Çetin Ünsalan Yazdı: Ne pahasına?
17 Haziran 2025Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek halen enflasyondaki gerilemeden, cari açıktaki azalmadan söz ediyor. Bu ekonomik yaklaşımı sergilemeye başladığında verdiğim bir örnek vardı. Dert rakam elde etmek ise, hepimiz ölelim, böylece tüketemeyiz ve enflasyon sıfır olur.
Ciddiye mi aldı, durumun ciddiyetinin mi farkında değil, ama biraz abartarak yaptığım şakayla karışık uyarıyı, sanırım hayata geçirmeye niyetli. Ülkede kime dokunsanız feryat yükseliyor, ama ekonomi yönetimi hiç oralı değil.
Aslında ne yapmaya çalıştığını da anlıyorum. Tüm rakamların algı ile düşebileceğine dair inanç içinde olan ve aslında ‘faiz düşerse enflasyon düşer’ yaklaşımı kadar ödenecek fatura ve maliyet çıkartmaktan başka bir işe yaramayan tutum içinde.
Bu algı oyununda da bir yandan rakamları açıklanan seviyelere getiriyor, bir yandan ‘fedakârlık istemek için’ ortam yaratıyor, diğer yandan da ‘benim bugün anlamıyorsunuz, ama sorun çözüldüğünde göreceksiniz’ gibi temelsiz bir oyun oynuyor.
Öncelikle sabır istemek için, önce sabredecek bir yol haritasının olması lazım. Temenniler manzumesini ekonomi programı diye anlatıp, kimsenin inanmadığı rakamlarla bunu desteklemeye çalışır ve algıyla ekonomi düzelteceğinizi zannederseniz, bunu istemeye hakkınız olmaz.
Şayet açıkladığınız rakamların reel sektörden halkın ekonomisine kadar hiçbir yerde karşılığı yoksa, insanlar imalat yaparken maliyetleri görüyorsa, iki hafta üst üste semt pazarına çıktığında fiyatlarla muhatap oluyorsa, sizin rakam kurgulamanız da, o rakamları açıklamanız da bir anlam ifade etmez.
Ülkede faiz tartışması yapılıyor. Oysa açıklanan enflasyon gerçekse, faiz oranlarının anlamlı düşüşler yaşaması gerekir. Ama rakamın gerçek olmadığını herkes biliyorken, bunu yapmanın riskinin de sanırım farkındalar. Sağlamasını yüzde 8,5 faiz açıklanırken yüzde 80 ile kredi bulamayan reel sektör günlerinden biliyoruz.
‘Bana şimdi kızıyorsunuz ama’ oyununa gelince, bu görev süresini uzatmaktan başka bir işe yaramaz. Çünkü insanlar sorun yaşadıkları için kızmıyorlar. Yaşadıkları sorunlar karşısında emekleri heba olup, çektikleri yanlarına kalacak diye itiraz ediyorlar. Zira bu yaklaşımın sonunda yine fatura Millet’in önüne gelecek.
Ülkede enflasyon gerçek olmayınca ne faizin, ne kurun, ne de maliyetlerin gerçek değerinden söz edemezsiniz. Hatta gerçek olmayan enflasyon kadar bile zam vermeyip, hayallerinizdeki rakamları dayattığınız insanlardan da sabır ve fedakârlık bekleyemezsiniz.
Türkiye ekonomisinin zaten tercih hatalarından kaynaklanan sorunları vardı. Berat Albayrak -Nebati döneminde yapılanlar saçmalık boyutuna ulaşınca işler çığrından çıktı; rasyonelleşme diye göreve başlayıp, algı ile ekonomi yönetmeye kalkan Şimşek ile çekilmez hale geldi.
Ama film bitti. Neden mi? Bakın TİM Başkanı Mustafa Gültepe’nin şu beyanatı her şeyi açıklıyor: “Uğraş doğru olabilir ama uğraşırken neyi kaybettiğimizi görmemiz lazım. Enflasyon, kısarak değil üreterek düşer. Bu programdan sadece faizciler, tefeciler ve malı ucuza kapatmak isteyenler memnun.”
Konkordato başvuruları patlamış, esnaf dükkânını, çiftçisi tarlasını, KOBİ atölyesini satma aşamasına gelmiş; emeklisinden işçisine, işsizinden öğrencisine kadar herkes ‘dayanamıyorum’ diye bağırır noktadaysa, Şimşek’e mesaj şu: “Bizimle değilsin.”
Tüm Yazarlar
