Dünya Gündemi: ABD’de Stagflation Korkusu, Küresel Petrol Şoku Endişesi Artıyor

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz kararının ardından Başkan Jerome Powell’ın açıklamaları, küresel piyasalarda “stagflation” endişelerini yeniden gündeme getirdi. Öte yandan, Orta Doğu’da İran-İsrail gerilimi tırmanırken, petrol piyasalarında yeni bir şok ihtimali yatırımcıların odağında. Asya piyasaları satıcılı, doların değer kaybı sürüyor. Brent $77/varilde yatay seyrediyor.

Powell: Tarifeler Enflasyonu Artıracak

Fed Başkanı Jerome Powell, faiz kararı sonrası düzenlediği basın toplantısında gümrük tarifelerinin fiyatlar üzerindeki etkisine dikkat çekti. “Tanıdığım herkes, tarifelerin önümüzdeki aylarda anlamlı bir enflasyon artışı yaratacağını öngörüyor” diyen Powell, bu yükün bir kısmının nihai tüketiciye yansıyacağını vurguladı.

Mayıs ayında enflasyon aylık bazda sadece %0,1 artış gösterse de, bu düşük seyrin büyük ölçüde tarifelerin ekonomiye gecikmeli etkisinden kaynaklandığı belirtiliyor. “Tarifeler, tedarik zinciri boyunca nihai tüketiciye ulaşana dek zaman alır” diyen Powell, önümüzdeki aylarda daha belirgin fiyat artışları beklediklerini belirtti.

ABD’de Stagflation Sinyalleri

Powell, mevcut verilerin ABD ekonomisinin henüz zayıflama göstermediğine işaret ettiğini söylese de, büyümenin zamanla yavaşlayacağını kabul etti. Bu durum, ekonomide aynı anda hem düşük büyüme hem de yüksek enflasyon görülen stagflation riskini artırıyor.

Fed’in güncel tahminlerine göre kişisel tüketim harcamaları (PCE) bazlı enflasyon 2025’te %3’ün üzerine çıkacak. Daha önceki beklenti %2,8 seviyesindeydi. Aynı dönemde büyüme beklentisi ise %1,7’den %1,4’e düşürüldü.

Trump’tan Powell’a Yeni Eleştiri

ABD Başkanı Donald Trump, Fed’in faiz kararını “yetersiz” bularak, politika faizinin en az iki puan daha düşük olması gerektiğini söyledi. Powell’ı bir kez daha “aptal” olarak nitelendiren Trump, Merkez Bankası’nın ekonomiyi yavaşlatmakta olduğunu iddia etti.

Petrol Piyasasında Yeni Şok Endişesi

Orta Doğu’da artan jeopolitik gerilimler, petrol fiyatlarında yukarı yönlü baskı yaratıyor. JPMorgan tarafından yayımlanan son analizde, İran’da olası bir rejim değişikliğinin küresel petrol piyasasında “derin etki” yaratabileceği uyarısında bulunuldu. Banka, mevcut fiyat artışlarının uzun vadeli bir şoka dönüşmeyebileceğini ancak ABD veya İsrail’in askeri müdahalesi durumunda piyasanın ciddi sarsılabileceğini belirtti.

ABD Piyasaları Durgun, Avrupa Karışık

Fed’in faiz kararının ardından ABD borsalarında sınırlı hareket görüldü. S&P 500 %0,03, Dow Jones %0,1 gerilerken, Nasdaq %0,13 yükseldi. Petrol fiyatları ise yatay seyir izledi. Avrupa’da Stoxx 600 %0,36 düşerken, İngiltere FTSE 100 endeksi %0,11 yükseldi. Bu artışta İngiltere’de Mayıs enflasyonunun beklentilere paralel %3,4 olarak açıklanması etkili oldu.

Trump: İran’a Saldırı Kararı Henüz Verilmedi

İsrail-İran gerilimi sürerken, Trump ulusal güvenlik ekibiyle Beyaz Saray’da ikinci kez toplantı gerçekleştirdi. Kapalı kapılar ardında yapılan toplantının ardından Trump, İran’a askeri müdahale kararı almadığını duyurdu.

Öte yandan, ABD’nin İsrail Büyükelçisi Mike Huckabee, Amerikan vatandaşlarının ülkeden ayrılması için tahliye uçuşları ve gemi seferlerinin hazırlandığını açıkladı.

ABD-AB Ticaret Görüşmeleri Tıkanma Aşamasında

ABD ile Avrupa Birliği arasındaki gümrük vergisi anlaşması henüz sağlanamadı. Temmuz ayında sona erecek olan geçici vergi indirimi süresi dolmadan tarafların uzlaşması gerekiyor. Aksi halde karşılıklı %50’ye varan ithalat vergileri ve misilleme önlemleri yürürlüğe girecek.

Trump, “Görüşmeler devam ediyor ama henüz adil bir teklif sunduklarını düşünmüyorum” açıklamasıyla anlaşma beklentilerini zayıflattı.

Uzman Yorumu: Yaz Aylarında Yeni Riskler Gündemde

Analistler, ABD ekonomisinde yavaşlama işaretlerinin belirginleşmesi ve tarife kaynaklı enflasyon baskısının artmasıyla birlikte yaz aylarında piyasalarda yeni oynaklık dalgaları görülebileceğini öngörüyor. Aynı zamanda Orta Doğu’daki tansiyonun petrol piyasasında yeni rekorlara kapı aralayabileceği belirtiliyor.

Öne Çıkan Başlıklar:

• Fed faizleri sabit tuttu, yıl sonuna kadar iki faiz indirimi öngörülüyor.

• Powell: “Tarifeler fiyatları artıracak, etkilerini yeni yeni görmeye başlıyoruz.”

• ABD’de 2025 enflasyon tahmini %3’ün üzerine çıktı, büyüme yavaşlıyor.

• Trump: “Faiz en az 2 puan daha düşük olmalı, Powell hâlâ aptal.”

• Orta Doğu gerilimi petrol fiyatlarını tetikleyebilir.

• ABD-AB ticaret anlaşması tıkanmış durumda, tarifeler geri gelebilir.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]