Piyasalarda “Kriz” ve “Panik” Konuşuluyor! Bu Şok Neden? | Dr. Cüneyt Akman & Zeynep Ece Ulukaya

Dr. Cüneyt Akman, Zeynep Ece Ulukaya’nın sunumuyla Paraanaliz Youtube kanalında hem küresel hem de Türkiye piyasalarında konuşulan “kriz” ve “panik” ortamını ve bu durumun ardındaki nedenleri analiz etti.Programı buraya tıklayarak izleyebilirsiniz.

Programda anlatılan konu başlıkları şöyle:

Küresel Piyasalarda Dalgalanma ve Balon Riski

Teknoloji Hisseleri ve Spekülasyon: Teknoloji hisselerinde (özellikle Nasdaq) ciddi dalgalanmalar yaşanıyor. Standard and Poor’s 500 endeksini bile yalnızca 8-10 şirketin ayakta tuttuğu belirtiliyor [01:17]. Bu şirketlerde yüksek borçlanma ve aşırı yükselen fiyatlar nedeniyle küçük çaplı “kalp sekteleri” (düşüşler) gözlemleniyor. Nasdaq’ta son 3-5 günde %3,5 civarında değer kaybı yaşandı [02:03]. Yükselişin aynı hızla düşüşe dönüşme tehlikesi vurgulanıyor [02:22].

Piyasa Belirsizliği: 2008 krizini öngören meşhur bir yatırımcının bile artık piyasaları anlamadığını söyleyerek çekilmesi, mevcut belirsizliğin boyutunu gösteriyor [02:42].

The Economist Uyarısı: The Economist dergisinin, Amerikan borsalarında yaşanacak bir çöküşün, hane halkı servetinde %8, GSYİH’de %1,6 düşüşe ve resesyona neden olacağı uyarısı aktarılıyor [05:53]. Bu tür kriz senaryolarının sıkça konuşulmasının, gerçekleşme ihtimalini artırdığı belirtiliyor [06:53].

Bitcoin: Bitcoin’in zirvesine göre %25 civarında değer kaybettiği ve piyasalarda genel olarak bir “balonun çok şiştiği” algısının hakim olduğu ifade ediliyor [05:26].

Altın ve Jeopolitik Gerilimler
Altındaki Gerileme: Altın, 4.300 seviyelerinden 4.000’in hemen altına geriledi ve son günlerde yaklaşık %3 düşüş yaşadı [03:10]. Gümüş (gri metal) de öne çıktı, ancak altına göre daha oynak (volatil) olduğu belirtiliyor [03:34].

Güvenli Liman Tartışması: Altının ne kadar güvenli liman olduğunun tartışılır olduğu, ancak parasal varlıkların liman olmaktan çıktığı için insanların buraya yöneldiği söyleniyor [04:13].

Dolar Alternatifi: Altın, uluslararası hegemonya mücadelesinde (özellikle Çin-ABD çekişmesi) doların alternatifi olarak görülüyor [04:31]. Başta Çin olmak üzere birçok merkez bankasının altın alımına hız verdiği ve bunun sadece ekonomik değil, aynı zamanda büyük bir politik-diplomatik çatışmanın ürünü olduğu vurgulanıyor [05:07].

Türkiye Ekonomisi ve Rekabet Gücü Kaybı
Yerel Fon Sorunları: Türkiye’de bazı fonlarda yaşanan geç ödeme sorunlarının bir ilk işaret fişeği olduğu ve tartışılmaya devam edeceği belirtiliyor [00:48].

Dünya Rekabet Gücü Endeksi: Türkiye’nin, Dünya Rekabet Gücü Endeksi’nde 13 sıra gerileyerek 69 ülke arasında 66. sıraya düştüğü açıklanıyor [08:04]. Türkiye’den daha kötü durumda olan ülkelerin yalnızca Nijerya, Namibya ve Venezuela olduğu bilgisi paylaşılıyor [08:32].

AB Savunma İşbirliği Engeli: Avrupa’nın, savunma sanayindeki kuvveti nedeniyle Türkiye’yi yanına almak istemesine rağmen, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın vetosu nedeniyle Türkiye’nin 150 milyar dolarlık büyük bir Avrupa savunma programına (SAFE) dahil olamadığı belirtiliyor [09:51]. Bu durumun Türkiye’nin parasal desteğe olan ihtiyacı açısından ciddi bir sorun olduğu ifade ediliyor [10:39].

Gelişme Alanlarında Gerilik: Türkiye’nin yapay zeka devriminde geride kaldığı [11:11] ve tarım konusunda büyük bir boş vermişlik olduğu, onlarca yıldır tarımın tahrip edildiği vurgulanıyor [11:33]. Tarım bölgelerinin inşaat, turizm ve madencilik lehine mahvedildiği, su kaynaklarının zehirlendiği belirtilerek, Türkiye’nin ayakta durması için finansal oyunlar yerine tarım, sanayi ve kaliteli hizmetlere odaklanması gerektiği sonucuna varılıyor [12:52].

Yatırımcılar İçin Tavsiye
Önümüzdeki bir ay, özellikle de gelecek hafta ve sonraki hafta [15:27], birçok şeyin ortaya çıkacağı kritik bir dönem olarak görülüyor. Yatırımcılara şu tavsiyeler veriliyor:

Çok dikkatli davranılması [15:17].

Acele etmemek, piyasanın yönünü net bir şekilde görmek [15:50].

Bazı durumlarda nakitte kalmak veya daha sağlam hisselerde bulunmak gerekebilir [15:37].