ANALİZ: Altın ithalatı azalıyor, enerji fiyatları düşüyor,  dış denge düzelebilir

 Cari işlemler hesabı 1,9 milyar USD fazla verdi

Eylül ayında cari işlemler hesabında 1,9 milyar USD ile Ekim 2021’den bu yana en yüksek fazla kaydedildi. Bu gelişmede ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesinin 3,7 milyar USD ile Kasım 2021’den bu yana en düşük açığı vermesi etkili oldu.

Bu dönemde turizm gelirlerinin sezon sonuna gelinmesine karşılık olumlu görünümünü sürdürmesi de cari denge görünümünü destekledi. Eylül ayında parasal olmayan altın ithalatı 1,4 milyar USD ile Nisan ayından bu yana en düşük seviyesinde gerçekleşirken, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı (7,1 milyar USD) son 1 yılın en yüksek fazlasını verdi.

Böylece, 12 aylık kümülatif cari açık Eylül ayı itibarıyla 51,7 milyar USD düzeyine geriledi.

Doğrudan yatırımlarda sermaye çıkışı kaydedildi

Eylül’de yurt içine yönelik net doğrudan yatırımlar kaleminde 337 milyon USD ile Ekim 2020’den bu yana ilk kez sermaye çıkışı kaydedildi. Bu dönemde yurt içine yönelik gayrimenkul yatırımları yıllık bazda %50,7 gerileyerek 232 milyon USD oldu.

Böylece, yılın ilk 9 ayında kaydedilen net doğrudan yatırımlar önceki yılın aynı dönemine göre %64,7 azalarak 2,3 milyar USD düzeyinde gerçekleşti.

Diğer yatırımlarda net sermaye girişi ivme kazandı

Eylül ayında diğer yatırımlar kaleminde 4,9 milyar USD ile son 6 ayın en yüksek sermaye girişi kaydedildi. Böylece, diğer yatırımlarda yılın ilk 9 ayında gerçekleşen toplam net sermaye  girişi 24,4 milyar USD seviyesine ulaştı. Eylül’de yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduatları 3,3 milyar USD azalırken, yurt dışı bankaların yurt içindeki efektif ve mevduatları 414 milyon USD artış kaydetti. Bu dönemde bankacılık sektörü, diğer sektörler ve genel hükümet yurt dışından sırasıyla 1,6 milyar USD, 354 milyon USD ve 152 milyon USD net kredi kullanımı gerçekleştirdi. 12 aylık kümülatif verilere göre, bankacılık sektöründe ve diğer sektörlerde uzun vadeli borç çevirme oranı sırasıyla %93,5 ve %99 oldu.

Rezerv varlıklar ve net hata noksan…

Eylül ayında rezerv varlıklar 7,7 milyar USD ile son 3 ayın en hızlı artışını kaydetti. Böylece rezerv varlıklarda yılsonundan bu yana kaydedilen toplam düşüş 11 milyar USD düzeyine geriledi.

Eylül’de net hata ve noksan kalemindeki sermaye girişi 208 milyon USD oldu.

Beklentiler…

Eylül’de dış ticaret açığındaki gerileme ve turizm gelirlerindeki güçlü görünüm paralelinde cari işlemler hesabı fazla verdi. Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı öncü verilere göre ise Ekim ayında dış ticaret açığı 6,7 milyar USD düzeyinde gerçekleşti. Türkiye’nin ihracat pazarlarında ekonomik aktivitenin seyrini gösteren ihracat iklim endeksinin Ekim’de bu yılın en düşük seviyesine inmesi ihracat pazarlarındaki zayıf seyrin sürdüğünü gösteriyor.

Son haftalarda jeopolitik gelişmelere karşılık küresel talebe ilişkin endişelerin etkisiyle gerileyen petrol fiyatlarının ve altın ithalatının önümüzdeki dönemdeki seyri cari denge görünümü açısından yakından izlenmeye devam edilecek.

İş Bankası Ekonomik Araştırmalar analizinden alıntıdır