Gram altını e-siparişten kartla aldık!

Türk halkının gelenek­sel tasarruf aracı altına rağbet, ons fiyatının son haftalarda rekorlar kırması ile yükseldi. Ons altına yönelik 4 bin dolar senaryosu da (Yıl so­nu 3 bin 700, 2026 ortası 4 bin dolar; Goldman Sachs) spekü­latif alımları tetikliyor. Fiziki gram altın yatırımcısının, ma­halle sarrafının yanında, rafi­nerilerin internet sitelerinde­ki online mağazalardan ve e-ti­caret platformlarından da altın satın alınmaya başladığı öğre­nildi.

Piyasa satış fiyatı ile ara­sında en az yüzde 10’luk makas olmasına rağmen bir kısım fi­ziki altın yatırımcısının neden e-ticareti tercih ettiğine iliş­kin sorumuzu yanıtlayan Ka­palı Çarşı esnafı, para ve altın piyasaları uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, “Altın bugün dü­ne göre pahalı yarına göre ucuz. Böyle bakılıyor. Kredi kartı ile alınabilmesi de önemli bir et­ken” dedi.

Mahalle sarrafı yerine e-ticaret sitesi

Sarraflar altın satışında na­kit para tercih ediyor. Gramı 4 bin lirayı aşan altın fiyatı dü­şünüldüğünde bu durum yük­lü alımlarda yüksek miktar­da nakit taşımayı gerektiriyor. Esnaf, komisyon bedeli ve ile­ri vadeli ödeme yüzünden kre­di kartı ile satışa soğuk bakıyor. Bu da bankadan nakit para çe­kip kuyumcu dükkanına gide­rek altın alma alışkanlığı olma­yan fiziki altın yatırımcısının e-ticarete yönelmesine neden oluyor.

Türkiye’nin en büyük e-ticaret platformlarını ince­lediğimizde bir nevi e-sarraf dönemi yaşanıyor. İki ayrı rafi­nerinin üst düzet yetkilisinden aldığımız bilgiye göre vatanda­şın platformlar üzerinden altın alımına ilgisi ise yoğun. Hatta fiyatlarda hareketliliğin oldu­ğu dönemlerde ilgi de artıyor. Kargo tarafında da yine güven­likten e-ticaret şirketi sorum­lu oluyor.

Alıp e-cüzdanda saklayan var

Konuya ilişkin e-ticaret plat­formlarının yetkililerine de başvurduk. Edindiğimiz bil­gilere göre, daha önce taksit avantajı varken vatandaş bu fırsatı kullanıyordu ancak bu kaldırıldı. Satışlarda vatanda­şın ilgisi nedeniyle hareketli­lik var ancak bir büyüme oranı vermek şu aşamada pek anla­mı değil. Platformlarda yer alan e-cüzdanlarda da altınlar sak­lanabiliyor.

Daha sonra bunlar o günkü TL bedeli üzerinden alışverişlerde kullanılıyor. Sa­tış adedi yüksek olmasa da satış tutarı bakımından gram altın veya herhangi bir altın ürünü tutarda sepetlerin de büyüme­sine neden oluyor.

Ticaret Bakanlığı’nın “Tür­kiye’nin e-ticaret görünümü raporu 2023” sonuçlarına gö­re, Türkiye’de ortalama sepet tutarı 2023 yılında 400-500 TL. Enflasyonu dikkate aldığı­mızda bu sepet ortalamasının şu günlerde 1000-1.200 TL ol­duğu hatta özel günlerde 1.500 TL’ye çıktığı sektör dernekle­rinin yaptığı açıklamalarda ifa­de ediliyor.

Altının gramı pi­yasada 4 bin 100 TL civarında. E-ticaret platformlarında pe­rakende 24 ayar gram altın ise 4.600-4.700 TL arasında deği­şen fiyatlarla satışa konuluyor. Hatta 5.300 TL’yi bulan fiyatlar bile söz konusu. E-ticaret plat­formu yetkilileri belli günler al­tın alımlarının verilerde dikkat çekecek düzeyde yüksek oldu­ğunu not ettiler.

Çorum e-ticarette ilk üçe girdi

Gram altının tek başına 3 or­talama sepet tutarında olması dönem dönem e-ticaret ile il­gili raporlara da yansıyor. Ör­neğin Ticaret Bakanlığı’nın “Türkiye’nin e-ticaret görünü­mü raporu 2023” sonuçların­da e-ticarete uyum endeksi en yüksek olan üçüncü il Çorum.

Hepsiburada’nın Türkiye’nin 2024’teki alışveriş eğilimlerini çalışmasına göre de, Hepsibu­rada’nın pazaryeri modelinde İstanbul, Ankara ve İzmir dı­şında en yüksek ciro yapan iller Çorum, Bursa ve Kayseri oldu. Çorum’un bu kadar öne çıkma­sının nedeninin bu ilde bulu­nan altın rafinerisi olduğu tah­min edilebilir.

Mücevher İhracatçıları Bir­liği Başkan Yardımcısı Ayhan Güner, gram altın üretiminin izne tabi rafineler tarafından yapıldığını not etti. “Rafineri­ler gece gündüz demeden ça­lışıyor” diyen Güner, “Günde 5 bin adet gram altın satan ku­yumcu var. Çeyrek yerine va­tandaş grama döndü.

Darpha­nenin gram da basması lazım” ifadelerini kullandı. Semt ve şehirlerarasında gram altın satış fiyatındaki farkı sordu­ğumuzda ise Güner, “Semt kuyumcusu ise rakip var; 4.200’den fazlaya satamaz ama Beyoğlu’nda kaç tane ku­yumcu var? Orada durum baş­ka. Kirası yüksek vs. AVM’deki başka fiyattan satar” ifadeleri­ni kullandı.

Darphane’nin çeyrek basımı yüzde 60 azaldı

Darphane verilerine bakıldığında ocak ayında 1 milyon 125 bin 730 adet ziynet çeyrek altın, 29 bin 155 adet çeyreklik altın sikke piyasaya sürüldü. Bu adetler sırasıyla şubat ayında 736 bin 270 ve 26 bin 775 oldu. Martta da 719 bin 190 ve 27 bin 965 olarak verilere yansıdı.

Geçen yıl ocak ayında 1 milyon 826 bin 950 adet ziynet çeyrek, 35 bin 105 adet çeyreklik altın sikke piyasaya sürülmüştü. Bu adetler Şubat 2024’te 2 milyon 260 bin 660 ve 44 bin 30 adetti. Mart 2025’te ise 2 milyon 460 bin 130 ve 35 bin 700 adet olarak kayıtlara geçti.

Geçen yılın ilk üç ayı ile bu yılın ilk üç ayındaki çeyreklik ziynet altın adetlerine bakıldığında yüzde 60’lik azalış dikkat çekiyor. Öte yandan Darphane ilk üç ayda 4 milyon 506 binden fazla altın (çeyrek, yarım, birlik, ikibuçukluk ve beşlik olmak üzere ziynet ve sikke; darphane altını; birlik, ikibuçukluk, beşlik olmak üzere reşat altını) bastı. Bunların toplam ağırlığı yaklaşık 14,9 milyon gram oldu. Geçen yılın aynı döneminde bu miktarlar sırasıyla 10 milyon 108 bin adet ve 33,5 milyon gramdı.

Altın birinci öncelik

ING’nin “Tasarruf Eğilimleri Araştırması”nın 2024 üçüncü çeyrek sonuçlarına göre, tasarruf aracı tercihlerinde, katılımcıların yüzde 52’si altın, değerli taşlar ve metal hesaplara, yüzde 24’ü ‘TL Vadeli Hesap’a, yüzde 20’si yastık altı döviz ve lira yöntemine başvuruyor.

Recep ERÇİN

dünya.com