Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Destek piyasa borçlarına verilsin…’
11 Kasım 2025TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, reel sektördeki sıkıntıyı dile getirerek, emek yoğun sektörler başta olmak üzere acil bir destek ihtiyacı olduğundan bahsetti. Bununla ilgili bir hamle beklentisini de paylaşan TOBB Başkanı yeni bir yol haritası oluşturulması gereğine işaret etti.
Öncelikle piyasada büyük bir sıkıntı olduğunu biliyoruz. Fakat bu tip destekler genellikle toptancı zihniyetle verildiğinde ya ihtiyacı görmüyor ya da can suyu kredileri gibi sonuç vermeden anaforun içinde kaybolup gidiyor.
Bu nedenle bu kez verilen kredileri ihtiyaçlara yönlendirmemek gerekiyor. Kamu alacaklarını bir süre dondurup, firmaların taleplerini de ikiye ayıralım. Verimlilik başta olmak üzere proje kredilerine bir grup oluşturalım.
Gerçekten firmasını bu süreçte yarına taşıyacak iyileştirmelerle buluşturmak isteyenlerin ya da katma değer yaratacak projelere imza atanların önceliklendirildiği bir kredilendirme mekanizması ele alınmalı.
Yarına dönüşerek gitmek isteyenlerin böylece önünü tıkamadığımız gibi, gerçekten batmak üzere olan ve yapısal sorunları olan firmaları da ayırarak, yaratıcı yıkımın önünü bir kez daha tıkamayalım.
İkinci boyutta ise, işletme yapısı düzgün, ama finansal açmaza düşen firmaların kamu ve banka borçları sonraya atılmak üzere, piyasaya yönelik borçlarını önceliklendiren, aktarılan kaynağın da borç kapatılmasını sağlayan bir yapı kuralım.
Yani firma kaynağı alıp, sonra kendi inisiyatifiyle kullanmasın. Cari alacaklarını küçük ve orta boy işletmelerden başta olmak üzere sıraya koyalım ve öncelikli kaynak bu borçların ödenmesinde kullanılsın.
Bu yolla hem firmanın dolaylı olarak borçlarını yapılandırması ve yeniden vadelendirilmesi sağlanacaktır. Hem de alacaklıların tahsilât yeteneği geliştirilerek, ödemeler zincirinin kırılmasının önüne geçilirken, piyasadaki donmuş görünüm de kaynak dönüşümüyle birlikte hareketlenme sağlayacaktır.
Benimki sadece bir öneri. Ama bu ve benzeri açılımlar yapmaz, tekrar eski sistemde finans desteği sağlarsak bu işin içinden yine çıkamayız ve verdiğimiz su, piyasa kuraklığına kurban gidecektir.
Bu aşamada tıpkı kredi kartı borçlarını toplayıp, kapatan ve tek bir borç haline getiren bankaların uygulamasında olduğu gibi öngörülebilir ve yönetilebilir borç/alacak ilişkisi oluşturulacak, hem de kamu kaynaklarının heba olmasını önleyebiliriz.
Şüphesiz bunlar günlük çözümler. Ama bu ve benzeri açılımlar yaparak ezberi bozmalı, iç piyasadaki kırılmış alacak zincirini de tekrar oluşturmalıyız. Orta ve uzun vadede de sağlıklı envanterlerle yeni bir üretim ve ticaret projeksiyonu elde etmeliyiz. Yoksa, bu gidişin sonu gidiş değil.
