YORUM: Dış ticaret açığı Haziran’da $8.2 milyar, nasıl finanse edeceğiz?

Genel Ticaret Sistemi’ne (GTS) göre, Türkiye’nin ihracatı haziranda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 18,5 artarak 23 milyar 395 milyon dolar, ithalatı da yüzde 39,6 yükselişle 31 milyar 555 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı yüzde 184,3 artışla 8 milyar 161 milyon dolar olarak hesaplandı.

Mayıs ayında ihracat 19 milyar dolar, ithalat ise 29,7 milyar dolar seviyesinde kaydedildi. Mayıs ayında dış ticaret açığı 10,7 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.

Ocak-haziran dönemi

GTS kapsamında ocak-haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre ihracat yüzde 20 artarak 125 milyar 864 milyon dolar, ithalat yüzde 40,6 artarak 177 milyar 230 milyon dolar, dış ticaret hacmi de yüzde 31,2 yükselerek 303 milyar 94 milyon dolar oldu.

Söz konusu dönemde, dış ticaret açığı ise yüzde 142,5 artışla 51 milyar 367 milyon doları buldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 71 olarak hesaplandı.

Açığın nedeni enerji fiyatları mı?

Haziran ayı rakamlarına ilişkin bilgi veren Ticaret Bakanı Mehmet Muş, 2022 yılının ilk altı ayının tamamında, en yüksek aylık ihracat değerine ulaştıklarını ve altıda altı yaptıklarına dikkat çekti. Haziran ayında dış ticaret hacminin, geçtiğimiz yıla göre yüzde 30 oranında artışla 55 milyar dolara yükseldiğini söyleyen Muş, şöyle devam etti: “Haziran ayı ithalatımız ise 31,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Enerji kalemi, 8,1 milyar dolarlık pay ile bu ay da ithalatımızda önemli bir yer tuttu. Dünyada artan enerji fiyatlarının ithalat rakamlarımızdaki yansımaları devam ediyor. Enerji ithalatımız, 2022 Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 155 artarak 47,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Toplam ithalat artışımızın yaklaşık yüzde 57’si enerji ithalatından kaynaklandı. Bu ithalat artışında enerji başta olmak üzere emtia fiyatlarındaki yükselişlerin etkisi açıkça görülüyor.

YORUM:  İhracatta başarı cari açık kapatmaz

Türkiye’yi bekleyen en büyük sorunlardan biri önümüzdeki 12 ayda $40-50 milyar arasında seyretmesi beklenen cari açık. Bu dönemde turizm gelirleri en azamisinden (brüt olarak) $30 milyara varır. Yani, yaz aylarında dahi cari denge artıya dönmez, TL üstündeki baskılar devam eder.

Enerji fiyatları global resesyon kaygıları ile bir miktar gerilese de, Rusya’ya koyulan yaptırımlar yürürlükte kaldıkça yüksek seyrederek, ithalat faturasını artıracak.  Güncel veriler AB’nin gittikçe yavaşladığını gösterirken, kış aylarında patlak vermesi muhtemel  Rus doğal gazı kıtlığı resesyona neden olur. Bir başka deyişle, ihracatın yılın ikinci yarısında daha zayıf performans göstermesi söz konusu.

TCMB’nin kullanılabilir FX rezervleri $30 milyar civarında öngörülüyor. BBDK kararına rağmen, şirketlerden gözle görünür bir döviz satışı gelmedi. Bireysellerin döviz talebi sürüyor. %11 civarında seyreden Eurobond getirileri ve bir kez daha 850 baz puan yaklaşan CDS primleri, ticaretten kaynaklanmayan dış borçların çevrilmesini çok güçleştiriyor.

Yukarda çizdiğimiz manzarada, Türkiye kış aylarından itibaren bir ödemeler dengesi sıkıntısı, yani dış sermaye eksikliği yaşayacak. Görülebilir tek çare, iç talebi kısarak ithalatı azaltmak. Fakat, bu çözüm de Erdoğan ve AKP-MHP oylarını vurur.

Acaba, BDDK kararıyla bir kur şokunu ucuz atlattık, ama daha sırada bir dizi çetin sınav var desek, yanlış mı olur?

Emre Balıca yazdı:  $6 milyarlık  jelibon rezervi

Güldem Atabay: Bugün yediğin hurmalar gün gelir mutlaka tırmalar

Ticaret Bakanlığı: İhracatta rekor ithalatta da rekorun yanında eriyor