Arda Tunca Yazdı…’Piyasaların İnandığı Senaryo Dağılıyor mu?’

Piyasalar bir süredir aynı senaryoya inanıyor: Enflasyon düşüyor, büyüme yavaşlayacak ve merkez bankaları da kaçınılmaz olarak faiz indirimlerine devam edecek. Ancak, bu senaryo, kafa karıştırıcı piyasa gerçekleriyle giderek daha az örtüşüyor.

Son günlerde, Avustralya Merkez Bankası Başkanı Michele Bullock ve Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyesi Isabel Schnabel’den gelen açıklamalar, bu senaryoyu zayıflatıcı özellikler taşıyor.

Bullock’un tonu piyasalar için beklenmedikti. Schnabel ise, uzun süredir aynı çizgide. Verilen ortak mesaj şu: Gerekirse faiz artışı yeniden gündeme gelebilir. Bu, piyasanın fiyatladığı ana senaryoyla açık biçimde çelişiyor.

Sorun tek bir başlıkta toplanıyor: Enflasyon. Gelişmiş ülkelerin büyük bölümünde hâlâ hedefin üzerinde. Üstelik, ekonomik aktivite de sanıldığı kadar zayıf değil. İşgücü piyasaları dirençli. Talep cansız değil. Bu tablo, merkez bankalarını zor bir pozisyona itiyor. Ne erken gevşeyebiliyorlar, ne de net bir rahatlama görebiliyorlar.

ABD Merkez Bankası geçen hafta faizi indirdi. Bu, beklenen bir adımdı. Gelecek yıl için bir indirim daha sinyali de verdi. Jerome Powell, politikanın nötr seviyeye yakın olduğunu söyledi ve bir sonraki adımın faiz artışı olmasının düşük ihtimal olduğunu ekledi. Ancak, küresel tabloya bakıldığında Fed’in duruşu tek başına belirleyici değil. G10 ülkeleri genelinde fiyatlamalar giderek daha karmaşık bir manzaraya işaret ediyor.

Bugün itibarıyla, gelecek yıl faiz indirimi beklenen merkez bankası sayısı oldukça sınırlı: Fed, İngiltere ve Norveç. Buna karşılık, Kanada ve Avustralya için beklentiler tamamen tersine dönmüş durumda. Birkaç hafta öncesine kadar indirim konuşulan bu ülkelerde artık faiz artışı ihtimali fiyatlanıyor. Bu keskin dönüş, merkez bankalarının son yıllarda benzeri az görülür bir deneyimden geçmesinin sonucu.

Resesyon olmadan, son derece hızlı bir faiz indirim süreci yaşandı. Fed için bu hız 1980’lerden bu yana görülmüş değil. ECB ise, ekonomik daralma olmadan bu ölçekte bir gevşemeyi hiç denememişti.

Tarih, istisnai dönemlerde uyarıcıdır. Resesyon olmadan yapılan hızlı indirimler çoğu zaman ekonomik faaliyeti yeniden hızlandırır. Talep artar ama enflasyon geri döner ve merkez bankaları beklediklerinden erken şekilde frene basmak zorunda kalır.

Piyasaların bugün kaçırdığı risk, tam olarak da bu. Üstelik bu risk, oynaklığın en düşük olduğu bir dönemde birikiyor. Tahvil piyasasında volatilite son yılların en düşük seviyesinde. Döviz piyasalarında da benzer bir sakinlik hâkim. Bu sakinlik güvene değil, rehavete işaret ediyor olabilir.

Faizlerin küresel ölçekte yeniden yükselme ihtimali, özellikle Japon Yen’i gibi düşük getirili para birimleri için önemli bir baskı anlamına geliyor. Tahvil piyasalarında ise, Japonya’dan başlayan dalgalanma, Avustralya, Almanya ve Kanada gibi ülkelere yayılıyor. Uzun vadeli faizlerdeki yükseliş, piyasanın henüz adını koyamadığı bir gerilimin anlatısı.

Yıl sonuna yaklaşırken piyasalar garip bir eşikte duruyor. Herkes huzursuz ama kimse bunu tam olarak fiyatlayamıyor. Eğer merkez bankaları gerçekten yeniden şahinleşirse, bugünkü sakinliğin yerini çok daha sert bir düzeltme alabilir. Asıl risk de galiba burada.

Kaynakça

1. Reserve Bank of Australia (RBA). Statements by the Governor: Monetary Policy Outlook, 2024–2025.
2. European Central Bank (ECB). Speeches and Interviews – Isabel Schnabel, 2024–2025.
3. Federal Reserve. FOMC Statements and Press Conferences, 2024–2025.
4. Powell, J. Press Conference Following the FOMC Meeting, 2024–2025.
5. Bank of England. Monetary Policy Reports, 2024–2025.
6. Norges Bank. Monetary Policy Decision and Outlook, 2024–2025.
7. Bank of Canada. Policy Interest Rate Announcements, 2024–2025.
8. BIS (Bank for International Settlements). Global Liquidity and Monetary Policy Transmission, 2024.
9. IMF. World Economic Outlook, 2024.
10. OECD. Inflation Developments and Monetary Policy Responses, 2024.
11. ICE BofA. MOVE Index – U.S. Treasury Market Volatility Data, 2024–2025.
12. JPMorgan. G10 FX Volatility Index Methodology, 2024–2025.