ANALİZ:  Bütçe açığı göründüğü kadar kötü değil

Merkezi yönetim bütçe dengesi haziran ayında 275,3 milyar TL, faiz dışı olarak ise 176 milyar TL açık verdi. Böylece yılın ilk yarısında bütçe açığı 747 milyar TL’ye, 12 aylık birikimli olarak 1,64 trilyon TL’ye yükseldi.

Mevsimsellikten arındırılmış olarak, faiz dışı bütçe açığı geçen aya göre önemli bir düşüş kaydetti. Bu  gelişmede vergi gelirlerinde kurumlar vergisi kaynaklı düşüş belirleyici oldu. Ancak yılın ilk 4 ayındaki  değerlerle kıyaslandığında bozulma sınırlı düzeyde kaldı. Tahakkuk bazlı merkezi yönetim bütçe açığının nakit  bazlı açığın belirgin altında kalması, geçmiş dönemde tahakkuk etmiş ancak ödenmemiş bazı harcamaların  ödemesinin yapıldığı yönünde bir izlenim bırakıyor.

Yılın ilk yarısı itibarıyla geçen seneye kıyasla bütçe açığındaki artışın kaynağı faiz harcamaları oldu. Faiz dışı  denge ilk yarıda geçen seneye kıyasla daha düşük açık verdi. İkinci çeyreğe  ilişkin milli gelir tahminimizle  birlikte değerlendirdiğimizde milli gelire oranla 12 aylık birikimli bütçe açığının %4,7, faiz dışı bütçe açığının ise %1,9 olduğunu tahmin ediyoruz. Söz konusu değerler OVP tahminlerinden daha olumlu bir bütçe performansına işaret ediyor. Mevcut eğilimler bu olumlu görünümün yıl sonunda da süreceğine işaret ederken, bütçe dengesinin iyileştirilmesine yönelik gelir artırıcı ve harcama kısıtlayıcı tedbirler yakından takip ediliyor olacak.

 

 

Fiyat ve mevsim etkilerinden arındırılmış olarak vergi gelirleri haziranda sert geriledi

Alt  detaylara bakıldığında; dahilde alınan katma değer vergisi ve ÖTV dışında diğer tüm kalemlerde azalış gerçekleşti. Ancak kurumlar vergisindeki düşüş ön plana çıkıyor. Geçen ay da belirttiğimiz gibi son iki  senedir mayıs ayı bütçe gelirlerine hem bir önceki yılın son çeyreğine ilişkin beyana dayanan kurumlar vergisi, hem de aynı yılın ilk çeyreğine ilişkin geçici kurumlar vergisi yansıyor. Dolayısıyla vergi gelirleri mayıs aylarında yeni bir mevsimsel özellik kazanmaya başladı. Ancak gözlem azlığı nedeniyle mevsimsellikten arındırma modelleri mevsimsel etkiyi düzgün tahmin etmekte zorlanıyor. Bu nedenle haziran ayı verisiyle beraber arındırılmış değerlerde geçen aya göre oynaklığın arttığını görüyoruz. Bu da bütçe performansına ilişki doğru değerlendirme yapmayı zorlaştırıyor.

 

Diğer taraftan, iç tüketimin etkilediği ve görece stabil karakterde olan dahilde alınan KDV’de görülen artış, iç talepte zayıflamanın  yeterince güçlü olmadığına işaret ediyor.

 

 

Kaynak:  Akbank  Ekonomik Araştırmalar