Dr. Fulya Gürbüz | Ekonomi Gündemi: Ekonomik güven, imalat ve hizmet sektörleri satın alma müdürleri endeksleri, dış borç, dış ticaret

27 Eylül – 1 Ekim haftasında; Eylül ayı ekonomik güven endeksi ile Türkiye (SAMEKS ve PMI) ve küresel (PMI) satın alma müdürleri endeksleri, Ağustos ve Eylül ayları dış ticaret verileri ile Haziran sonu dış borç stoku verilerini izleyeceğiz. Ağustos ayı dış ticaret verileri Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanmış önceki aya göre artış göstermişti. TÜİK’in yayınlayacağı veri sürpriz olmayacak. Öncü veriler Eylül ayında ekonomik güven, iç talep, ihracat ve üretimde artış sinyalleri verdi.

29 EYLÜL 2021, ÇARŞAMBA

EYLÜL AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Haziran ve Temmuz aylarından sonra Ağustos ayında aylık %0,7 artışla 100,8 değerine yükselmişti. Endeksin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması ise kötümserliği gösteriyor. Eylül ayında reel kesim güven endeksi ve inşaat sektörü güven endeksinde hafif gerileme yaşandı. Öte yandan hizmet ve perakende ticaret sektörleri güven endeksleri ile tüketici güven endekslerindeki artışın etkisiyle Eylül ayında ekonomik güven endeksinde yükseliş devam edecek.

30 EYLÜL 2021, PERŞEMBE

HAZİRAN SONU TOPLAM DIŞ BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Türkiye’de toplam dış borç stoku 2021 yılı Mart sonunda önceki çeyreğe göre 1,7 milyar dolar azalışla 448,4 milyar dolara gerilemişti. Borcun 173,2 milyar doları kamuya, 252,6 milyar doları özel sektöre aittir. Toplam dış borcun 151 milyar doları finans dışı özel sektöre aittir. Tarihsel olarak bakıldığında toplam dış borç stoku Mart 2018’de 468 milyar dolar ile rekor kırmıştı. Aşağıdaki grafikte kamunun (mavi çizgi) ve özel sektör finans dışı kuruluşların (reel sektör) 2020 yılı üçüncü çeyreğinden itibaren dış borcu hızlandırdığını, özel sektör finans kuruluşlarının ise 2018 yılı ikinci çeyreğinden bu yana (2020 yılı son çeyreği hariç) dış borç yükünü azaltma eğilimini koruduğunu görüyoruz.

EYLÜL AYI SAMEKS SANAYİ VE HİZMET SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – MÜSİAD

MÜSİAD tarafından yayınlanan SAMEKS verilerine göre hizmet sektörü SAMEKS endeksi Ağustos ayında bir önceki aya göre 8,4 puan azalarak 47,4 seviyesine gerilemiş, sanayi sektörü SAMEKS endeksi ise önceki aya göre 5,1 puan artarak 51,1 seviyesine yükselmiş, böylece SAMEKS Bileşik Endeksi bir önceki aya göre 4,9 puan azalarak 47,8 değerine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörde önceki aya göre büyümeyi, altındaki değerler ise küçülmeyi gösteriyor.

AĞUSTOS AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK

Ticaret Bakanlığı Eylül ayı başında Ağustos ayına ilişkin dış ticaret verisini açıklamıştı. Buna göre Ağustos ayında ihracat yıllık %51,8, aylık %15,2 artışla 18,9 milyar dolar; ithalat yıllık %23,8, aylık %12,2 artışla 23,2 milyar dolar olmuş; dış ticaret açığı Ağustos ayında 4,3 milyar dolar ile önceki aya göre değişiklik göstermemişti. Dolayısıyla TÜİK’in yayınlayacağı dış ticaret verileri söz konusu rakamlardan önemli bir sapma göstermeyecek. Eylül ayına ilişkin reel kesim güven endeksi verilerinde ise mevcut ihracat siparişlerinin önceki aya göre arttığı detayını okuduk. Eylül ayı imalat sektörü kapasite kullanım verileri de ara malı ve yatırım malı üretiminde kapasite kullanım oranlarının (KKO) sert yükseldiğini gösterdi. Söz konusu artışta hem dış talebin hem de stok artırma eğiliminin etkisi olduğunu anlıyoruz. Ticaret Bakanlığı, Eylül ayı dış ticaret verilerini Ekim ayı başında duyuracak.

TCMB VE BDDK, 24 EYLÜL 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

17 Eylül ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre değişmedi. TL cinsi mevduatlar önceki haftaya göre hafif yükselirken ve krediler yatay kaldı. TL cinsi mevduat faiz oranları %17-20 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faiz oranları %17-25 aralığını korudu. Gerçek kişilerin döviz mevduatlarının (DTH) önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar azalışla 114,9 milyar dolara geriledi, tüzel kişilerin 0,1 milyar dolar artışla 88,4 milyar dolara yükseldi, yurtdışı mevduatlar 0,2 milyar dolar artışla 24,8 milyar dolara yükseldi, böylece DTH hacmi 17 Eylül haftasında önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar azalışla 230,7 milyar dolar seviyesine geriledi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar azalışla 6,0 milyar dolar oldu. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 120,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar arttı; altın rezervleri 39,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,1 milyar dolar azaldı, brüt döviz rezervleri 81,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,8 milyar dolar artış kaydetti. Merkez Bankasının net rezerv açığı da önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar azalarak 20,8 milyar dolar seviyesine geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi stoku ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stoku toplamı 32,4 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar azaldı. Yurt dışı yerleşikler 17 Eylül ile biten haftada hisse senetlerinde 89 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 14 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdiler.

1 EKİM 2021, CUMA

EYLÜL AYI TÜRKİYE VE KÜRESEL İMALAT SEKTÖRÜ PMI ENDEKSLERİ – IHS MARKIT, İSO

Eylül ayında ilk verilere göre dünyanın ilk beş ekonomilerinden ABD, Euro Bölgesi ve İngiltere’de hizmet ve imalat sektörleri PMI endeksleri önceki aya göre gerilese de 50 eşik değerinin üzerindeki performansını korudu. Japonya’da ise hizmet ve imalat sektörleri PMI endeksleri 50 eşik değerinin altında kalsa da hizmet sektöründeki daralma zayıfladı. PMI endeksinin 50 üzeri değeri sektörün önceki aya göre büyüdüğünü, altındaki değerler ise sektörün önceki aya göre daraldığını gösteriyor. En büyük ticaret ortağımız olan Euro Bölgesinde imalat sektörünün zayıflayarak da olsa büyümesini sürdürmesi Türkiye’nin ihracat performansını koruduğu anlamına geliyor. Özellikle Almanya’nın otomotiv sektörü özelinde önemli derecede yarı iletken sıkıntısı yaşaması Türkiye otomotiv sektörü açısından izlenmesi gereken önemli bir detay. Öte yandan Türkiye’de Eylül ayına ilişkin reel sektör güven endeksi verilerinde mevcut ihracat siparişlerinin önceki aya göre artması ve imalat sektörü üretiminde (dayanıklı tüketim malı üretimi hariç) kapasite kullanım oranlarının yükselmesi Türkiye PMI endeksinin de Eylül ayında 50 üzeri seviyesini koruyacağına işaret ediyor.

Dr. Fulya Gürbüz

fulyagurbuz.com