Arda Tunca Yazdı…’Yapay Zekâda Baş Döndürücü Yatırımlar’

Yapay zekâ cephesinde tarihe geçecek büyüklükte anlaşmalar gerçekleşiyor.

Nvidia, yıllardır toparlanmaya çalışan Intel’e $5 milyar yatıracağını açıkladı. Böylece Nvidia, Intel’in yeni ihraç edilecek hisselerinin ardından Intel’in yaklaşık %4’lük hisse payı ile ortağı olacağı anlamına geliyor.

Intel, daha önce de ABD hükümetinden %10’luk hisse karşılığında $5.7 milyarlık bir destek sağladı. SoftBank da $2 milyarlık yatırım gerçekleştirmişti.

Nvidia’nın Intel’deki yeni ortaklığı Intel’in yıllardır sonuçsuz kalan yeniden yapılanma çabalarına önemli bir katkı niteliğinde. Gelişme, Intel hisselerini bir günde %23 oranında yükseltti.

Nvidia ve Intel, PC ve veri merkezi çipleri geliştirmek üzere işbirliği yapacaklar. Ancak, Intel’in söz konusu anlaşmada sözleşmeli üretim (foundry) faaliyetleri Nvidia için devreye girmiyor. Bu yakınlaşma, TSMC ve Samsung Electronics gibi Asyalı üreticiler açısından risk içeriyor. Nvidia, bugüne kadar amiral gemisi niteliğindeki işlemcilerini büyük ölçüde TSMC’ye ürettiriyordu.

Nvidia, AMD’ye karşı da yeni bir cephe açmış oldu. Intel’i yanına çekerek veri merkezi pazarında AMD’nin alanının daralması söz konusu olabilecek. Yapay zekâ çağında çip rekabeti nefes nefese ilerleyen bir hal almış durumda.

Nvidia’nın bir yatırım hamlesi de OpenAI cephesinde gerçekleşiyor. Şirket, ChatGPT’nin sahibiyle en az 10 gigawatt kapasiteye sahip veri merkezleri kurmak üzere $100 milyara kadar çıkabilecek bir niyet mektubu imzaladı.

Her bir gigawattın yaklaşık $50 milyarlık gelir potansiyeli olabileceği düşünülürse, bu ortaklığın uzun vadeli hacminin trilyon Dolar’lar seviyesine ulaşması mümkün. Bu hamle, OpenAI’ın Microsoft’a olan bağımlılığını azaltma çabalarını da destekliyor ve Nvidia için yapay zekâ veri merkezlerinden devasa bir gelir kapısı anlamına geliyor.

Bulut Yarışında Yeni Cephe

Yalnızca çip üreticileri değil, bulut hizmeti sağlayıcıları da hareketli. Oracle, Meta ile $20 milyarlık bir bulut bilişim anlaşması için masada. Bu anlaşma, Meta’nın yapay zekâ modellerini eğitmek ve devreye almak için daha fazla hesaplama gücü yaratmayı hedefliyor.

Oracle, yalnızca Meta ile değil, Amazon, Alphabet ve Microsoft gibi diğer devlerle de altyapı ortaklıklarını büyütüyor. Şirketin bu ortaklıklardan elde ettiği gelir, son çeyrekte on altı kat artmış durumda.

Diğer yandan OpenAI, Oracle ile yaklaşık $300 milyarlık bir bulut sözleşmesini beş yıllık bir süre için imzaladığını geçtiğimiz günlerde belirtmişti.

Yapay zekâ dendiğinde akla hemen Virginia geliyor. Eyalet, Washington’a yakınlığı, güçlü fiber altyapısı, vergi avantajları ve güvenilir elektrik şebekesi nedeniyle teknoloji devlerinin veri merkezleri için ilk tercih hâline gelmiş durumda.

Amazon’dan Microsoft’a, Google’dan Meta’ya kadar neredeyse tüm büyük bulut şirketleri, milyarlarca dolarlık sunucu çiftliklerini Virginia’da kurdu.

Veri merkezi dendiğinde, enerji arzı da ilk akla gelen konular arasında yer alıyor.

İtalyan enerji şirketi Eni’nin Commonwealth Fusion Systems (CFS) ile yaptığı $1 milyarı aşan elektrik alım anlaşması Virginia’daki veri merkezlerinin geleceği açısından stratejik öneme sahip. 2030’lu yılların başında, ticari ölçekte nükleer füzyonla elektrik üretmeyi hedefleyen bu proje, yapay zekâ altyapısının büyümesini temiz ve sürdürülebilir enerjiyle desteklemeyi hedefliyor.

Bu noktada, önemli bir not düşmek gerekiyor. CFS’nin kurucu ekibi Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) yetişti. OpenAI kurucuları ve üst düzey yöneticileri arasında da çok sayıda MIT mezunu yer alıyor. MIT, yapay zekâ alanında onlarca yıldır araştırma yatırımları yapan bir bilim merkezi özelliğine sahip.

Son günlerin art arda gelen yatırım açıklamaları, yapay zekânın küresel ekonomik düzenin temel belirleyicisi olma yolunda nasıl bir hızla ilerlediğini gösteriyor.

Yarı iletken endüstrisinde güç dengeleri değişiyor, yapay zekânın gelir kaynaklarını çeşitlendirmeye yönelik adımlar atılıyor, devasa bulut sözleşmeleri yapay zekânın hesaplama gücünü ivmelendirmeye yöneliyor. Diğer yandan, enerji sektörü de bu gelişmelere altyapı sunmak konusunda stratejik konumunu pekiştirme çabasında.

Madem ki bugünlerde Intel çok gündemde, 1965’te Gordon Moore’un ortaya koyduğu ve sonradan “Moore Yasası” adını alan öngörüyü hatırlamamak elde değil.

Intel’in kurucu ortaklarından Moore, entegre devrelerdeki transistör sayısının yaklaşık her iki yılda bir iki katına çıkacağını, bunun da maliyetleri neredeyse sabit tutarak bilgisayarların işlem gücünü sürekli artıracağını belirtmişti. Tahminini ilk kez 1965’te dile getirmiş, 1975’te güncellemişti.Şirketin işlemci tasarımı ve üretim teknolojisindeki ilerlemeleri PC devrimini mümkün kıldı. Yeniden yapılanmayı başaramayan yukarıdaki Intel, işte bu Intel.

Yapay zekâ yatırımlarının baş döndürücü hızı, Moore Yasası’nın öngördüğü teknik ivmenin ekonomik izdüşümü. İnsan, kendi yarattığı hızın mahkûmu olma yolunda da ivme kazanarak ilerliyor.

Kaynaklar:

Financial Times – Nvidia To Invest Up To $100bn In OpenAI, September 22, 2025 https://www.ft.com/content/d3caeac1-def8-45ae-b56b-e34c7c435ccc

The New York Times – Nvidia To Invest $100 Billion In OpenAI As AI Datacenter Competition Intensifies, September 22, 2025 https://www.nytimes.com/2025/09/22/technology/nvidia-openai-100-billion-investment.html

Reuters – Nvidia Bets Big On Intel With $5 Billion Stake, Chip Partnership, September 18, 2025 https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nvidia-bets-big-intel-with-5-billion-stake-chip-partnership-2025-09-18/

Reuters – Intel’s Nvidia Deal Expected Be Mixed Blessing Asian Chipmakers, September 19, 2025 https://www.reuters.com/world/asia-pacific/intels-nvidia-deal-expected-be-mixed-blessing-asian-chipmakers-2025-09-19/

Reuters – View: Analysts React To Nvidia’s $100 Billion Investment In OpenAI, September 22, 2025 https://www.reuters.com/business/view-analysts-react-nvidias-100-billion-investment-openai-2025-09-22/

Reuters – Oracle Talks With Meta On $20 Billion AI Cloud Computing Deal, September 19, 2025 https://www.reuters.com/business/oracle-talks-with-meta-20-billion-ai-cloud-computing-deal-bloomberg-reports-2025-09-19/

Reuters – Eni Backs US Nuclear Fusion Firm Formed By Ex-MIT Researchers, March 9, 2018 https://www.reuters.com/article/lifestyle/science/eni-backs-us-nuclear-fusion-firm-formed-by-ex-mit-researchers-idUSKCN1GL1HL/