Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Emekli çalışmasın da…’
11 Aralık 2025Türkiye’de çalışabilir nüfusun yarısının çalışma yaşamında, yüzde 8,5’inin işsiz geri kalan yüzde 20’nin de yok sayıldığı bir ortamda, İŞKUR’a başvurmayanlar, hatta başvuranların içinde emekliler işsiz sayılıyor mu?
Elbette sayılmıyor. Bugünkü ekonomik koşullar altında çalışmaktan başka çaresi kalmayan, bırakın geçinmeyi, ayı döndürmesi mümkün olmayan bir emekli fotoğrafı içerisinde, bir de gelecekte emeklilerin çalışırlarsa, emekli maaşlarını düşürecek düzenlemelere imza attık.
Aslında ilkesel olarak baktığınızda doğru. Çünkü emekli olmuş ve emekli maaşına hak kazanmış bir kişinin tekrar çalışma yaşamında devam etmesi, arkadan gelen genç nüfusun istihdam açmazıyla karşı karşıya kalması anlamına geliyor.
Bu bakımdan hem emekli olup, hem de çalışmayı tercih edenler, özellikle 2008 yılından sonra girişleri varsa, maaşlarından kesinti gerçeğiyle karşı karşıya kalacaklar. Elbette şu anda buna süre olduğunu düşünülebilir.
Fakat onların emeklilik yaşı geldiğinde, ülkenin aynı bakış açısıyla yönetilmesi durumunda, fotoğrafın da çok değişmeyeceğini tahmin edebilirsiniz. Yoksa batılı örneklerde olduğu gibi, yaşam seviyesini tutturmuş bir emekli, inisiyatif kullanarak ve tercihen çalışma yaşamının içinde kalmak istiyorsa, emekli maaşından kesintiyi çalıştığı süre ile ilintili olmak kaydıyla garipsemeyecektir.
Ama günümüze geldiğimizde durum çok da öyle değil. İŞKUR’a başvuran ve çalışma isteği olan emeklilerin sayısındaki patlama, bugün açlık sınırının yarısında yaşamaya mahkûm ettiğimiz, hatta kısa süre önce asgari ücretin üzerinde olan maaşlarını da, asgari ücretin yarısına çektiğimiz emekliler üzerinden okumak gerekir.
Kamu eliyle, destek veya kira fiyatlarını kontrol altına almak gerekçesiyle, 15 bin TL’ye kiralık verilecek evlerin yüzyılın projesi diye anlatıldığı bir memlekette, öncelikle kiralarda taban fiyat belirlemişsiniz demektir.
Sorun şu ki, belirlediğiniz fiyat, en düşük emekli maaşının bir miktar, ortalama emekli maaşının da 3 bin TL altında. Yani geriye hiçbir gideri olmasa, sadece kiraya çalışacak bir kesim yaratmanın kıvancını yüzyılın projesi adı altında anlatanların durup bir düşünmesi gerekiyor.
Türkiye’de emekli olup, iş bulduğunda çalışmayacak kimse yok. Bunun bir tarafta yaşla ilgisi var ki, bu insanların görece erken yaşta emekli olması onların suçu değil. Onlar yaptıkları akdin karşılığını yerine getirmişler.
Bunlardan toplanan paraların kötü kullanılmış olması da onların kabahati değil. Fakat açlık sınırının altında verilen bir rakamı ‘halinize şükredin’ diye anlatmak tam bir utanç tablosu yansımasıdır.
Bugün sadece İŞKUR verilerinde bile iş arayan emeklilerde, yani başvurularında patlama olduğu görülüyor. Bir de çoğu işsiz gibi kuruma başvurmadan iş arayışında olanları ne yapacağız?
Özetle Türkiye’nin geçim derdi, emekli gerçeği ve işsizlik fotoğrafı, ortaya konulan makyajlı rakamların çok ötesinde ve daha fenası görmezden gelinip, bir de suçlama yapılıyor. Ah şu emekliler iş aramasa ya da çalışmasa… Öyle de sonraki matematik bundan başka çare bırakmıyor ki…
