Ekonomi
Gıda krizi riski kapıda
Marketlerde yağ, şeker, un, kahve gibi birçok ürünün kotalı satılmasına yol açan ham madde krizi, bu haftaki kur krizi sonrası…

Marketlerde yağ, şeker, un, kahve gibi birçok ürünün kotalı satılmasına yol açan ham madde krizi, bu haftaki kur krizi sonrası tarlaya indi. Fiyatlama yapamaz hale gelen firmalar gübre ve zirai ilaç satışlarını durdurdu. Zaten kuraklık nedeniyle ciddi verim düşüklüğü yaşanan tarımsal üretimde bir de toprağa gübre atılamayacak olması, 2022’de gıda krizi yaşanacağına yönelik ciddi endişeler yarattı.
Ham madde temininde yaşanılan zorluklara döviz kurundaki rekor artışlar da eklenince fiyatlama yapamayıp satışların durdurulduğu ürünlere gübre ve zirai ilaç da eklendi.
Geçen haftalarda market raflarında şeker bulunamamasıyla başlayan bu süreç, çok geçmeden yağ, kahve ve un satışlarına da sıçramış; fabrikadan kotalı satılmaya başlayan bu ürünler, marketlerde de kotayla satılır hale gelmişti.
Bu hafta başında Türk lirasında görülen tarihi değer kayıpları sonrası bu sorun tarlaya indi.
Sozcu.com.tr’ye konuşan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Baki Remzi Su İçmez, tarımsal girdi satan bayilerin önünü görememesi nedeniyle gübre ve zirai ilaç satışlarının durduğunu, bu sorunun 2022’de ciddi bir gıda krizi riski doğuracağına dikkat çekti.
Ankara Polatlı’da gübre bayiliği yapan ziraat mühendisi Murat Çelik ise, şu an hiçbir gübre firmasının sipariş almadığını, hatta siparişleri yıl başına kadar durduran firmalar olduğu bilgisini vererek bu durumun aylarca süreceğine işaret etti.
SON BİR YILDA YÜZDE 200’DEN FAZLA ZAMLANDI
Birkaç ay önce Avrupa’da yaşanan doğalgaz krizi sonrası fiyatı en çok artan ürünlerden biri gübre olmuştu.
Gübrenin ham maddesi olan doğalgazdaki aşırı fiyat artışı, yurt içinde de gübre fiyatlarının bir yılda yüzde 157’den fazla zamlanmasına yol açmıştı. Buna şimdi de yurt içindeki kur krizi eklenince gübredeki son bir yıllık zamlar yüzde 200’ü aştı.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, gübreye sadece son 15 günde 200-250 lira arasında yeni zamlar geldiğini söyledi.
Bu hafta başında döviz kurunda yaşanan rekor artışların ise henüz gübre satışı yapılmadığı için fiyatlara yansımadığına dikkat çeken Suiçmez, satışlar yeniden başladığında kurdaki son artışların da satış fiyatlarına yansıyacağını belirtti.
‘ÇİFTÇİ BU FİYATTAN NASIL SATIN ALSIN!’
Suiçmez, “Satışlar başlasa da vadeli satış yapılamıyor. Gübrenin tonu 2020 Haziran’da 1800 TL iken, Haziran 2021’de 4 bin 100 TL’ye çıkmıştı. Kasım ayı başında 10 bin TL idi, şimdi ise 11 bin 750 lira. Çiftçi bu fiyatlara peşin fiyattan gübre nasıl alsın” diye konuştu.
TÜSİAD Gıda ve Tarım Çalışma Grubu Üyesi ve Yeni Çiftçi Platformu Kurucusu Emrah İnce ise, “Gübre satışlarının yüzde 15-20 oranında azaldığını duyuyoruz. Üre gübresi 13 bin 200 TL’ye, DAP 11 bin 750 TL’ye çıktı. Kimse önünü göremiyor” dedi.
Aynı zamanda Tekfen Tarım Eski Genel Müdürü de olan İnce, “Satış yapılsa hangi kur seviyesinden yerine konulacağını bilmiyorlar. Öngörülebilirlik kaybedildi” değerlendirmesinde bulundu.
2022 TARIMSAL ÜRETİMİ TEHLİKEDE
Ziraat mühendisi Murat Çelik ile Adana’da gübre bayiliği yapan Ziraat Mühendisi Semih Karademir ise, gübredeki sert fiyat artışlarının çiftçinin tarlaya ya az gübre atması ya da hiç atamamasıyla sonuçlanacağına, bunun da gıda krizi yaratacağına dikkat çekti.
Çelik, “Şu an kış dönemine yaklaşıyor olmanın etkisiyle gübreye zaruri bir ihtiyaç duyulmuyor. Ancak, çiftçi toprağa gereken miktarda gübre atamayacak. Bu da istediğimiz verimi elde edemememiz, ürün açığının devamı anlamına geliyor” dedi.
Karademir ise, “İşin tehlikeli boyutu, mevcut gübre fiyatlarından dolayı üreticilerin gübre kullanamamasıdır. Bu da 2022’de gıda kriziyla karşı karşıya kalmamız anlamına gelebilir” diye konuştu.
Suiçmez de aynı tehlikeye dikkat çekiyor: “Çok daha zor günler bekliyor bizi. Kuraklığın etkisiyle gelecek yıl hububat başta olmak üzere kendine yeterlilik oranımız daha da düşecek. Kuraklığın yanında bir de gübre atılamaması, girdi maliyetlerinin her geçen gün ciddi şekilde artması 2022 tarımsal üretimine olumsuz yansıyacak. Bu durum bazı çiftçilerin tarımdan uzaklaşmasına da yol açacaktır.”
Gamze BAL
sozcu.com.tr
BAKMADAN GEÇME
-
Dünya Ekonomisi
/ 9 Temmuz 2025Dünya Bankası: Küresel Ticaret Dirençli Kaldı, Ancak Sert Yavaşlama Kapıda
Ticarette yılın ilk yarısı güçlü başlasa da, artan tarifeler ve belirsizlikler küresel büyümeyi frenliyor. 2025 için büyüme beklentisi yarı yarıya düştü. Tahminlerde hata payı çok yüksek.
Gündem
/ 9 Temmuz 2025BM’den 2024 Nüfus Raporu: Türkiye 18. Sırada, Nüfusun Yüzde 1’i Türkiye’de
11 Temmuz Dünya Nüfus Günü’nde açıklanan BM verilerine göre Türkiye, 85 milyon 664 bin kişiyle dünya nüfusu sıralamasında
Ekonomi
/ 9 Temmuz 2025Eczacılardan Sabit Kur Uyarısı: Kritik Ruh Sağlığı İlaçları Piyasada Yok
Türkiye'de sabitlenen Euro kuru nedeniyle depresyon, DEHB ve bipolar bozukluk gibi hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlara erişim her geçen gün zorlaşıyor.
Şirketler
/ 9 Temmuz 2025Deniz Yatırım’dan Güçlü Rapor: Ofis Yem’de Yatırımcıya Altın Fırsat!
Deniz Yatırım, Ofis Yem için yayımladığı analiz raporunda “AL” tavsiyesi verdi. 70,80 TL hedef fiyatla %50 getiri potansiyeline işaret eden raporda, şirketin Adana ve Samsun fabrikaları, GES yatırımları ve temettü politikası dikkat çekti.
Gündem
/ 9 Temmuz 2025Bakır piyasasında panik ve coşku elele
ABD Başkanı Donald Trump’ın bakır ithalatına %50 oranında gümrük vergisi uygulayacağını açıklaması, küresel emtia piyasalarında büyük dalgalanmaya yol açtı.
Borsa
/ 9 Temmuz 2025Borsa Düşüş Trendini Kırabilir mi? Aracı Kurumlar Temkinli
Bankacılık hisseleri öne çıkarken, düşük hacim ve satış baskısı piyasadaki temkinli havayı sürdürüyor.
Gündem
/ 9 Temmuz 2025Grok Yasaklandı: Yapay Zeka Aracına Erdoğan’a Hakaret Soruşturması
PARA ANALİZ- X sosyal medya platformunun yapay zekâ aracı Grok, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik hakaret içerikli yanıtlar üretmesi nedeniyle…
Borsa
/ 9 Temmuz 2025SABAH Analizi: Dolar kuvvetleniyor, altında kâr satışları. Stopaj artışı TL’yi yıpratabilir!
DXY'nin yükselişe geçtiğini -doların değer kazanmaya başladığını- iddia edebilmemiz için 98,30 seviyesinin üzerinde haftalık bir kapanış görmemiz gerekiyor. Biz uzun bir süredir kalabalık işlemlerin peşinde koşmayarak dolar zayıflığını fırsat olarak gören bir strateji izlediğimizin altını bir kez daha çizelim.
Ekonomi
/ 9 Temmuz 2025Dolar TL için çarpıcı uyarı geldi: ‘Yıl sonunda o seviyenin altında kalmamalı’
TCMB’nin faiz indirimine eylül ayında başlamasının geç kalınmış bir hamle olacağını bildiren MÜSİAD Başkanı Özdemir, dolar kurunun yıl sonunda 45 TL’nin altında olmaması gerektiğini söyledi.
Ekonomi
/ 9 Temmuz 2025İGD Raporu: İstanbul Gelir-Kira Makasında Dünyanın En Dengesiz Şehiri
PARA ANALİZ- İstanbul Gayrimenkul Değerleme (İGD) tarafından hazırlanan “Şehirlere Göre Aylık Konut Kirası (USD)” başlıklı rapor, İstanbul’un dünya genelinde gelir-kira…
Ekonomi
/ 9 Temmuz 2025Sıfır faizli kredide yeni limit 85 bin TL! Bankaya gitmeden önce bu uyarıyı göz ardı etmeyin
Faizsiz kredi cazibesi büyüyor. Limitler yükseldi, uzmanlardan uyarı geldi.
Ekonomi
/ 9 Temmuz 2025Merkez Bankası’ndan 1100 baz puanlık faiz indirimi tahmini! Dev banka açıkladı
Faizler düşecek mi? Deutsche Bank’tan temmuz için dikkat çeken tahmin geldi.
Genel
/ 9 Temmuz 2025Recep Erçin: Ağalık bedeli geçen yıl yüzde 55,4 bu yıl yüzde 17,6 arttı
Enflasyonist beklentiler Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin ağalık bedeline de yansıdı. 2024’te bir önceki yıla göre TL bazında yüzde 55,4 fazla olan Kırkpınar Ağalığı bedelindeki artış, bu yıl yüzde 17,6’da kaldı. Bu yılın Kırkpınar Ağası ise Özünlü Damper’in CEO’su Ufuk Özünlü oldu.
Benzer Haberler