Erol Taşdelen Yazdı: Altına Talep Enflasyon Yaratır mı?
5 Ekim 2025Altın ve Enflasyon İlişkisi
Altın, doğrudan üretim süreçlerine giren bir emtia değildir; yani petrol, doğal gaz ya da buğday gibi maliyetleri artırarak fiyatlara yansımaz. Daha çok tasarruf ve yatırım aracı olarak kullanılır. Dolayısıyla altına olan talep tek başına doğrudan enflasyon yaratmaz.
Ancak altın fiyatlarının artışı, özellikle Türkiye gibi altını geleneksel tasarruf aracı olarak kullanan ülkelerde enflasyon beklentilerini etkileyebilir. Altın fiyatları yükseldiğinde, vatandaşın “paranın değeri hızla düşüyor” algısı güçlenir. Bu da dolaylı yoldan enflasyonu besleyebilir.
Özetle:
-
Enflasyon → Altına talep yaratır (korunma refleksi).
-
Altına talep → Enflasyonu doğrudan yaratmaz ama beklenti kanalıyla baskı kurabilir.
TCMB Başkanı Karahan’ın Görüşleri
TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın son dönemde yaptığı açıklamalar, Türkiye’de altın talebinin para politikasının etkinliğini zayıflattığını vurguluyor. Karahan’a göre:
-
Yastık altı altın stoku 500 milyar dolara yaklaşıyor.
-
Bu büyüklük, Merkez Bankası’nın sıkı para politikasının etkilerini sınırlıyor.
-
Altına yönelim, finansal sisteme güven yerine “geleneksel saklama” davranışını artırıyor.
Başkan Karahan ayrıca, “enflasyonla mücadele için para politikasını bir süre daha sıkı tutmamız gerekiyor” diyerek, faiz indirim beklentilerini boşa çıkardı. Bu mesaj, hem iç piyasaya hem de dış yatırımcılara kararlılık sinyali niteliğinde.
Bu Görüşlerin Piyasaya Mesajı
-
Sıkı para politikası devam edecek: Enflasyon kontrol altına alınmadan faizlerde gevşeme sinyali yok.
-
Altın düzenlemeleri gelebilir: Yastık altı altını sisteme çekmek için yeni finansal ürünler veya teşvikler gündeme gelebilir.
-
Algı yönetimi önemli: TCMB, altın talebinin enflasyonist algı yarattığını kabul ediyor ve bu algıyı kırmak için iletişim stratejisini sıkılaştırıyor.
Altına talep, doğrudan enflasyonun nedeni değildir. Asıl neden, enflasyonun kendisidir. Ancak altına yönelimin artması, Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadelesini zorlaştırır. TCMB Başkanı’nın vurgusu tam da bu noktada: Halkın tasarruf tercihlerinin altına kayması, sistemin elini zayıflatıyor.
Türkiye’de fiyat istikrarı için sadece faiz ve kur politikaları değil, aynı zamanda tasarruf davranışları da kritik hale geliyor.
Erol TAŞDELEN – Ekonomist www.bankavitrini.com
Tüm Yazarlar
