Enflasyon: Made in Türkiye… Döviz de Gidecek Altın da! Dr. Cüneyt Akman ve Zeynep Ece Ulukaya Video

PARA ANALİZ- Dr. Cüneyt Akman ve Zeynep Ece Ulukaya, Türkiye, dünya ve ekonomik gündemin en kritik başlıklarını masaya yatırıyor.

Dr. Cüneyt Akman, küresel piyasalar ile Türkiye ekonomisinin önemli gündem maddelerini bu programda sizler için yorumladı. Programda ele alınan konu başlıkları şu şekilde:

1. Küresel Piyasalardaki Gelişmeler

• Fed Faiz Kararı ve Tahvil Getirileri: Fed’in beklenen 0.25 puanlık faiz indirimi gerçekleşti ve bilanço küçültmeye ara vereceği açıklandı [00:46]. Ancak bu kararın hemen ardından, hem uzun hem de kısa vadeli tahvil getirilerinde yükselme oldu. Bu durum, “daraltıcı genişleme” olarak nitelendirilen ilginç bir hadise olarak değerlendirildi [01:10].
• Trump-Xi Görüşmesi: ABD-Çin liderleri arasındaki görüşme, piyasalar açısından olumlu algılandı [02:24].
• Altın Piyasası: Fed kararı altını destekleyiciyken, Trump-Xi görüşmesinden gelen olumlu haberler olumsuz etki yarattı. Altın, zirve noktaları olan 4300 dolardan (ons bazında) 3950 dolara kadar düştü ve bir düzeltme yaşadı [02:46].
• Borsalar: Nasdaq rekor kırmaya devam etti ve teknoloji hisseleri yükseldi [03:53]. Nvidia piyasa değeri 5 trilyon doları geçen ilk şirket oldu [04:13]. Türkiye borsası ise aynı yerde çabalayıp duruyor [04:03].

2. Türkiye Ekonomisi ve Enflasyon Tartışmaları

• Para Politikası Kurulu (PPK) Özeti: Merkez Bankası’nın enflasyonla ilgili yaptığı açıklamada, yüksek enflasyonun sorumlusu olarak vatandaşın kötü beklentisi ve özellikle hizmet sektörünün kötü fiyatlama davranışları gösterildi [05:44]. Akman, enflasyonun asıl sebebinin Merkez Bankası veya hükümet değil, vatandaş ve dükkâncılar olarak gösterilmesini eleştirdi [06:56].
• İstanbul Ticaret Odası (İTO) Enflasyonu: Ekim ayı İTO enflasyonu aylık %3.31 olarak açıklandı [07:33]. Yıllık İTO enflasyonu ise %40.84 seviyesinde [08:52]. ABD’nin (yaklaşık %2.8) ve Avrupa Merkez Bankası’nın (yaklaşık %2) yıllık enflasyon rakamlarıyla karşılaştırıldığında, Türkiye’deki aylık enflasyonun bile bu oranların iki katına yakın olduğu vurgulandı [08:04].
• Hazine Borçlanması: Hazine’nin Kasım’da 95 milyar TL iç borç ödemesine rağmen, 128.3 milyar TL yeniden borçlanacak olması, borcun artarak devam ettiğini gösteriyor [13:28].

3. “Karşılıksız Para Basma” Tartışması

• Akman, iktisat çevrelerindeki “karşılıksız para basma” teriminin 1972’deki Bretton Woods sisteminin bitişiyle geçerliliğini yitirdiği yönündeki iddiaları eleştirdi [15:03].
• Karşılığın Tanımı: Bir paranın karşılığının sadece altın veya gümüş (fiziki karşılık) olmadığını, asıl karşılığın ülkede yaratılan mal ve hizmetlerin değeri olduğunu belirtti [21:10]. Üretilen mal ve hizmetlerin gerektirdiği para talebinin çok üstünde para basılmasının “karşılıksız” olduğu fikrinin 200 senedir iktisatta yer aldığı ifade edildi [21:32].
• Para Nasıl Yaratılır? Para hem devlet (Merkez Bankası) hem de özel sektör (ticari bankalar) tarafından yaratılır [22:32]. Bankalar kredi verdikçe mevduat hesabı açarak para yaratırlar [22:50].

4. Altın Rallisi Bitti mi?

• Altının Yükselme Sebepleri: Altın fiyatları temelde düşük faizler, jeopolitik sorunlar (savaş, krizler) ve mevcut para sistemine olan güven kaybı (doların rezerv payının düşmesi, merkez bankalarının altın alımı) nedeniyle yükselmektedir [25:59].
• Gelecek Beklentisi: Dünya normalleşirse altın fiyatlarında 10-15 sene sürecek bir duraklama ihtimali bulunmaktadır [29:44]. Ancak dünya acayip bir yere gitmeye devam ederse 5.000 dolar ve üzeri seviyeler görülebilir [29:44]. Özellikle stablecoin’lerin dolara değil de altına dayandırılması durumunda 5.000, 6.000, hatta 10.000 doların bile konuşulabileceği belirtildi [30:30].
• Piyasa durumunun çok değişken olduğu ve haftalık olarak takip edilmesi gerektiği vurgulandı [31:14].

Zeynep Ece Ulukaya soruyor, usta gazeteci/ekonomist Dr.Cüneyt Akman yanıtlıyor. Her konunun çekinmeden konuşulduğu, sorulmayanın sorulduğu programın tamamı Paraanaliz Youtube kanalında. Bu muhteşem programı buraya tıklayarak izleyebilirsiniz.