Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Düşmeyen gıda fiyatının faizini yaptılar…’
12 Aralık 2025Merkez Bankası’nın faiz kararı cephesinde beklenen oldu. 100 baz puan normal karşılanacakken, yılın ilk aylarında fiyatlarda yükseliş ihtimalinin güçlü olmasıyla güçlenen beklentilere paralel 150 baz puanlık bir indirime gidildi.
Meselenin buraya kadarki bölümünde sürpriz yok. Zaten eğer enflasyon verinizin gerçek olduğunu iddia ediyorsanız, aradaki makası da kapatmanız, yani faiz düşürmeniz gerekiyor ve beklenti de bunu dayatıyor.
Fakat eğer enflasyon verisinin siz de tartışmalı olduğunu biliyorsanız, tedirginlik yaşamanız da gayet doğal hale geliyor. Nitekim gerek Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın son yaptığı canlı yayındaki açıklamaları, gerekse de son enflasyon raporu, aslında bu alanda tereddütler olduğunu farklı cümlelerle ortaya koyuyordu.
Lakin bu yapı içerisinde daha üst perdeden bazı şeyleri söylemek güç. Buradaki en büyük risk gerçekliği yitirme ihtimali. Şayet finans kesimi, sendikasyon sürecine gidildiği şu dönemde kredi maliyetlerini aşağıya çekerek, çekmekle yetinmeyip bir de kredi verirse sonuç alabilirsiniz.
Bununla birlikte yine kredi vermekten imtina ederse, bu cimrilikten değil, paranın maliyetinin enflasyon verileriyle uyuşmamasından kaynaklanan bir durum olacaktır. Nitekim aradaki f arkın açılması da, yani gerçeklik algısının bozulması da, açıklanan politika faizini anlamsız hale getirecektir.
Bugün bile açıklanan rakamın çok üzerinde faiz oranlarının uygulandığı bir ortamda, şayet gerçekliğinizi yitirirseniz, tıpkı kısa süre önce yüzde 8,5 politika faizi açıklandığında yüzde 70’lerde kredi bulamayan reel sektör fotoğrafını yeniden yaratırsınız.
Nitekim bununla ilgili bir uyarı da geldi. Faiz kararının hemen ardından avro / TL paritesi kendisini 50’nin üzerine attı. Zaten hafta başından beri de yükselen bir dolar / TL gerçeği vardı.
Ne var ki kurlar zaten baskılandığına yönelik inanç olduğu için ve gerçeklikten uzaklaştığı için bu uyarılar fazla yankı bulmuyor. Fakat faiz kararının hemen ardından kendini 50 psikolojik sınırının üstüne atan avro faize ‘gerçeklik mesajı’ verdi. İşin bu boyutunun gözden kaçırılmaması lazım.
Bir diğer faktör ise karar açıklandıktan sonra metinde dikkat çeken gıda fiyatlarındaki düşüşten etkilenen enflasyon faktörü… Her ne kadar TÜİK’e göre kasım ayı itibariyle eksi gıda enflasyonu oluşsa da, sahaya çıktığında durumu böyle olmadığını görüyorsunuz.
Bunun en açık kanıtını gıda ve hijyen malzemelerinden oluşan Tüketici Birliği Federasyonu’nun Market Endeksi’nin, TÜİK eksi 0,69 açıklarken, gıda enflasyonu bazında yüzde 1,36 yükseliş performansını ortaya koymasıdır.
Yani rakamları ve oranları tartışmalı da olsa, gıda enflasyonun aylık bazda dahi düştüğü savı, gerçeği yansıtmamaktadır. Şimdi siz faiz düşüşünü gerekçelendirirken, bunu ön plana koyuyorsanız bundan çıkan anlam şudur:
Düşmeyen gıda fiyatını düşürüp, bunu da faize gerekçe yaptılar. Yoksa enflasyon doğruysa, niye elinizi korkak alıştırıyorsunuz, iki puan üstüne park edin. Zaten enflasyon düşmüyor mu? Hakikaten enflasyon düşüyor mu?
