Ekonomi
Gıda krizi riski kapıda
Marketlerde yağ, şeker, un, kahve gibi birçok ürünün kotalı satılmasına yol açan ham madde krizi, bu haftaki kur krizi sonrası…
Marketlerde yağ, şeker, un, kahve gibi birçok ürünün kotalı satılmasına yol açan ham madde krizi, bu haftaki kur krizi sonrası tarlaya indi. Fiyatlama yapamaz hale gelen firmalar gübre ve zirai ilaç satışlarını durdurdu. Zaten kuraklık nedeniyle ciddi verim düşüklüğü yaşanan tarımsal üretimde bir de toprağa gübre atılamayacak olması, 2022’de gıda krizi yaşanacağına yönelik ciddi endişeler yarattı.
Ham madde temininde yaşanılan zorluklara döviz kurundaki rekor artışlar da eklenince fiyatlama yapamayıp satışların durdurulduğu ürünlere gübre ve zirai ilaç da eklendi.
Geçen haftalarda market raflarında şeker bulunamamasıyla başlayan bu süreç, çok geçmeden yağ, kahve ve un satışlarına da sıçramış; fabrikadan kotalı satılmaya başlayan bu ürünler, marketlerde de kotayla satılır hale gelmişti.
Bu hafta başında Türk lirasında görülen tarihi değer kayıpları sonrası bu sorun tarlaya indi.
Sozcu.com.tr’ye konuşan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Baki Remzi Su İçmez, tarımsal girdi satan bayilerin önünü görememesi nedeniyle gübre ve zirai ilaç satışlarının durduğunu, bu sorunun 2022’de ciddi bir gıda krizi riski doğuracağına dikkat çekti.
Ankara Polatlı’da gübre bayiliği yapan ziraat mühendisi Murat Çelik ise, şu an hiçbir gübre firmasının sipariş almadığını, hatta siparişleri yıl başına kadar durduran firmalar olduğu bilgisini vererek bu durumun aylarca süreceğine işaret etti.
SON BİR YILDA YÜZDE 200’DEN FAZLA ZAMLANDI
Birkaç ay önce Avrupa’da yaşanan doğalgaz krizi sonrası fiyatı en çok artan ürünlerden biri gübre olmuştu.
Gübrenin ham maddesi olan doğalgazdaki aşırı fiyat artışı, yurt içinde de gübre fiyatlarının bir yılda yüzde 157’den fazla zamlanmasına yol açmıştı. Buna şimdi de yurt içindeki kur krizi eklenince gübredeki son bir yıllık zamlar yüzde 200’ü aştı.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, gübreye sadece son 15 günde 200-250 lira arasında yeni zamlar geldiğini söyledi.
Bu hafta başında döviz kurunda yaşanan rekor artışların ise henüz gübre satışı yapılmadığı için fiyatlara yansımadığına dikkat çeken Suiçmez, satışlar yeniden başladığında kurdaki son artışların da satış fiyatlarına yansıyacağını belirtti.
‘ÇİFTÇİ BU FİYATTAN NASIL SATIN ALSIN!’
Suiçmez, “Satışlar başlasa da vadeli satış yapılamıyor. Gübrenin tonu 2020 Haziran’da 1800 TL iken, Haziran 2021’de 4 bin 100 TL’ye çıkmıştı. Kasım ayı başında 10 bin TL idi, şimdi ise 11 bin 750 lira. Çiftçi bu fiyatlara peşin fiyattan gübre nasıl alsın” diye konuştu.
TÜSİAD Gıda ve Tarım Çalışma Grubu Üyesi ve Yeni Çiftçi Platformu Kurucusu Emrah İnce ise, “Gübre satışlarının yüzde 15-20 oranında azaldığını duyuyoruz. Üre gübresi 13 bin 200 TL’ye, DAP 11 bin 750 TL’ye çıktı. Kimse önünü göremiyor” dedi.
Aynı zamanda Tekfen Tarım Eski Genel Müdürü de olan İnce, “Satış yapılsa hangi kur seviyesinden yerine konulacağını bilmiyorlar. Öngörülebilirlik kaybedildi” değerlendirmesinde bulundu.
2022 TARIMSAL ÜRETİMİ TEHLİKEDE
Ziraat mühendisi Murat Çelik ile Adana’da gübre bayiliği yapan Ziraat Mühendisi Semih Karademir ise, gübredeki sert fiyat artışlarının çiftçinin tarlaya ya az gübre atması ya da hiç atamamasıyla sonuçlanacağına, bunun da gıda krizi yaratacağına dikkat çekti.
Çelik, “Şu an kış dönemine yaklaşıyor olmanın etkisiyle gübreye zaruri bir ihtiyaç duyulmuyor. Ancak, çiftçi toprağa gereken miktarda gübre atamayacak. Bu da istediğimiz verimi elde edemememiz, ürün açığının devamı anlamına geliyor” dedi.
Karademir ise, “İşin tehlikeli boyutu, mevcut gübre fiyatlarından dolayı üreticilerin gübre kullanamamasıdır. Bu da 2022’de gıda kriziyla karşı karşıya kalmamız anlamına gelebilir” diye konuştu.
Suiçmez de aynı tehlikeye dikkat çekiyor: “Çok daha zor günler bekliyor bizi. Kuraklığın etkisiyle gelecek yıl hububat başta olmak üzere kendine yeterlilik oranımız daha da düşecek. Kuraklığın yanında bir de gübre atılamaması, girdi maliyetlerinin her geçen gün ciddi şekilde artması 2022 tarımsal üretimine olumsuz yansıyacak. Bu durum bazı çiftçilerin tarımdan uzaklaşmasına da yol açacaktır.”
Gamze BAL
sozcu.com.tr
BAKMADAN GEÇME
-
Şevin Ekinci
/ 18 Mayıs 2024Şevin Ekinci Yazdı: Cari İşlemler Dengesi Gerçekten İyileşiyor mu?
Bu hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Mart ayı için ödemeler dengesi (dolayısıyla cari işlemler dengesi) rakamları açıklandı. Çok…
Politika
/ 18 Mayıs 2024Portekiz siyasetçi Ventura’nın Türklere karşı ‘ırkçı söylemleri’ parlementoyu ayağa kaldırdı
Dün Portekiz parlamentosunda aşırı sağcı siyasetçi Andre Ventura’nın sözleri ülkeyi ayağa kaldırdı. Chega partisinin lideri Andre Ventura, Portekiz’in bu hafta hükümet…
Gündem
/ 18 Mayıs 2024Zam bekleyen emeklilere ‘müjde’: Yurtlarda bir ay ücretsiz kalma..
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, emeklilerin hayatlarını kolaylaştırmak adına aldıkları kararları duyurdu Hayat pahalılığı karşısında zorlanan emeklilerin…
Politika
/ 18 Mayıs 2024Bahçeli’den normalleşmeye veto
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in görüşmesini veto etti. İkilin görüşmesinin…
Gündem
/ 18 Mayıs 2024Vizelerde red oranı 2 kat arttı!
YAZ dönemi yaklaşırken yurtdışı seyahate gitmeyi düşünen vatandaşların planları vize engeline takılıyor. Schengen ülkeleri, sınırlı kontenjanların dolması gerekçesiyle vize randevularını…
Piyasa
/ 18 Mayıs 2024ABD’de petrol ve doğal gaz sondaj kule sayısı arttı
ABD’de enerji şirketlerinin faaliyette bulunan petrol ve doğal gaz sondaj kule sayısı üst üste üçüncü hafta düşüşün ardından, sınırlı da…
Genel
/ 18 Mayıs 2024Bakan Bolat: İsrail, ticaret durdurulunca ciddi sıkıntılar çekti
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, İsrail ile ticaretin durdurulması ile ilgili olarak, ‘‘Bu konu siyasi istismar konusu yapıldı. 2 Mayıs tarihinde…
Piyasa
/ 18 Mayıs 2024Altın ithalatında aylık bazda düşüş gerçekleşti
Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası üzerinden altın ithalatı Nisan ayında bir önceki aya göre gerilerken, geçen yılın aynı ayının üzerinde…
Şirketler
/ 18 Mayıs 2024Polat Enerji, yenilenebilir enerji yatırımlarına ağırlık veriyor
Toplam 5 rüzgar ve 1 güneş enerjisi santraliyle temiz enerji üreten Polat Enerji, 20 yılı aşkın süredir faaliyet gösterdiği rüzgar…
Ekonomi
/ 18 Mayıs 2024Finansal Kurumlar Birliği (FKB) ‘Ekonomik Görünüm Endeksi’ Mayıs Ayı Değerlendirmesi…
Finansal Kurumlar Birliği’nin (FKB) İstanbul Üniversitesi iş birliğinde geliştirdiği “FKB Ekonomik Görünüm Endeksi”nin (FKB-EGE) Mayıs bülteni yayımlandı...
Borsa
/ 18 Mayıs 2024Kerevitaş 3.8 milyar TL brüt kâr ve 2.16 milyar TL FAVÖK elde etti!
Türkiye’de dondurulmuş gıda ve yağ pazarı şirketi Kerevitaş; Ar-Ge, inovasyon ve sürdürülebilirlik odaklı büyüme performansını 2023 yılında da sürdürdü...
Borsa
/ 18 Mayıs 2024Deniz Yatırım’dan Alfa Solar Enerji için bilanço değerlendirmesi…
Enflasyon muhasebesi uygulanmış verilere göre, Alfa Solar Enerji, 2023 yılında 7.733 milyon TL satış geliri, 1.436 milyon TL FAVÖK ve 1.039 milyon TL net kar açıkladı...
Borsa
/ 18 Mayıs 2024Akkök Holding’den 340 milyon dolarlık yatırım…
Akkök Holding, 2024 için, enflasyondan arındırılmış, ciro bazında yüzde 50, ihracatta yüzde 10 büyüme ve 340 milyon dolarlık yeni yatırım planladı...
Benzer Haberler