KKM ilk ödemeleri başladı, tartışmalar alevlendi…

Hazine ve Maliye Bakanlığı twitter hesabından kur korumalı mevduata ilişkin açıklama yayımladı. Yapılan açıklamada 3 aylık vadeli hesapların ödemelerinin bugün itibariyle yapıldığı belirtilerek, söz konusu hesaplara 1 milyondan fazla katılım olduğu açıklandı.

Hazine’den yapılan açıklamada “Kur korumalı mevduatın hayata geçirilmesiyle yabancı para mevduatının toplam mevduat içindeki payı 10 puandan fazla azalmıştır” dendi. Yapılan açıklamada söz konusu hesapların toplam 591 milyar TL büyüklüğe ulaştığı ifade edildi.

Hazine’den yapılan açıklama şöyle:

“Sayın Cumhurbaşkanımızın öncülüğünde Türk Lirası’na istikrar kazandırmak ve dolarizasyon eğilimini tersine çevirerek döviz kurunun enflasyon üzerindeki baskısını hafifletmek amacıyla 2021 Aralık ayında devreye alınan kur korumalı mevduat ve katılma hesabı (KKM) uygulamasında ilk ödemeler üç aylık vade tercihinde bulunan hesap sahipleri için 23 Mart 2022 tarihi itibariyle gerçekleşmiştir.

“1 milyonun üzerinde kişi birikimlerini değerlendirdi”

Vatandaşlarımız tarafından büyük ilgi gösterilen yenilikçi bir ürünümüz olan KKM’de 22 Mart 2022 itibariyle 270 milyar TL’si Hazine destekli KKM ve 321 milyar TL’si TCMB destekli dövizden/altından dönüşümü KKM olmak üzere toplam 591 milyar TL büyüklüğe ulaşmıştır. Böylece 1 milyonun üzerinde hesap sahiplerinin yüzde 97’si gerçek kişiler olurken, 28 bin 934 tüzel kişi de birikimlerini bu ürünlerde değerlendirmeyi tercih etmiştir.

“KKM’nin oluşturduğu istikrar Rusya-Ukrayna krizi ve Fed faiz artışına rağmen oynaklığı sınırlı kıldı”

Ülkemizin finansal istikrarına önemli katkılar sunan ve bütçe üzerinde yükü oldukça sınırlı olan KKM uygulamamızın ekonominin geneline yayılan olumlu etkileri de gözlemlenmiştir. KKM, milli para birimimize duyulan güveni kuvvetlendirmenin yanı sıra yatırım ve üretimin en önemli unsuru olan öngörülebilirliğin artırılmasına katkı sağlamıştır. KKM’nin hayata geçirilmesi ile yabancı para mevduatlarının toplam mevduatın içerisindeki payı 10 puandan fazla artmıştır. Ayrıca KKM, uygulaması neticesinde TL mevduatın ortalama vadesinin iki katına yükselmesi bankacılık sektörünün kredi-mevduat vade uyumsuzluğu sorununa iyileştirici yönde katkı sağlamıştır. KKM kapsamında uygulanan faiz üst sınırının katkısıyla bankaların fonlama maliyetleri gerilerken, bu durum ticari kredi faizlerinde düşüşü desteklemiştir. Son olarak da, KKM uygulamasının oluşturduğu istikrarın etkisiyle Rusya-Ukrayna krizine ve Fed faiz artışına rağmen finansal piyasalarda yaşanan oynaklıklar sınırlı kalmıştır.

KKM’ye büyük ilgi gösteren vatandaşlarımıza milli paramıza duydukları güvenin yanı sıra makroekonomik ve finansal istikrara sağladıkları destek için teşekkür ediyoruz”

Eleştiriler de yoğun

KKM açıklandığı Aralık 2021’den bu yana kamu eliyle vergi gelirlerinden mevduat sahibine kaynak aktarılmasının Anayasa’ya uygunluğu bir tartışma konusu.  Diğer yandan TL’deki değer kaybı sona ermediği gibi, faiz düşürmek üzere hükümetin çıktığı yolda kur farkını faiz üzerine eklenmesiyle elde edilen gelirin yüzde kaç faize denk geldiği ayrıca dikkat çekmekte.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yapılan fark ödemesini açıklamaması, şirketler kısmından kimlerin KKM’ye dahil edildiği ve her gün yeni düzenlemelerle KKM’nin cazibesinin artırılma çabası da tartışmaların odağında.

Ekonomistlerden bazı yorumlar aşağıda:

"KKM'ye büyük ilgi gösteren vatandaşlarımıza milli paramıza duydukları güvenin yanısıra…"
Vatandaş milli paradan kaçmak için döviz alacakken dövize endeksli bu hesabı sunuyorsun, sonra bunu "milli paraya güven duydukları" biçiminde sunuyorsun.
Kara mizaha döndü bu iş… https://t.co/0er0zJhg1g

— Uğur Gürses 🌞 (@ugurses) March 23, 2022

1)KKM vatandaşların milli duydukları güvenin değil güvensizliğin sonucudur.
2)Yapılan fark ödemesinin ne kadar olduğu gizlenmiş.
3)KKM’de tüzel kişilerin TL cinsinden ağırlığı özenle karartılmış.
4)Faize üst sınırla aslında mevduat sahiplerinin getirilerinin düştüğü söylenmemiş. pic.twitter.com/IWAhx9GM3m

— Hayri Kozanoğlu (@HayriKozanoglu) March 23, 2022

Şuraya bakın: 6 trilyon mevduatın %9 unu KKM ye dönüştürdüler, bunun da beşte dördü şirket, birey rantiyelerin ve onlara Hazine’yi,vergileri boca ediyorlar. Ne için? Seçime kadar döviz patlamasın diye. Tam ahmaklık ve topluma ihanet!Hemen sandık, hemen seçim. KKM saçmalığına son!

— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) March 23, 2022

19.1.2022/7351 say. kanun geç.m.5’e göre KKM için TCMB tarafından yapılacak olan “kur artışı destek ödemeleri” Hazinece karşılanacak. Peki vergiyle/iç-dış borçlanmayla finanse edilecek kur farkının “kamu gideri” olduğuna ne zaman karar verildi? 3 ay önce de aynı soruyu soruyorduk https://t.co/hNWBheWrlD pic.twitter.com/luiZbE0Tpi

— Prof.Dr.Binhan Elif Yılmaz (@binhanelif) March 22, 2022