Emlakjet: Deprem sonrası gayrimenkul talebi Diyarbakır ve Ankara’ya yöneldi, satın almada beklenti kredi desteği oldu

Çevrimiçi gayrimenkul platformu Emlakjet, 400 bine ulaşan satılık ve kiralık emlak ilanından oluşan veri tabanında gerçekleşen hareketler doğrultusunda mart ayı emlak verilerini yayınladı. Deprem felaketinin yaşandığı 6 Şubat sonrası ve devamında gözlemlenen emlak verileri kapsamında, en çok konut aranan illerde önceki dönemlere göre önemli değişimler tespit edildi. Mart ayında yüzde 800’e yakın artışla Diyarbakır en çok konut aranan il olurken, Diyarbakır’ı konut arayışındaki yüzde 700’e yakın artışla Ankara takip etti.

Özel araştırma dosyasında konut satın alma trendlerini inceleyen Emlakjet’in verilerine göre, konut satın almayı düşünenler işlemlerini 14 Mayıs’ta gerçekleştirilecek seçimler öncesinde yapmayı planlıyor. Araştırmaya katılanlar arasında ev alma planı olduğunu belirtenlerin yarısı, satın almayı planladıkları evin ödemesini kredi desteği ile yapmak istiyor.

Ayda 80 milyon sayfa görüntülenme sayısı ve 20 milyon ziyaretçisi ile emlak seri ilan sektörünün öncü platformu Emlakjet, 400 bine ulaşan satılık ve kiralık emlak ilanından oluşan bir veri tabanında gerçekleşen hareketler doğrultusunda hazırladığı mart ayı emlak verilerini yayınladı.

Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen ve 10 ili etkileyen deprem felaketinin ardından Emlakjet mart ayı verilerine göre en çok konut aranan illerde önceki dönemlere göre önemli değişimler tespit edildi. Şubat ayında konut arama hacimleri değerlendirildiğinde Kayseri en çok aranan il olmuştu. Mart ayı verilerine göre ise yüzde 800’e yakın artışla Diyarbakır en çok konut aranan il oldu. Diyarbakır’ı konut arayışındaki yüzde 700’e yakın artışla Ankara ve yüzde 600’e yakın artışla Adana ve Gaziantep takip etti. En çok arama yapılan üçüncü il olan Adana kiralık konut aylık fiyat değişiminde gözlemlenen artışın yanı sıra satılık arsa aylık fiyat değişimindeki önemli yükseliş ile öne çıktı. Kiralık konutlara talepte artış gözlemlenirken, konut arayanların yüzde 51’i kiralık yüzde 49’u ise satılık konut aradı. Ev tipine göre konut aramalarında deprem felaketinin ardından artan müstakil konut arayışı, konut aramaları içerisinde mart ayında yüzde 960 artış ile devam etti.

TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde konut satışları mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21,4 azalarak 105 bin 476 olurken, ipotekli konut satışları mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,5 azalış göstererek 25 bin 262 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 24 olarak gerçekleşti. Bununla birlikte Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı, mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,2 azalarak 32 bin 899 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 31,2 oldu.

Araştırma verilerini değerlendiren Emlakjet CEO’su Tolga İdikat, “2023 yılının ilk çeyreğinde, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre konut satışları yüzde 21 azaldı. Mart ayında 100 bin adet bandında oldu. Emlakjet verilerine baktığımızda, mart ayında gayrimenkul aramaları içerisinde kiralık konut aramalarının geçtiğimiz dönemlere göre artarak yüzde 51, satılık konut aramalarının ise geçtiğimiz dönemlere göre azalarak yüzde 49 olduğunu görüyoruz. Artan satılık konut fiyatları ve yaşanılan deprem sonrasında kullanıcıların yönlerini satılık konutlardan kiralık konutlara yönelttiğini söyleyebiliriz. Yaşanılan deprem sonrasında kullanıcıların müstakil yaşam arayışı da devam etti. Konut aramaları içerisinde müstakil konut hacminin yüzde 900’den fazla olması talebin bir süre daha yüksek seyredeceğinin göstergesi oluyor.” dedi.

Fiyat değişimlerinde Diyarbakır ve Ankara dikkat çekiyor

Bu dört ildeki fiyat değişimlerine bakıldığında ise kiralık konut fiyat değişiminde Diyarbakır yüzde 50 artışla ilk sırada yer alırken, onu yüzde 22 artışla Adana takip etti. Satılık konut fiyat değişiminde ise Ankara yüzde 10’luk artışla birinci sırada yer aldı. Kiralık konut fiyat değişiminde ise Gaziantep yüzde 5 ve İstanbul yüzde 4’lük düşüş ile dikkat çekti. Emlakjet verilerine göre satılık arsa aylık fiyat değişiminde ise Adana yüzde 58 ve Gaziantep yüzde 33’lük artış ile öne çıktı.

Emlak aranan ilçeler bazında ise Ankara’nın Çankaya, Etimesgut ve Mamak ilçelerine yönelik aramalar ortalama yüzde 720 artış ile tüm Türkiye’deki ilçelere yönelik aramalar arasında dikkat çekerken, mart ayında yaşanan satılık konut fiyat değişiminde Ankara-Etimesgut yüzde 14, kiralık fiyat değişiminde Adana’nın Seyhan ilçesi yüzde 73 ve arsa fiyatlarındaki değişimde ise Gaziantep’in Şahinbey ilçesi yüzde 75’lik artış ile dikkat çekti. Öte yandan Konya’nın Selçuklu ilçesinde kiralık konut fiyat değişiminde yüzde 83’lük düşüş dikkat çekti. Bununla birlikte İstanbul Beylikdüzü’nde de kiralık konut fiyat değişiminde yüzde 4 ve arsa fiyat değişiminde ise yüzde 17’lik düşüş dikkatlerden kaçmadı.

Müstakil ev trendi sürüyor

Emlakjet’in düzenli olarak gerçekleştirdiği ev tiplerine göre konut aramaları verilerinde ise, müstakil konut aramalarındaki yükseliş devam ediyor. Deprem felaketi sonrasında şubat ayında müstakil konut aramalarında yüzde 1521’lik artış gözlemlenmişti. Mart ayında da bu trend devam ederken, mart ayında müstakil konut aramaları gayrimenkul aramaları içerisinde geçen aya göre yüzde 960 arttı. Konut tipine göre aramalarda ikinci sırada ise yüzde 540’lık artış ile havuzlu konut yer alıyor.

Konut satın almak isteyenler “kredi desteği”ne güveniyor

Emlakjet’in her ay gerçekleştirdiği özel araştırma dosyaları kapsamında mart ayında “Satılık Konutta Kullanıcıların Planları” değerlendirildi. Anket sonuçlarına göre Emlakjet kullanıcılarının yüzde 80’in ev satın almayı düşündüğünü belirtirken; satılık konut arama sebepleri arasında “yatırım” cevabı yüzde 23 ile en yüksek, “evlilik” ise yüzde 20 ile ikinci seçenek oldu.

Konut satın almayı planlayanlar bu işlemi yüzde 62 oranında seçim öncesinde yapmayı planlarken, satın almayı planladıkları evin ödemesini ise yüzde 52 oranında “kredi desteğiyle” yapmayı planlıyor. Birikimleri ile ödemeyi planlayanların oranı yüzde 24 olurken, “mevcut evini satarak” ödemeyi planlayanlar ise yüzde 10 oranında tespit edildi.

Emlakjet kullanıcılarının katıldığı anket sonuçlarını yorumlayan İdikat, “Gayrimenkul her dönemde güvenli bir yatırım olarak görülüyor. Bu yüzden yine satılık konut arama sebepleri arasında en yüksek oranı “yatırım” cevabında görüyoruz. Seçim döneminde belirsizlikler ve endişeler olsa da satın alma planı devam ediyor ve planı olanların yüzde 62’si seçimden önce evini almayı hedefliyor. Burada ödeme planlarındaki yüzde 52 ile en yüksek orana sahip “kredi desteği”, satın almada belirleyici olması ile dikkat çekiyor.” dedi.

Emlakjet Prestige Plus Üyesi Buğra Özyurt yaptığı değerlendirmede, “Satılık ve kiralık konut taleplerinde artış yaşanıyor. Bunun birincil sebebinin yaşadığımız büyük depremden sonra evlerini kaybeden vatandaşların kiralık ve satılık konut talebindeki artış olduğunu söyleyebiliriz. Bunula birlikte; yaz dönemi ile turizm bölgelerinde satılık ve kiralık konutlara talebin artması, ev stoklarındaki azalış da talebi tetikliyor. Müstakil evde oturmak isteyenler yaz sezonunun da başlamasıyla yazlık bölgelere yöneliyor. Böylece konut fiyatlarında artış beklentisi oluşuyor. Seçim sonrasında belirsizlik ortamının azalması ile vatandaşların daha rahat konut/arsa satın alabilme imkanı bulunsa da seçim, konut fiyatlarını doğrudan olmasa da dolaylı olarak etkiliyor diyebiliriz. Ayrıca, deprem riski yüksek illerdeki vatandaşlar konutların depreme dayanıklılığından endişelendiği için konut dışı satışa yönelmiş durumda. Yatırım amacıyla arsa talepleri artıyor.” şeklinde konuştu.