Cari açığı artıran Yeni Ekonomi Modeli’nin tekinsiz fonlama kaynakları…

Merkez Bankası’nın açıkladığı ödemeler dengesi verilerine göre cari işlemler dengesi temmuz ayında geçen yola göre 3,7 milyar dolar artarak 4 milyar dolar açık verdi ve beklenen 3,6 milyar doların anlamlı derecede üzerinde geldi. Temmuz ayında 5,5 milyar dolar kaynağı belirsiz para girişi net hata ve noksan kalemi altında yaşandı.

12 aylık açık 36,6 milyar dolara, yedi aylık cari açıksa 36,7 milyar dolara yükseldi. Geçen yılın eş dönemi ilk yedi ayda cari açık 13,7 milyar dolardı. İlk yedi ayda net hata ve noksan kaleminden giren kaynağı belirsiz döviz miktarı muazzam bir artışla 24,3 milyar dolara ulaştı ve cari açığın önemli bir kısmının fonlama kaynağı olarak ekonomideki kırılganlığın seviyesini bir kez daha göstermiş oldu.

Sene sonunda cari açık seviyesinin 47 milyar dolarla GSMH’nin %5,8’ine ulaşması bekleniyor ki TL açısından mevcut kalitesiz fonlamayla oldukça büyük kırılganlık anlamına geliyor. 2021 sonunda cari açık 14,9 milyar dolarla GSMH’nin %1,7’sine karşılık gelmekteydi.

Haziran ayına ilişkin cari işlemler açığı 3 milyar 458 milyon dolardan 3 milyar 492 milyon dolara revize edildi.

Merkez Bankası verilerine göre; bu gelişmede, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 6 milyar 162 milyon dolar artarak 9 milyar 308 milyon dolara yükselmesi etkili . Öte yandan, pandeminin hafiflemesiyle turizm sezonu normalleştikçe aynı dönemde hizmetler dengesi kaynaklı girişler 2 milyar 268 milyon dolar artarak 5 milyar 778 milyon dolara yükselirken, birincil gelir dengesi kaynaklı çıkışlar 181 milyon dolar azalarak 559 milyon dolara geriledi.

Çekirdek açıkta 3,7 milyar dolar fazla

Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabındaki bir önceki yılın aynı ayında 3 milyar 124 milyon dolar fazla Temmuz 2022’de 3 milyar 737 milyon dolar fazla oldu.

Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 1 milyar 578 milyon dolar artarak 4 milyar 90 milyon dolara yükseldi.

Bir önceki yılın aynı ayında 66 milyon dolar net giriş kaydeden ikincil gelir dengesi kalemi, bu ayda 79 milyon dolar net giriş kaydetti.

Portföy yatırımlarında 631 milyon dolar net çıkış

Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler oldukça düşük seyretmeye devam etti v 252 milyon dolar oldu. Portföy yatırımları 631 milyon dolar tutarında net çıkış gösterdi. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi ve devlet iç borçlanma senetleri piyasalarında sırasıyla 222 milyon dolar ve 173 milyon dolar net satış yaptığı görüldü.

Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak bankalar 13 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi.

Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 983 milyon dolar net artış gösterdi.

Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 411 milyon dolar ve Türk Lirası cinsinden 287 milyon dolar net artış olmak üzere toplam 698 milyon dolar net artış ortaya koydu.

Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankalar 801 milyon dolar net geri ödeme ve diğer sektörler 3 milyar 525 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi.

Resmi rezervlerde kaynağı belirsiz döviz girişleri sayesinde temmuzda 4 milyar 423 milyon dolar net artış izlendi.