Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Cimrilik, yüzde 200 artış getirdi…’
5 Aralık 2025Rakam yönetmekle, ekonomi yönetmek arasındaki farkı bilmeyenler, ne yazık ki çok da sürpriz olmayan bir sonucu önümüze koydu. 2023 yılının başında ücret artışlarının ve bağlantılı tüketimin enflasyonun ana sebebi olduğunu düşünerek yola çıkan, bu nedenle hedef enflasyon ile ücret artışı yapmaya niyetlenenler, ülkeyi Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan etti.
Kimin aklından çıktı; hangi ülkesini tanımayan kişi icat etti, sokağın sesini duymayan kulak uydurdu bilemiyorum ama, zaten oranı tartışmalı bir enflasyonun gölgesinde, gerçekler yaşananın en az iki katı iken, açıklanan üzerinden hedef belirleyip, insanlara da bunun üzerinden gelir artışı verirseniz olacaklar belliydi.
Yani bugün biraz daha popüler gündem olarak konuşulan gıda zehirlenmeleri, inanın çok da beklenmedik sonuçlar değil. Değil biliyorum, çünkü daha o zaman yaşanacakları yazmıştım. Hatta bu bakış açısının insanları temel maddelerden kısıntıya götüreceğini, satın alma güçlerini düşürürken, fiyatların resmi açıklamaların ötesinde arttığı için, kalitesiz ürünlere yönlendireceğini belirtmiştim.
Bu durumun da kayıtlı çalışan firmaların, merdiven altı üretimlere yenilmesi sonucu doğuracağı, haksız rekabet oluşacağı, nitelik aramaksızın yapılan tüketimlerin de sağlık harcamalarını patlatacağını görmemek için kör olmak gerekiyordu. Hatta bu yolla enflasyonla mücadele edeceğini düşünenlere yönelik, biraz da anlasınlar diye ‘ölelim, böylece enflasyon sıfırlanır’ diye ironi bile yapmıştım.
Ne yazık ki benim o gün teşbihle anlatmaya çalıştığım bu gerçeğin, ekonomi yönetiminin uygulayacağı politika olacağını, işi bu kadar abartacaklarını tahmin edememiştim.
Fakat geldiğimiz noktada, fakru zaruret içine düşmüş, satın alma gücünü yitirmiş, ihtiyacını seyyardan gidermek zorun kalan, kredi borcuna batmış, işsiz kalırsa işsiz sayılmayan, sayılmadığı işsizlikte istenen genel sağlık sigortası primine yüzde 100 zam yapılan ülkenin fertleri ve sağlık harcamalarını da patlatan bir ülke ortaya çıktı.
Enflasyonla mücadele ettiğini söyleyenler ve hatta her inandırıcı olmayan rakamın ardından dezenflasyon sürecinden bahsedenler, ülkenin sağlık harcamalarını iki yılda yüzde 200 arttırmanın nasıl sonuçlar verdiğini de açıklamak zorunda değil mi?
Üstelik mesele sadece enflasyon ya da rakam değil. Toplum sağlığının bozulması ile insanların yaşadığı sıkıntı bir yanda, kişi başına sağlık harcamasının düşen gelire paralel artması öte yanda, bunun getirdiği kamu harcamalarından ekonomideki verimsizliğe kadar bir dizi çıktı da bir başka yanda.
Ekonomiyi sadece rakam zannederseniz, para politikalarıyla oturduğunuz yerden neden / sonuç ilişkisi kurarsanız, ülkede bugünkü fotoğrafı yaratır ve ağır faturalara neden olursunuz. İyi anlaşılsın diye hatırlatayım. 2024 Aralık’ta açıklanan 2023 sağlık harcaması yüzde 105, 2025 Aralık’ta açıklanan sağlık harcaması da yüzde 89,6 arttı. Kaynak; TÜİK…
Eserinizle ve yanlış bakış açısının çıktılarıyla mutlu olup, tekrar ekranlara çıkıp sözde başarılı ekonomi politikalarını anlatmaya şimdi devam edebilirsiniz.
