Yabancıya konut satışları 2,5 yılın dibinde

Yabancıların vatandaşlık elde etmek için gereken gayrimenkul değeri 400 bin dolara yükseltildikten sonra, ikamet izni için gereken konut bedeli şartı da artırıldı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, ekim ayında gayrimenkul satışları 2,5 yılın en düşük seviyesine geriledi.

Salgın yılında kamu bankalarının ucuz faizli kredilerle patlayan talep, vatandaşların varlıklarını enflasyona karşı koruma amacıyla gayrimenkule yönlendirmesi, düşük faizlerin etkisiyle gevşek para politikası ve ardı ardına yapılan kampanyaların yanı sıra, parayla vatandaşlık verilmesi ve Ukrayna’daki savaşın ardından artan Rus talebiyle birlikte, barınma krizi derinleşti. Bu durum artık ev sahipleri ile kiracılar arasında kira bedellerinde anlaşmazlıklara ve hatta iş cinayetlerine kadar varan sorunlara yol açtı.

Konut piyasasındaki bu sarsıntıda etkili olan faktörlerden biri de yabancılara yapılan konut satışları.Ancak son aylarda bu satışlarda dikkat çeken bir düşüş yaşanıyor.

Ekim ayında yabancılara yapılan konut satışları son 2,5 yılın en düşük seviyesine gerileyerek önemli bir düşüş yaşadı.

TÜİK verilerine göre, ocak ayında yabancılara yapılan konut satışları yüzde 0,6 azaldı, ardından Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkisiyle şubat ayında yüzde 27 arttı, ancak eylülde yüzde 42 düşüş yaşandı.

Son TÜİK verileri ise bu düşüşün daha da derinleştiğini gösterdi.

Buna göre, ekim ayında yabancılara yapılan konut satışları yıllık bazda yüzde 53 azalarak 2 bin 535’e geriledi. Bu, yabancılara yapılan konut satışlarının 2020 Haziran’dan bu yana en düşük seviyeye gerilediği anlamına geliyor.

Yılın ilk 10 ayında ise bu satışlar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 44,4 azalarak 30 bin 599’a geriledi.

Yabancılara yapılan satışların toplam satışlar içindeki payı da 2023 Ocak’ta yüzde 4,3 iken ekim itibarıyla 2,7’ye gerileyerek önemli ölçüde azaldı.

Ekim ayında Suudiler 70, Afganlar 51, Filistinliler 27 konut satın aldı. (Kaynak: TÜİK)

Yabancılara yönelik konut satışlarında en büyük düşüş İstanbul’da yaşandı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, İstanbul’da yabancılara yapılan konut satışları 2020 Haziran’ından bu yana en düşük seviyeye geriledi.

Ekim ayında İstanbul’da yabancılara yapılan konut satışı 1000 adetin altına düşerek 758 konuta geriledi. Bu seviyenin altına en son 2020 Haziran’ında inilmişti, o dönemde yabancılara 730 konut satılmıştı.

Uyruklara göre incelendiğinde, Rusya vatandaşlarına yapılan konut satışlarının son 1,5 yılın, İranlılara yapılan konut satışlarının ise son 2,5 yılın en düşük seviyesine indiği görülüyor.

TÜİK verilerine göre, Türkiye’den başlangıçta 9,396 konut alan Ruslar, ekim ayında bu rakamı 713’e düşürdü. Bu, 2022 Mart’tan bu yana en düşük seviyedeki alım anlamına geliyor.

Aynı şekilde, Türkiye’den önce 3,833 konut alan İranlılar, ekimde bu rakamı 235’e düşürdü. Bu da 2021 Mayıs’tan bu yana en düşük seviyedeki alım demek.

Konut satışlarındaki sert düşüşün nedenleri arasında sektör temsilcileri, yabancılara ikamet amaçlı konut satışlarında alt limitin artırılmasını işaret ediyor.

Göç İdaresi Başkanlığı’ndan alınan bilgiye göre, 16 Ekim 2023’ten itibaren yabancıların ikamet izni alabilmek için alması gereken taşınmazların alt sınırı 75 bin dolardan 200 bin dolara yükseltildi.

Eğer tapu işlemleri 26 Nisan 2022 – 16 Ekim 2023 tarihleri arasında yapıldıysa, tapu üzerindeki satış bedeli küçük şehirlerde 50 bin dolar, büyük şehirlerde 75 bin dolar olmalıydı.

Ayrıca, Türk vatandaşlığı başvurusu için gereken gayrimenkul değeri de 250 bin dolardan 400 bin dolara yükseltilmişti.

Gayrimenkul sektörü temsilcilerine göre, bu değişiklikler yabancılara yapılan konut satışlarının düşmesinde önemli bir etken oluşturuyor.