Enflasyon toplumsal huzursuzluk riskini yükseltti

Araştırmacılar tarafından hazırlanan bir rapora göre, gelişmiş ülkelerin ve gelişmekte olan piyasaların sorunlarla boğuşması toplumsal huzursuzluk riskini artırdı. Rapora göre ülkeler Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle alevlenen enflasyon ve kargaşa ile boğuştukça dünya genelinde toplumsal huzursuzluk riski yükseldi.

İngiltere merkezli küresel risk ve stratejik danışmanlık firması olan Verisk Maplecroft’un oluşturduğu Sivil Huzursuzluk Endeksi’nde izlenen 198 ülkeden 101’inde toplumsal huzursuzluk riski 2022’nin üçüncü çeyreğinde arttı. Böylece; enflasyon, çatışmanın üstesinden gelme mekanizmaları ve huzursuzluğun etkisi gibi faktörleri değerlendiren bir dizi veriden türetilen endeksin hesaplanmaya başladığı 2016’dan bu yana görülen en büyük risk artışı gerçekleşmiş oldu.

Ukrayna’daki savaş nedeniyle zorlu bir kışa hazırlanan Avrupa’da ve temel gıda maddelerinde sert fiyat artışlarının yaşandığı gelişmekte olan ülkelerde huzursuzluk potansiyelinin arttığı belirtildi. Araştırmacılar, tehdidin önümüzdeki aylarda artacağı görüşünde.

Rapora göre özellikle gelişmiş ülkelerde toplumsal huzursuzluk; sokak gösterileri ve işçi grevleri şeklini alabilir. Bloomberg’in aktardığına göre, Verisk Maplecroft’un baş analisti Jimena Blanco konu ile ilgili yaptığı bir röportajda “Bunlar günlük yaşamı bozmak açısından önemli olaylar” değerlendirmesinde bulundu. Blanco  gelişmekte olan piyasalarda en kötü senaryoların isyan, yağma, hatta hükümeti devirme girişimlerine dönüşebileceğini belirtti.

Raporda Verisk araştırmacıları 2020’den bu yana kargaşa riskinde artış yaşandığını ve bu artışın başlangıçta tahmin edilenden çok daha kötü olduğunu belirtti. Enflasyon seviyeleri, endeksteki ülkelerin neredeyse yarısının ‘yüksek’ veya ‘aşırı’ risk seviyeleri içerisinde sınıflandırılmasına neden oldu.

Araştırmaya göre enerji kıtlığı olasılığının daha yüksek olduğu Almanya gibi zengin ülkelerdeki risk de sürekli artıyor. Öte yandan enflasyonun otuz yılın en yüksek seviyesinde olduğu ve yetkililerin yüksek fiyatların devam edeceği konusunda uyardığı İsviçre’de de artış kaydedildi. Rapora göre, huzursuzluğun azalması yalnızca gıda ve enerji fiyatlarında ‘önemli bir düşüş’ ile mümkün.

Öte yandan gelişmekte olan ülkeler de sıcak noktalar olarak görülüyor. Bu noktalardan en önemlisi bu yıl yaygın protestoların yaşandığı Sri Lanka. Araştırmacılar Cezayir’in de önümüzdeki altı ay için büyük risk potansiyelini gösterdiği görüşünde.

Raporda ayrıca Türkiye ile ilgili de bir değerlendirme de yer aldı. Türkiye’nin siyasi, ekonomik ve sosyal gerilimlerinin 2023 seçimleri öncesinde şimdiden yükselmeye başladığı belirtildi. Ankara’nın para politikasına yönelik olağanüstü heterodoks yaklaşımının ülkeyi son makro baskılara karşı daha savunmasız hale getirdiği de vurgulandı.