Rus Pastasını Kim Yiyecek? AB Bölündü, ABD Oyunu Kurdu

Rusya-Ukrayna savaşı sürerken, dondurulan Rus varlıklarının nasıl ve kim tarafından kullanılacağı Avrupa Birliği içinde derin bir görüş ayrılığına yol açtı. Ukrayna’nın acil finansman ihtiyacı AB’yi zor kararlarla karşı karşıya bırakırken, ABD ve Trump yönetiminin savaşın sona erdirilmesine yönelik kendi planları Avrupa’yı ikinci plana itmiş görünüyor. Sonuçta AB, Rus varlıklarına dokunmadan Ukrayna’ya 90 milyar euroluk kredi açarak ara bir çözümde uzlaştı.

---

Rusya-Ukrayna savaşının dördüncü yılına yaklaşılırken, çatışmanın yalnızca cephede değil finansal cephede de kızıştığı görülüyor. Özellikle dondurulan Rus varlıklarının kullanımı, Avrupa Birliği’ni neredeyse bölünmenin eşiğine getiren başlı başına bir kriz alanına dönüşmüş durumda.

Ukrayna, savaşı sürdürebilmek için önümüzdeki yıl yaklaşık 135 milyar euro ek finansmana ihtiyaç duyduğunu açıkça dile getiriyor. Bu tablo, Kiev üzerindeki baskıyı artırırken, hem Moskova’nın hem de Washington’un elini güçlendiriyor.

Rusya Merkez Bankası Faizi %16’ya İndirdi: Savaş Ekonomisi Artan Baskı Altında

---

Rus Varlıkları Tartışmanın Merkezinde

Batı yaptırımları kapsamında yaklaşık 210 milyar euro tutarındaki Rus varlığı, büyük ölçüde Belçika’da bulunan Euroclear adlı finansal saklama kuruluşunda tutuluyor. Rusya bu varlıklara el konulmasına karşı hukuki süreç başlatmış durumda.

Avrupa Birliği içinde özellikle Fransa ve Almanya, Ukrayna’nın finansmanı için bu varlıkların devreye alınmasını savunurken, hukuki ve finansal riskler birçok üye ülkeyi tedirgin ediyor.

Belçika, devam eden davalar nedeniyle olası risklerin tüm AB ülkeleri arasında eşit paylaşılmasını önerdi. Ancak bu yaklaşım, başta Macaristan olmak üzere bazı ülkelerin sert itirazıyla karşılaştı.

---

Macaristan’dan Sert Veto

Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, Rus varlıklarının kullanılmasını “Rusya’ya savaş ilanı anlamına gelir” diyerek reddetti. Orta ve Doğu Avrupa’daki bazı ülkeler de benzer şekilde, AB bütçesinin Ukrayna için doğrudan kullanılmasına karşı çıktı.

Bu itirazlar, AB’nin Rus varlıkları üzerinden bir “reparasyon kredisi” oluşturma planını fiilen kilitledi.

---

Ara Çözüm: 90 Milyar Euroluk Kredi

Saatler süren müzakerelerin ardından AB liderleri, Rus varlıklarına dokunmadan, Birliğin ortak bütçesi teminat gösterilerek 90 milyar euroluk yeni bir kredi paketinde uzlaştı. Bu kredi, Ukrayna’nın önümüzdeki iki yılını finanse etmeyi amaçlıyor.

AB Konseyi Başkanı António Costa, anlaşma sonrası yaptığı açıklamada, “Taahhüt ettik ve yerine getirdik” ifadelerini kullandı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise karar çıkmamasının “felaket olacağını” söyleyerek uzlaşının zorunluluğuna dikkat çekti.

---

ABD Hamlesi AB’yi Ortada Bıraktı

Tam bu süreçte ABD’den gelen kritik bir adım, Avrupa’nın manevra alanını daha da daralttı. Amerikan kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Rus varlıklarını elinde tutan Euroclear’i negatif görünümle incelemeye aldığını açıkladı.

Bu adım, piyasalarda “Rus varlıklarına barış olmadan dokunulursa bedeli olur” mesajı olarak yorumlandı. Böylece AB’nin elindeki en güçlü kozlardan biri, ABD finans sistemi üzerinden etkisizleştirilmiş oldu.

---

Trump Yönetimi Farklı Bir Oyun Oynuyor

Trump yönetiminin, Rusya-Ukrayna savaşını ABD öncülüğünde bir planla bitirmeye yaklaştığı iddiaları giderek güçleniyor. Bu planın merkezinde;

• Ukrayna’nın yeniden yapılandırılması,

• Ülkenin doğal ve ekonomik kaynaklarının kullanımı,

• Rusya’ya yönelik yaptırımların kademeli olarak kaldırılması
  yer alıyor.

Bu çerçevede bakıldığında, finansal yükün önemli kısmını üstlenen ABD’nin, savaş sonrası ortaya çıkacak “ekonomik pastayı” Avrupa’ya bırakmak istemeyeceği görüşü ağır basıyor.

---

Putin’den Sert Tepki

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, AB liderlerinin “çaldıkları parayla ne yapacaklarına karar veremediğini” söyleyerek, Rus varlıklarının dondurulmasının Euro Bölgesi’ne olan yatırımcı güvenini zedeleyeceğini savundu.

Putin, özellikle euro cinsinden rezerv tutan ülkelerin bu gelişmeleri dikkatle izlediğini belirterek, “Bugün Ukrayna, yarın başka politik gerekçelerle başka ülkelerin varlıkları hedef alınabilir” uyarısında bulundu.

---

Büyük Resim: Avrupa Kaybeden Tarafta mı?

Ortaya çıkan tablo net:

• Ukrayna finansal olarak köşeye sıkışmış durumda.

• ABD ve Rusya, Avrupa’dan farklı ve daha pragmatik bir oyun kuruyor.

• AB ise kendi içindeki bölünmeler nedeniyle, masada güçlü bir tehdit veya yön belirleyici aktör olamıyor.

Sonuçta Rus varlıkları yerinde dururken, maliyetin önemli bir kısmı AB bütçesi ve Avrupalı vergi mükelleflerinin sırtına yüklenmiş durumda.

---

Kaynak: Gökçe Aytulu - Hürriyet, Financial Times

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]