Ekonomi
SICAK: TCMB’den kredi patlamasına hafta sonu müdahalesi
Kapak Grafiği: Kredi türleri bazında yıllıklandırılmış büyüme hızları 23 Nisan sabahı sitemizde “Özlem Derici Şengül: “Enflasyon …
Kapak Grafiği: Kredi türleri bazında yıllıklandırılmış büyüme hızları
23 Nisan sabahı sitemizde “Özlem Derici Şengül: “Enflasyon talebi öne çekiyor, tasarruf etmektense parayı harcamak mantıklı” başlığıyla yayınlana haber analizde, yıllıklandırılmış olarak hızı %45’e erişen kredi artışının enflasyon ve cari açığa olumsuz etki yapacağı uyarısı yer aldı. Bir iki saat içinde TCMB zorunlu karşılıklar yoluyla kredi büyümesine müdahale etti.
TCMB’den yeni tebliğ
TCMB websitesinde yer alan yeni tebliğ şöyle başlıyor
Bankaların ve diğer mali kuruluşların bilanço içi veya bilanço dışı uygun görülen kalemlerine zorunlu karşılık getirmek, 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 4’üncü maddesinde belirtilen Merkez Bankasının temel görevlerindendir. Bilançoların yükümlülük tarafına uygulanmakta olan zorunlu karşılıklar, yapılan düzenleme ile makro ihtiyati politika setini güçlendirmek amacıyla bilançoların varlık tarafına da uygulanmaya başlanmaktadır.
Bu kapsamda, bankalar ile finansman şirketlerinin aşağıdaki kredi türleri hariç olmak üzere Türk lirası cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredileri zorunlu karşılığa tabi tutulmuştur.
KOBİ tanımına giren işletmelere kullandırılan krediler
Esnaf kredileri
İhracat ve yatırım kredileri
Tarımsal krediler
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ekindeki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kurum ve kuruluşlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerine kullandırılan krediler
Kurumsal kredi kartları
Mali kuruluşlara kullandırılan krediler
Bu çerçevede;
1 Nisan 2022 tarihinden itibaren dörder haftalık dönemlerde kullandırılan ticari kredilerin %10’u oranında zorunlu karşılığın aynı sürelerde tesis edilmesine
31 Mayıs 2022 tarihi itibarıyla 31 Aralık 2021 tarihine göre kredi büyüme oranı yüzde 20’nin üzerinde olan bankaların, 31 Mart 2022 ve 31 Aralık 2021 tarihlerinde mevcut kredi bakiyeleri arasındaki farkın yüzde 20’si oranında zorunlu karşılığı 6 ay boyunca tesis etmesine karar verilmiştir.
Kredilere zorunlu karşılık sık görülen bir uygulama değil. Genelde krediler için sermaye karşılığı ayrılır. Ancak, TCMB’nin 0 faiz ödediği zorunlu karşılıkların kredi maliyetlerini kaç puan etkileyeceğini hesaplayamadık. Bu konuda uzmanlardan gelecek yorumları size nakledeceğiz.
Dövizden KKM’ye geçişi teşvik edemeyen bankalara ceza
İhracatçının döviz gelirinin %40’na el koyma, ihracat bedellerinin yurda getirilmesi gibi kararlarla dolarizasyonu engelleyemeyen kamu, bu kez de TCMB vasıtasıyla KKM hesabı üretemeyen bankaları cezalandırma yoluna gitti.
TCMB tebliğini bu kısmı şu şekilde
Ayrıca, yabancı para mevduat/katılım fonu zorunlu karşılık oranlarının gerçek kişi dönüşüm oranına göre farklılaştırılmasına, bu çerçevede dönüşüm oranı;
Yüzde 5’in altında kalan bankalara ilave 500 baz puan
Yüzde 5 ile yüzde 10 arasında olan bankalara ilave 300 baz puan
zorunlu karşılık uygulanmasına karar verilmiştir. Bu uygulama, tesisi 10 Haziran 2022 tarihinde başlayacak olan 27 Mayıs 2022 tarihli hesaplama döneminden itibaren geçerli olacaktır.
Diğer yandan, finansman şirketlerinin yüzde sıfır olan zorunlu karşılık oranları bankalar ile aynı seviyeye getirilmiş, yurt içi bankalara olan yükümlülükleri zorunlu karşılık kapsamında alınmıştır. Bu değişiklik, tesisi 13 Mayıs 2022 tarihinde başlayacak olan 29 Nisan 2022 tarihli hesaplama döneminden itibaren geçerli olacaktır.
1Ç2022’de KKM garantili ucuz mevduat toplayarak dev karlar açıklamaya hazırlanan bankacılık kesimi şimdi bu karı devletle paylaşmaya zorlanıyor. Bu yolla TCMB’nin bir türlü yükselmeyen brüt rezervlerine de ek yapılacak.
Uzun lafın kısasını söyleyelim: Türkiye artık fiilen “yumuşak döviz hareketi kısıtlaması” rejimine gitti. Eğer TCMB’nin FX rezerv kaybı sürerse, resmen “sermaye kontrollerine” geçilmesi, yani tüm döviz işlemlerine denetim ve kısıtlama gelmesi olasılığı belirdi.
Dolarda deprem bekliyorum! & Türkiye’de öyle bir para yok | Atilla Yeşilada
