Genel
Mehmet Şimşek İnternet’ten kazancı takibe aldı
Gelir İdaresi, e-ticaretin ayrılmaz bir parçası haline gelen sanal POS sistemleri kullanılarak yapılan satışlardan elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi amacıyla harekete geçti. Mehmet Şimşek altı aydır çeşitli sektörlere yönelttiği vergi denetim baskınları da fazla bir hasılat sağlamadı.
Gelir İdaresi, e-ticaretin ayrılmaz bir parçası haline gelen sanal POS sistemleri kullanılarak yapılan satışlardan elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi amacıyla harekete geçti. Mehmet Şimşek altı aydır çeşitli sektörlere yönelttiği vergi denetim baskınları da fazla bir hasılat sağlamadı.
GİB, 2020-2024 yıllarında sanal POS kullanarak gelir elde eden kişilerin mükellefiyet durumları ile bu uygulamalar üzerinden elde edilen hasılatın vergi beyanlarına yansıtılıp yansıtılmadığının tespiti amacıyla detaylı analiz çalışması yaptı.
Ödeme ve elektronik para kuruluşlarınca Bakanlık veri tabanına gönderilen veriler doğrultusunda yapılan incelemelerde, yüksek riskli mükellefler tespit edildi.
Detaylı analizler ve banka verileri ile uyumlulaştırılan raporlar sonucunda, sanal POS aracılığıyla gelir elde eden fakat gelir veya kurumlar vergisi yönünden hiç mükellefiyeti bulunmayan, mükellefiyeti olmasına rağmen beyanname vermeyen ya da eksik beyanda bulunan 4 bin 95 mükellef tespit edildi. Bu mükelleflerin, 37 milyar liralık hasılatı gizlediği saptandı.
PEK ÇOK SEKTÖR İNCELENDİ
Tekstil ve hazır giyim, bilgisayar sarf malzemeleri, telefon ve telefon aksesuarı ticareti yapanlar ile bilgisayar programlama faaliyeti yürüten yüzlerce mükellefin de hasılatlarını gizlediği belirlendi.
Analiz çalışmaları kapsamında, vergi kaydı olmayan bir kişinin 2024 yılında sanal POS uygulamaları üzerinden 2 bin 284 kez işlem yaptığı ve 67 milyon lira gelir elde ettiği görüldü.
Mükellef olmayan bu kişinin, internet üzerinden perakende bilgisayar sarf malzemeleri satışı yaptığı saptanırken, hakkında yasal süreçler başlatıldı.
UYUM GÖSTERMEYENE CEZA
GİB, bu süreçte vergi kayıplarını önlemek için “gönüllü uyum ve izaha davet” mekanizmasını devreye soktu.
Mükellefiyeti olmayan, vergi mükellefiyeti olduğu halde beyanda bulunmayan ya da eksik beyanda bulunan kişiler, cezai yaptırım uygulanmadan önce bilgilendirilerek gönüllü uyuma ve izaha davet ediliyor.
Beyanlarında gerekli düzeltmeyi yapan mükelleflere daha az ceza uygulanıyor.
Son 6 ayda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kuyumcular, doktorlar ve diğer serbest meslek gruplarına yönelik kapsamlı vergi denetimleri başlattı. Bu denetimler, kayıt dışı ekonomiyi azaltmak ve vergi adaletini sağlamak amacıyla yürütülmektedir
Kuyumculuk Sektörüne Yönelik Denetimler
Düşük Beyanlar: Bakan Şimşek, ortalama bir kuyumcunun aylık vergi matrahının 16.046 TL olduğunu belirterek, bu rakamın düşük olduğunu ifade etti.
Fiili Envanter Denetimleri: Temmuz 2024’te 9 büyükşehirde başlatılan denetimler, 36 ilde 500’ü aşkın kuyumcu işletmesine yayıldı. Bu denetimlerde, stok sayımları, faturasız altın ve değerli taş alım-satımı, yetkisiz döviz işlemleri ve başkalarına ait POS cihazlarının kullanımı gibi konular incelendi.
🩺 Doktorlara Yönelik Denetimler
Kayıt Dışı Gelirler: Gelir İdaresi Başkanlığı, özel muayenehane sahibi doktorların vergi beyannamelerini inceledi ve 3.663 doktorun toplam 13 milyar liralık gelirini eksik beyan ettiğini tespit etti.
Yapay Zeka Destekli Analizler: Yapay zeka kullanılarak yapılan analizlerde, bazı doktorların gelirlerini sekreter veya eski eşlerinin hesaplarında gizlediği belirlendi.
Gönüllü Uyum Çağrısı: İlk etapta 850 doktor, gönüllü uyum kapsamında beyanlarını düzeltti. Bakan Şimşek, amaçlarının cezalandırmak değil, kayıt dışı kazançları vergilendirmek olduğunu vurguladı.
⚖️ Serbest Meslek Gruplarına Yönelik Denetimler
Düşük Gelir Beyanları: Bakan Şimşek, avukatların yıllık ortalama vergi matrahının 17.805 TL olduğunu belirterek, bu rakamların düşük olduğunu ifade etti. Bu nedenle, serbest meslek gruplarının gelir beyanları mercek altına alındı.
Hasılat Tespiti ve İzaha Davet: İşletmelerde hasılat tespiti yapılarak, beyan edilen gelirlerle karşılaştırmalar yapılmakta ve uyumsuzluk durumunda mükelleflerden izahat istenmektedir.
Denetimler hasılatı artırdı mı?
Ocak-nisan döneminde devletin elde ettiği bütçe gelirlerinde dolaylı vergilerin payı yüzde 71’e yükselirken, gelire ve servete dayalı vergilerin payı yüzde 29’a geriledi. Yani, Şimşek’in çabaları gözle görülür miktarda hasılat sağlayamadı.
Bu durum, ekonomik yükün büyük kısmının dar gelirli vatandaşın omuzlarına bindiğini gösteriyor. Erdoğan daha fazla gelir, servet ve kurumlar vergisi toplayacak bir reform yasasına onay vermediği sürece de bu adaletsizlik devam edecek.
