Çetin Ünsalan Yazdı: Vasıfsız ve sanayisiz başarı mı olur?
13 Haziran 2025Mehmet Şimşek hangi ülkeden bahsediyor bilmiyorum ama, Türkiye ekonomisinde işlerin yolunda gitmediği çok açık. Resmi rakamlara göre oluşturulan büyüme revizyonlarının ya da enflasyon faiz ilişkisinin, rakamların sokakta karşılığı yoksa hiçbir anlamı kalmıyor.
Son olarak enflasyona değindi ve enflasyondaki düşmenin artış hızındaki azalma olduğunu söyledi. Bunu zaten herkes biliyor. Şimşek’in bilmediğini düşünmeye başlayan bir ülke fotoğrafı var sadece.
Söylediğine göre farkında… O zaman hedef enflasyon üzerinden inandırıcı olmayan, daha doğrusu gerçeklerle bağdaşmayan bir enflasyon açıklayıp, insanlara bunu baz gösterip, hedefi de buradan belirleyip, hedef enflasyon üzerinden zam verirseniz, çarkın dönmeyeceğini de biliyor olmanız gerekir.
Türkiye ekonomisinin tıkanmasının temel nedeni, ne enflasyon ne kur. Büyük bir öngörülemezlik ve gelir yetersizliği içerisinde çalışanından sanayicisine, esnafından çiftçisine, emeklisinden işsizine kadar insanların çarkı döndürememe, daha da önemlisi ne olacağı hakkında fikir yürütememe sorunu var.
Sizin oturduğunuz yerden rakamlar belirleyip, sonra da iktisat dersi vermeniz, insanların acısını dindirmiyor. Çiftçi ayakta kalamadığından bahsediyor, esnaf iç piyasa diye ağlıyor. Sanayici, sanayisiz bir büyümenin anlamı olmadığına dikkat çekerken, insanlar geçinemediklerini haykırıyorlar.
Daha fenası da var. Çalışanların iş başvurularına baktığınızda, hızla çıtayı düşüren, vasıfsız iş gücüne yönelen ve arayışını burada odaklayan bir Türkiye fotoğrafı ortaya çıktı. Neden? İnsanlar vasıfsız olduğu için mi?
Hayır aynı ücretlere, daha az vasıf gerektiren işlerde iş bulabilme ihtimalleri daha çok olduğu için. Şayet tüm bu gerçekleri görmüyorsanız başka bir ülkede yaşıyorsunuz demektir. Görüyor ve umursamıyorsanız, sorunumuz daha büyüktür.
Dünyanın teknoloji üzerinden ticaret savaşları yürüttüğü, hatta bu konuda birbirine tarife uygulamaya çalıştığı, katma değerli işlerde öne çıkma, köşe kapma mücadelesi verdiği bir süreçte, vasıfsızlaşan ve sanayisizleşen bir ülkeyle elde edeceğiniz büyüme sadece rakamdan ibarettir.
Mesele sadece burada da bitmiyor. Ülkede tarımdan otomotive kadar her branşta büyük bir erime yaşanıyorsa, önümüzdeki süreci de riskli hale getirdiğinizin resmidir. Türkiye ekonomisi kur riskinden, sahte enflasyon sonuçlarına kadar yarına büyük problemler biriktiriyor. Bir taraftan da bütçe açığından ödediği faiz miktarının artmasına kadar faturayı kabartıyor.
Ne demiştik ‘rasyonelleşme’ diye yola çıkan Mehmet Şimşek’e 2 sene önce? Şayet başta enflasyon olmak üzere verilerinizi düzeltmeden yola çıkarsanız, dünyanın en iyi niyetli programı bile başarısızlığa ve yüksek faturalara gebedir. Yani ortada bir sürpriz yok. Ektiğimizi biçiyoruz.