Bank of America Global Research. (2025, November). US Credit Strategy Update: Tech Investment Cycle and Corporate Bond Spreads.

Moody’s Investors Service. (2025, November). Oracle Corporation Credit Opinion: Concentration Risk in AI Revenue Streams.

ParaAnaliz. (2025, Eylül 24). Arda Tunca, Yapay Zekâda Baş Döndürücü Yatırımlar. https://www.paraanaliz.com/2025/piyasa/arda-tunca-yazdi-yapay-zekada-bas-dondurucu-yatirimlar-g-122411/

ParaAnaliz. (2025, Kasım 5). Arda Tunca, Teknoloji Şirketleri: Ekonomik Dengenin Ötesinde Bir Dinamik. https://www.paraanaliz.com/2025/ekonomi/teknoloji-sirketleri-ekonomik-dengenin-otesinde-bir-dinamik-g-126172/