Genel
ABD’den Rusya’ya yeni yaptırım hazırlığı: Barış reddedilirse enerji sektörü hedefte
ABD, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna ile olası bir barış anlaşmasını reddetmesi halinde Moskova üzerindeki baskıyı artırmak için yeni yaptırımları devreye almaya hazırlanıyor. Gündemde, Rus petrolünü taşıyan “gölge filo” tankerleri ve bu ticareti kolaylaştıran aracıların hedef alınması var. Görüşmeler sürerken, enerji piyasaları ve petrol fiyatları gelişmelere duyarlı kalmayı sürdürüyor.
ABD, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna ile olası bir barış anlaşmasını reddetmesi halinde Moskova üzerindeki baskıyı artırmak için yeni yaptırımları devreye almaya hazırlanıyor. Gündemde, Rus petrolünü taşıyan “gölge filo” tankerleri ve bu ticareti kolaylaştıran aracıların hedef alınması var. Görüşmeler sürerken, enerji piyasaları ve petrol fiyatları gelişmelere duyarlı kalmayı sürdürüyor.
Yeni yaptırımlar masada: Enerji ve “gölge filo” odakta
Konuya yakın kaynaklara göre ABD yönetimi, Rusya’nın enerji sektörünü hedef alan yeni bir yaptırım paketi üzerinde çalışıyor. Olası önlemler arasında, Rus petrolünün taşınmasında kullanılan “gölge filo” tankerleri ile bu işlemleri organize eden trader’ların yaptırım kapsamına alınması bulunuyor. Kaynaklar, önlemlerin bu hafta içinde açıklanabileceğini belirtiyor.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’in, planları bu hafta Avrupalı büyükelçilerle yaptığı toplantıda ele aldığı ifade ediliyor. Bessent, görüşme sonrası yaptığı paylaşımda, “Başkan Trump barışın başkanıdır; ABD, Ukrayna’daki savaşı sona erdirmeyi önceliklendirmeye devam edecektir” dedi.
Beyaz Saray ise nihai kararın Başkan Donald Trump’a ait olduğunu vurguladı: “Kurumların görevi başkana seçenek hazırlamaktır. Başkan şu aşamada yaptırımlara ilişkin yeni bir karar almış değildir.”
Kremlin’den tepki: “İlişkilerin yeniden inşasına zarar verir”
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, bazı ABD’li yetkililerin yeni yaptırımlar üzerinde düşündüğünün farkında olduklarını söyledi. Peskov’a göre, “Her türlü yaptırım ilişkilerin yeniden inşası sürecine zarar verir.”
Haberlerin ardından petrol fiyatları kısa süreli yükseldi. Brent petrol varil başına 60,33 dolar seviyesine kadar çıktıktan sonra kazançlarının bir kısmını geri verdi.
Petrol piyasası ve ekonomik baskı
2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası uygulanan kapsamlı yaptırımlar Putin’in tutumunu kökten değiştirmedi. Ancak Rus petrol şirketleri ve ticaretini hedef alan önlemler, petrol gelirlerini baskılayarak Rus ekonomisi üzerinde ciddi bir yük oluşturdu. Buna rağmen, küresel arz fazlasına doğru ilerleyen petrol piyasasında fiyatlar sınırlı tepki veriyor; Brent bu yıl yaklaşık %20 geriledi.
ABD ve G7 ülkeleri, Rus petrolünü taşıyan yüzlerce tankeri daha önce de yaptırım listesine almıştı. Yeni paket, bu çemberi daraltmayı hedefliyor.
Müzakerelerde ilerleme var, kritik başlıklar sürüyor
ABD ve Ukrayna müzakerecileri bu hafta olası bir barış anlaşmasının çerçevesi konusunda ilerleme kaydetti. ABD özel temsilcisi Steve Witkoff, Berlin’de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Avrupalı liderlerle iki gün süren görüşmeler yaptı. Taraflar, savaş sonrası Ukrayna’nın güvenliğine ilişkin ABD destekli garantilerde “kayda değer ilerleme” olduğunu duyurdu.
Buna karşın, Doğu Ukrayna’daki toprakların statüsü, dondurulmuş Rus Merkez Bankası varlıklarının kullanımı ve Zaporijya nükleer santralinin yönetimi gibi başlıklarda anlaşmazlıklar sürüyor. Kiev, Rusya’nın olası yeniden işgaline karşı müttefiklerinin ne yapacağını yazılı güvence altına almak istiyor.
Moskova ise Donbas’taki (Donetsk ve Luhansk) taleplerinden geri adım atmış değil; NATO askerlerinin Ukrayna’da konuşlandırılmasına da kesin olarak karşı çıkıyor.
Dondurulmuş varlıklar ve yaptırımların geleceği
ABD’li yetkililer, dondurulmuş Rus varlıklarının olası bir barış düzenlemesinin parçası olabileceğini değerlendiriyor. Avrupa liderleri de bu hafta, söz konusu varlıkların Ukrayna’ya askeri ve ekonomik destek için kullanılıp kullanılmayacağına karar verecek. Moskova’nın bu ihtimale sert tepki vermesi, bazı gözlemcilere göre yaptırımların gevşetilmesi yönünde baskı kurma çabası.
Gözler Putin’in yanıtında
Müzakereler, toprak ve güvenlik garantileri gibi zorlu başlıklar nedeniyle ağır ilerlerken, dikkatler Putin’in vereceği yanıta çevrildi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, savaşın sona yaklaştığını söylese de Moskova’nın taleplerinde değişiklik olmadığını vurguladı.
Önümüzdeki günlerde Washington’un yaptırım kartını ne ölçüde devreye sokacağı ve Moskova’nın buna nasıl karşılık vereceği, hem jeopolitik dengeler hem de enerji piyasaları açısından belirleyici olacak.
Kaynak: Bloomberg
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
