Mali disiplin ve ihalelerde şeffaflık Manisa’yı ayağa kaldırdı

Türkiye’nin önemli sanayi merkezlerinden Manisa’da geçen yıl yerel seçimlerle CHP’ye geçen Büyükşehir Belediyesi’nde uygulanan politikalar olumlu ekonomik sonuçlar vermeye başladı. İstanbul’da gazetecilerle sohbet toplantısında bir araya gelen Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek 3 Nisan 2024’teki devir teslimden sonra kolları sıvadıklarını belirterek şunları söyledi:
“Büyükşehir belediyesini devraldığımızda 2.4 milyar TL borç vardı. Her ay 100- 150 milyon TL borç ödeyerek bu rakamı geçen yıl sonu itibarıyla 1.6 milyar TL’ye indirmeyi başardık. Yeni hizmetleri devreye alırken, eski belediyenin az sayıdaki hizmetlerini iyileştirdik. Bugüne kadar belediyenin bir tek iğnesini bile satmadık ve bunları yaparken 2024’ü 985 milyon TL bütçe fazlasıyla kapattık. Yatırımlarımız devam ediyor. Geçen ay ekipman için 658 milyon TL’lik yatırım yaptık.”

Manisa Büyükşehir Belediyesi’nin (MBB) bütçe performansındaki bu iyileşmenin altında hizmetleri aksatmadan sıkı bir mali disiplin uygulanması ve şef ihale sistemine geçilmesi yatıyor.
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek’e işleri toparlamak hiç de zor değil. “Tüm ihaleleri açık ve şeffaf hale getirdik” diyen Zeyrek şöyle konuştu:
“İhaleleri canlı yayında halka ulaştırıyoruz. Harcadığımız her kuruşun hesabını da her ay Manisa Büyükşehir Belediyesi’nin web sitesinde halkımızla paylaşıyoruz ve onların da soru sormasını istiyoruz. Her ay basınla da Serbest Mikrofon adını verdiğimiz bir toplantıda bir araya geliyoruz. Sorularını yanıtlıyorum, eleştirilerini dinliyorum.”

Görev gelince Teftiş Kurulu Başkanı ile yaptığı görüşmede son 10 yılda belediyenin düzenlediği hiçbir ihalenin denetlenmediğinin ortaya çıktığını belirten Zeyrek “Hemen geriye dönük teftişlere başladık. Çok ilginç sonuçlar ortaya çıktı” dedi. İlginç sonuçlar arasında gerçekleştirilen kötü inşaatlar, usulsüz ödemeler, yapılmamış iş karşılığı ödenen paralar, yurtdışından alınan kredinin Maliye tarafından onaylanmadan kullanılması, kredi sözleşmesinde adı olan kişinin ihaleyi alması, seçim döneminde eski başkanın astronomik mazot ve promosyon harcamaları tespit edilmiş ancak Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilen dosyalarla ilgili bugüne kadar tek bir işlem de yapılmamış.

Manisa Büyükşehir Belediyesi’nin artan performansında teknoloji de önemli rol oynamış. Teknolojinin tüm imkanlarını sorunların çözümü için kullanmaya çalıştıklarını belirterek şunları söyledi:
“32 yazılımcıya Spiltech adlı bir şirket kurduk. Manisa Büyükşehir Belediyesi önemli bir yazılım şirketi haline geldi. Son üç aydır sürekli aplikasyon lansmanları yapıyoruz. Bunların biri sayesinde gereksiz ve aykırı akaryakıt harcamaları engelledik. Bir araç 50 kilometre mesafe için 80 kilometrelik yakıt tüketmişse sürücülen hemen savunma istiyoruz. Bu sayede bizden önceki yıl bu yıla göre olması gerekenden 1,5 milyon litre daha fazla mazot tüketildiğini ona çıkarttık. Bu 75 milyon TL’lik bir savurganlık anlamına geliyor.”
MBB yazılımcıların geliştirdiği tarım aplikasyonunu çiftçilere destek için de kullanıyor. Göktürk uydusundan 5 günde bir veri alan Spiltech yapay zekayı da kullanarak istenmedik doğa olaylarını önceden haber veriyor ve yüzde 96’lok doğruluk payıyla rekolte tahmini yapıyor. “Son don olayını 6 gün önceden biliyorduk” diyen Zeyrek şunları söyledi:
“ Uygulama üzerinden her gün don geliyor diye bağırdım. Ziraat odaları tüm üyelerine bu mesajı ulaştırdılar ve dinleyenler önlemlerini aldılar. Bizi dinleyip önlem alanlar undan sonra daha çok dinleyecekler.”
Zeyrek’e göre rekolte tahmini de çiftçinin elinde ürünün satılamayıp kalmasını önleyecek. Tarım aplikasyonuyla yaprak gelişiminden yapılan rekolte tahmin sonucu ürün çıkmadan pazarlama yapıldığını belirten Zeyrek “Geçtiğimiz yıl çok miktarda kavun, karpuz. domates tarlada kalmıştı. Bu teknoloji sayesinde erkenden pazar arama olanağına kavuştuk” dedi.
MBB süt üreticisinden piyasanın yüzde 30 üzerinde fiyatla aldığı sütü kendi gıda mühendislerini denetiminde mandıralarda işletip, elde ettiği 15 farklı süt ürününü Halk Mandıra adını taşıyan ve şehrin dezavantaj bölgelerinde açtığı mağazalarında satıyor. Piyasanın yüzde 25 altında ürün satılan mağazalar günde 2 saat açık kalıyor ve bir kişi en fazla 3 çeşit ürün alabiliyor.
Zeyrek bu arada Alzheimer hastalarının kaybolmaları durumunda kolaylıkla bulunmalarını sağlayacak Alzheimer bileziklerinin lansmanını da kısa süre önce yaptıklarını söyledi. Kısa süre önce Soma’da kaybolan bir Alzheimer hastasının 4 gün sonra ölü bulunduğunu belirterek şunları söyledi:
“Yazılımcı arkadaşlar hemen harekete geçtiler. Çalışmalar sonucunda bilezik ve yazılımı ortaya çıktı. Bunun bize toplam maliyeti 750 bin TL yani bütçe içinde devede kulak. Bilezik sayesinde Alzheimerli kişinin nerede olduğunu ve nereye gittiğini kolayca tespit ediyoruz. Alzheimer bugün ülkemizde 65 yaş üzere her 100 kişiden 5’inde, 85 yaş üzeri her 4 kişiden 1’inde rastlanılan bir hastalık ve gün geçtikçe oranlar yükseliyor. Biz bunu diğer belediyelere de vermeye hazırız.”

Türkiye’nin önemli sanayi merkezlerinden Manisa’da yıl aradan sonra 2024 Mart yerel seçimleriyle CHP’ye geçen Büyükşehir Belediyesi’nde uygulanan politikalar olumlu ekonomik sonuçlar vermeye başladı. İstanbul’da gazetecilerle sohbet toplantısında bir araya gelen Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek 3 Nisan 2024’te göreve gelir gelmez kolları sıvadıklarını belirterek şunları söyledi:
“Büyükşehir belediyesini devraldığımızda 2.4 milyar TL borç vardı. Her ay 100- 150 milyon TL borç ödeyerek bu rakamı geçen yılsonu itibarıyla 1.6 milyar TL’ye indirmeyi başardık. Yeni hizmetleri devreye alırken, eski belediyenin az sayıdaki hizmetlerini iyileştirdik. Bugüne kadar belediyenin bir tek iğnesini bile satmadık ve bunları yaparken 2024’ü 985 milyon TL bütçe fazlasıyla kapattık. Yatırımlarımız devam ediyor. Geçen ay ekipman için 658 milyon TL’lik yatırım yaptık.”
Manisa Büyükşehir Belediyesi’nin (MBB) bütçe performansındaki bu iyileşmenin altında hizmetleri aksatmadan sıkı bir mali disiplin uygulanması ve şef ihale sistemine geçilmesi yatıyor.
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek’e işleri toparlamak hiç de zor değil. “Tüm ihaleleri açık ve şeffaf hale getirdik” diyen Zeyrek şöyle konuştu:
“İhaleleri canlı yayında halka ulaştırıyoruz. Harcadığımız her kuruşun hesabını da her ay Manisa Büyükşehir Belediyesi’nin web sitesinde halkımızla paylaşıyoruz ve onların da soru sormasını istiyoruz. Her ay basınla da Serbest Mikrofon adını verdiğimiz bir toplantıda bir araya geliyoruz. Sorularını yanıtlıyorum, eleştirilerini dinliyorum.”

Görev gelince Teftiş Kurulu Başkanı ile yaptığı görüşmede son 10 yılda belediyenin düzenlediği hiçbir ihalenin denetlenmediğinin ortaya çıktığını belirten Zeyrek “Hemen geriye dönük teftişlere başladık. Çok ilginç sonuçlar ortaya çıktı” dedi. İlginç sonuçlar arasında gerçekleştirilen kötü inşaatlar, usulsüz ödemeler, yapılmamış iş karşılığı ödenen paralar, yurtdışından alınan kredinin Maliye tarafından onaylanmadan kullanılması, kredi sözleşmesinde adı olan kişinin ihaleyi alması, seçim döneminde eski başkanın astronomik mazot ve promosyon harcamaları tespit edilmiş ancak Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilen dosyalarla ilgili bugüne kadar tek bir işlem de yapılmamış.
Manisa Büyükşehir Belediyesi’nin artan performansında teknoloji de önemli rol oynamış. Teknolojinin tüm imkanlarını sorunların çözümü için kullanmaya çalıştıklarını belirterek şunları söyledi:
“32 yazılımcıya Spiltech adlı bir şirket kurduk. Manisa Büyükşehir Belediyesi önemli bir yazılım şirketi haline geldi. Son üç aydır sürekli aplikasyon lansmanları yapıyoruz. Bunların biri sayesinde gereksiz ve aykırı akaryakıt harcamaları engelledik. Bir araç 50 kilometre mesafe için 80 kilometrelik yakıt tüketmişse sürücülerden hemen savunma istiyoruz. Bu sayede bizden önceki yıl bu yıla göre olması gerekenden 1,5 milyon litre daha fazla mazot tüketildiğini ona çıkarttık. Bu 75 milyon TL’lik bir savurganlık anlamına geliyor.”
MBB yazılımcıların geliştirdiği tarım aplikasyonunu çiftçilere destek için de kullanıyor. Göktürk uydusundan 5 günde bir veri alan Spiltech yapay zekayı da kullanarak istenmedik doğa olaylarını önceden haber veriyor ve yüzde 96’lok doğruluk payıyla rekolte tahmini yapıyor. “Son don olayını 6 gün önceden biliyorduk” diyen Zeyrek şunları söyledi:
“ Uygulama üzerinden her gün don geliyor diye bağırdım. Ziraat odaları tüm üyelerine bu mesajı ulaştırdılar ve dinleyenler önlemlerini aldılar. Bizi dinleyip önlem alanlar undan sonra daha çok dinleyecekler.”
Zeyrek’e göre rekolte tahmini de çiftçinin elinde ürünün satılamayıp kalmasını önleyecek. Tarım aplikasyonuyla yaprak gelişiminden yapılan rekolte tahmin sonucu ürün çıkmadan pazarlama yapıldığını belirten Zeyrek “Geçtiğimiz yıl çok miktarda kavun, karpuz. domates tarlada kalmıştı. Bu teknoloji sayesinde erkenden pazar arama olanağına kavuştuk” dedi.
MBB süt üreticisinden piyasanın yüzde 30 üzerinde fiyatla aldığı sütü kendi gıda mühendislerini denetiminde mandıralarda işletip, elde ettiği 15 farklı süt ürününü Halk Mandıra adını taşıyan ve şehrin dezavantaj bölgelerinde açtığı mağazalarında satıyor. Piyasanın yüzde 25 altında ürün satılan mağazalar günde 2 saat açık kalıyor ve bir kişi en fazla 3 çeşit ürün alabiliyor.
Zeyrek bu arada Alzheimer hastalarının kaybolmaları durumunda kolaylıkla bulunmalarını sağlayacak Alzheimer bileziklerinin lansmanını da kısa süre önce yaptıklarını söyledi. Kısa süre önce Soma’da kaybolan bir Alzheimer hastasının 4 gün sonra ölü bulunduğunu belirterek şunları söyledi:
“Yazılımcı arkadaşlar hemen harekete geçtiler. Çalışmalar sonucunda bilezik ve yazılımı ortaya çıktı. Bunun bize toplam maliyeti 750 bin TL yani bütçe içinde devede kulak. Bilezik sayesinde Alzheimerli kişinin nerede olduğunu ve nereye gittiğini kolayca tespit ediyoruz. Alzheimer bugün ülkemizde 65 yaş üzere her 100 kişiden 5’inde, 85 yaş üzeri her 4 kişiden 1’inde rastlantılar bir hastalık ve gün geçtikçe oranlar yükseliyor Biz bunu diğer belediyelere de vermeye hazırız.”