Çetin Ünsalan Yazdı: Enflasyon beklentisi düşüyor mu?
25 Kasım 2025Merkez Bankası’nın Beklenti Anketi yayınlandı; akabinde her yerde enflasyon beklentisinin düştüğünü dinlediniz; okudunuz. Hatta Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bunun sistemli bir biçimde mücadelede başarının göstergesi olduğunu açıkladı.
Enflasyona yönelik beklenti gerçekten düşüyor mu? Kesinlikle evet, ama bu enflasyon ile ilgili bir başarı elde edildiği için değil. Sadece hane halkının önümüzdeki yıl anlamlı bir gelir artışından ümidini kestiği bir ortamın yansıması olduğunu görmemiz gerekiyor.
Zaten satın alma gücünü büyük ölçüde yitirmiş bir hane halkının, gelirinde yeterince artış olmayacağını anlaması, tüketimini daha da kısacağı anlamına geliyor ki, bu hacimsizlik de enflasyonu zaten doğal olarak geriletecektir.
Fakat bunun sağlıklı bir tablo olduğunu söylemek hem büyük bir yanılgıdır; hem de önlem alınmazsa maliyetleri çok daha yüksek bir ekonomik fotoğrafın habercisidir. Öncelik bu tablo rakamlarda bir düşüş, ama tüketimde kayıt dışı üretimlere ve tüketime kayışın habercisidir.
Günün sonunda gelirini gıda, konut ve ulaştırma dışında hiçbir kaleme yetiştiremeyen bir tüketicinin, daha zorlanacağı bir süreç, tüketimlerini kalite aramaksızın gerçekleştireceği, fiyat kaygısıyla hareket edeceği bir dönemin işaretidir.
Orada da vergi gelirlerinin tahrip olmasından, sağlık harcamalarının artmasına kadar bir dizi yeni gideri önünüzde bulursunuz. Kayıtlı firmaların uğrayacağı haksız rekabetle, istihdamdaki payının düşmesi, kayıt dışı istihdamın artması gibi bir sıra problem hayatımıza daha çok girerken, belki de zehirlenme haberlerini daha fazla duyacağımız açık.
Tüm bu olası gelişmeler sürpriz olmayacaktır. Ekonomiyi kâğıt üzerinde yönetmeye aday olanlar, piyasanın gerçeklerini ve tüketicinin gelirsizliğini dikkate almadan, rakam tutkusuyla hareket etmeye devam ettiği sürece, bu sorunların ağırlaşarak daha fazla hayatımıza girdiğini göreceğiz.
Hepsi bir yana, reklamı yapılan hane halkı beklentisindeki düşüş, gelecek sene sonu için yüzde 52,24… Bu da enflasyonla mücadelede sınıfta kalındığının, düşüşlerin de sorunu halletmekten değil, tüketimi kısmaktan kaynaklandığının en açık göstergesi.
Ayrıca finansçılardan oluşan piyasa beklentileriyle yüzde yüzden fazla fark yaratan beklenti, reel sektörün yüzde 80 daha fazlası enflasyon öngörüsü, ülkede çivilerin tamamen yerinden çıktığını, ekonomi yönetimi ağzı ile konuşan finansçıların temennilerinin, ülkede yaşayanları daha da perişan etmeyi sorun görmediğini gösteriyor.
Mesele burada bitmiyor… Halkın ikna edilemediği o kadar açık bir gerçek ki, Merkez Bankası Başkanı apar topar gece yarısına canlı yayın koyuyor. Herkes ne söyleyecek diye merak ederken, bunun bir ikna çalışması ve algı operasyonu olduğunu görmek son derece kolay.
Fakat ekonomi yönetiminin ısrarla anlamak istemediği, rakamların tek başına ekonominin deşifresini yapamayacağı, insana rağmen de ekonominin yönetilemeyeceğidir. Bu ısrardan vazgeçmek zorundalar.
