Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Dövize sevdalı, vergiye küs…’
10 Kasım 2025Türkiye’de bilhassa döviz kurlarının yukarı çıktığı dönemlerde geliştirilen ‘rantiye’ algısı karşısında neler söylendiğini hatırlayın. TL’ye sahip çıkılmasından, üretim ekonomisinin desteklenmesine, yenli ve milli hamleden yakılan dolarlara kadar bir dizi temaşayı hep birlikte izledik.
Bunu yapanlar da ağırlıklı olarak iktidar partisine oy verenlerin arasından çıktı. Yapanlar diyorum, çünkü tavır geliştirmekle, bunu şova çevirmek arasında bir fark var. Gerçi onu da finansal okuryazarlık eksikliği içinde yaparak dolar yakıp, emisyondaki dolar miktarını azaltarak, doların TL karşısında güçlenmesine destek verdiklerinden de bihaber yaptılar ya neyse…
Sonra da bunların Tahtakale’den alınan oyuncak paralar olduğu ortaya çıkmasın mı? İşin samimiyetini bir kenara bırakırsak, yine o günlerde nasıl tepkiler verildiği, ne tip söylemler geliştirildiği, gerçekten bir üreten ekonomi yaratmak yerine nasıl sloganlar atıldığı hepimizin hafızasında.
Çok uzağa gitmeyelim. Mucize olarak sunulan, sonra çıkılması da başarı diye anlatılan KKM’yi yakın zamanda yaşadık. Buraya girerken de, çıkarken de nasıl büyük faturalar ödediğimiz malûm.
Peki bunları niye anlatıyorum. BDDK verilerine göre Türkiye’nin döviz mevduat sevdalı illeri açıklandı. İlk üç sırada yüzde 53,9 ile Aksaray, yüzde 51 ile Yozgat ve üçüncü sırada da yüzde 50,8 ile Karaman geliyor.
Bu illeri Bingöl, Elazığ, Bayburt, Nevşehir, Gümüşhane, Kütahya ve Rize izliyor. Onuncu sıradaki Rize’de mevduatlar içindeki döviz mevduat oranı yüzde 46,9. Rantiyenin kalbi diye nitelendirilen İstanbul ise bu sıralamada yüzde 36,7 ile 40. sırada.
İllerin seçmen kitlesine bakalım. İlk ikiyi AKP’li belediyeler, üçüncüyü ise MHP’li bir belediye oluşturuyor. Geriye kalanları da hesapladığımızda AKP 7, MHP 1, İyi Parti 1, CHP 1 belediyeye sahip. Yani döviz mevduatların ağırlıkta olduğu ilk 10 ilin 8’ini cumhur ittifakının seçmenleri oluşturuyor.
Peki vergi sıralamasında bu ilk 10 ili görüyor muyuz? Oradaki ilk 10 sıralamayı da yazayım. İstanbul, Ankara, Kocaeli, İzmir, Bursa, Mersin, Antalya, Adana, Tekirdağ ve Hatay. 2024 yılı verileri böyle.
Öncelikle şunun altını çizeyim ki, kaynağını açıkladıktan sonra insanlar tasarruflarını istedikleri enstrümanda tutabilir. Bunu bir suç olmadığını açık. İkna edilmesi gereken bizzat seçmenin kendisidir. Fakat mangalda kül bırakmayan söylemler geliştirirseniz, hamaset kokan ifadeler kullanırsanız, üstüne de bu tablodaki fotoğrafı verirseniz, durum biraz samimiyetten uzak bir hal alıyor.
Bu nedenle bence insanlar söylem geliştirirken iki kere düşünmeli. Bu işin bir boyutu. İkinci boyutu ise, anlaşılan o ki ekonomi yönetiminin tavrı ve söylemine, kendi seçmeni bile ikna değil. Çık çıkabilirsen işin içinden…
