Amerika’dan pahalı: Big Mac fiyatlarına yüzde 187 zam

Mayıs 2024’te Türkiye’de Big Mac’in fiyatı 5,58 dolara yükselerek ABD’deki fiyatı geçti.

ABD’de 5,35 dolara satılan hamburgerin Türkiye fiyatı ABD’deki fiyattan yüzde 4,3 daha pahalı oldu.

Big Mac fiyatları üzerinden hesaplandığında dolar bazlı enflasyonda da ciddi artışlar görüldü.

2024 Mayıs’ta 5,35 dolar olan Big Mac fiyatı Ocak 2024’te 4,95 dolardı. Yani yıl başından bu yana dolar bazında yüzde 8,08 fiyat artışı yaşandı.

Ocak 2023’te ise Big Mac fiyatı 3,98 dolardı. Buna göre Ocak 2023’ten bu yana dolar bazlı fiyat artışı yüzde 34,42 oldu.

Ocak 2022’den bu yana ise yüzde 187 artış yaşandı. 2022 Ocak’ta Big Mac fiyatı 1,86 dolardı.

Diğer bir yandan dünyada McDonalds’ın olduğu ülkelerde enflasyonun ölçümü için kullanılan Big Mac endeksine göre TL dolar karşısında aşırı değerli konumda.

Mayıs 2024 itibarıyla ABD’de ortalama Big Mac fiyatı 5,35 dolar. Türkiye’de ise bu fiyat mağazadan mağazaya farklılık gösterse de kendi internet sitesinde 180 TL. Yani mevcut kurla 5,58 dolar.

Buradan hareketle, dolar/TL kurunun 33,64 seviyesinde olması gerekiyor. Ancak kur şu an 32,25 seviyesinde. Yani Big Mac kuruna göre TL dolar karşısında olması gerekenden yüzde 4,31 daha değerli.

Ocak 2024’deki fiyatlar karşılaştırıldığında ise TL’nin dolar karşısındaki değeri olması gerekenden yüzde 14,83 daha azdı.

Ocak 2023 verilerine göre de TL olması gereken değerden yüzde 25,6 düşüktü.Ocak 2022 verilerinde ise bu oran TL’nin yüzde 63 daha az değerli olduğuna işaret ediyordu.

Big Mac Endeksi

The Economist dergisi tarafından yayımlanan ve adını ünlü hamburger Big Mac’ten alan Big Mac endeksine göre “reel kur” hesabı yapılıyor.

Dünyanın her yerinde aynı standartta üretildiği için normal koşullarda fiyatının her yerde aynı olması beklenebilecek bir ürün olan Big Mac, dolar/TL’deki kur hareketine bağlı olarak TL’nin reel değerindeki değişimleri anlamak için yol gösteriyor.