sahibinden.com/BETAM: ‘Otomotivde reel fiyatlar aşağı yönlü hareketini sürdürüyor…’

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden.com’da yayınlanan ilanlardan hareketle hazırlanan ve ikinci el otomobil piyasasının genel durumunu analiz eden “Otomobil Piyasası Görünümü” raporu yayımlandı.

Kasım ayı verileri incelenerek hazırlanan rapora göre; otomobil talep endeksi bir önceki aya göre yüzde 7,1, geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 1,6 oranında azaldı. Otomobil piyasasında canlılık göstergesi olarak kullanılan satılık otomobil ilanlarının ne kadar süre yayında kaldıklarını gösteren kapatılan ilan yaşı ise bir önceki aya kıyasla 0,7 gün uzayarak 20,7 gün oldu.

Reel fiyatlarda düşüş, cari fiyatlarda yükseliş sürüyor

Enflasyonun etkisinden arındırılmış (reel) fiyatlarda yıllık bazda düşüş devam ederken, cari fiyatlarda artış gözlemlendi. Ortalama satılık otomobil cari fiyatı geçen yılın kasım ayına kıyasla yüzde 22,4 artarak 1 milyon 101 bin TL seviyesine ulaştı. Enflasyondan arındırılmış reel fiyatlar ise aynı dönemde yüzde 6,6 oranında azaldı. Reel fiyatlar bir önceki aya kıyasla ise yüzde 0,5’lik sınırlı bir artış gösterdi.

Şekil 1: Ortalama otomobil fiyatı (TL) (Sol panel), ortalama fiyatının yıllık değişimi (%) (Sağ panel)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Araç sınıflarına göre en yüksek artış B sınıfında

Fiyat artışları araç sınıfları bazında incelendiğinde, tüm sınıflarda yıllık artış görüldü. Yıllık bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 26,6 ile B sınıfında gerçekleşirken, onu yüzde 25,6 ile D sınıfı ve yüzde 25,3 ile C sınıfı takip etti. En düşük artış ise yüzde 21,7 ile E sınıfında gerçekleşti. Ortalama fiyatlar B sınıfında 731 bin 740 TL, C sınıfında 974 bin 458 TL, D sınıfında 1 milyon 406 bin TL ve E sınıfında 2 milyon 266 bin TL oldu.

Şekil 2: Araç sınıfına göre ortalama otomobil fiyatı (TL) (Sol panel), araç sınıfına göre ortalama otomobil fiyatının yıllık değişimi (%) (Sağ panel)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

2024 model araç fiyatlarında gerileme

Rapor, model yıllarına göre fiyat değişimlerini de mercek altına aldı. Eski model araçlar (2004-2018) arasında en yüksek yıllık artış yüzde 16,2 ile 2014-2018 grubunda görülürken, en düşük artış yüzde 5,6 ile 2004-2008 grubunda yaşandı. Genç araç grubunda ise 2019 model araçlar yıllık yüzde 17 artışla öne çıktı. İkinci el piyasasının en yeni grubu olan 2024 model araçların fiyatı ise bir önceki aya göre yüzde 1,1 azalarak 2 milyon 23 bin TL seviyesine geriledi.

Şekil 3: Yaş gruplarına göre ortalama otomobil fiyatı (TL) (Sol panel), yaş gruplarına göre ortalama otomobil fiyatının yıllık değişimi (%) (Sağ panel)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Elektrikli araçlarda fiyat artışı sınırlı kaldı

Yakıt türüne göre incelendiğinde, ortalama otomobil fiyatı bir önceki yılın aynı ayına kıyasla tüm yakıt türlerinde yükselmiştir. En yüksek yıllık artış yüzde 20,4 ile “Benzinli” araç grubunda yaşanırken, “Benzin & LPG” grubunda artış yüzde 17,4, “Dizel” grubunda yüzde 18,9, “Hibrit” grubunda ise yüzde 15,1 oldu. Elektrikli otomobiller ise yüzde 6 ile en düşük yıllık fiyat artışını gösteren grup oldu. Ortalama fiyatlar; benzin türünde 1 milyon 342 bin TL, benzin & LPG türünde 589 bin 148 TL, dizel türünde 1 milyon 78 bin TL, hibrit türünde 2 milyon 413 bin TL ve elektrikli araçlarda 3 milyon 448 bin TL seviyesinde gerçekleşti.

Şekil 4: Yakıt türüne göre ortalama otomobil fiyatı (TL) (Sol panel), yakıt türüne göre ortalama otomobil fiyatının yıllık değişimi (%) (Sağ panel)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Talep endeksinde ve satışlarda düşüş

Otomobil piyasasındaki arz ve talep dengesi incelendiğinde, kasım ayında daralma dikkat çekti. Otomobil talep endeksi bir önceki aya göre yüzde 7,1 geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,6 azaldı. Satılık otomobil ilan sayısı bir önceki aya göre yüzde 0,9 azalırken satılan otomobil sayısı çok daha sert bir düşüşle yüzde 8,7 azaldı. Bu gelişmelere bağlı olarak satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı 1,8 puan gerileyerek yüzde 21,2 seviyesine indi.

Şekil 5: Satılan otomobil sayısının satılık otomobil ilan sayısına oranı (%) (Sol panel), satılan ve satılık otomobil sayısı (Sağ panel)

Kaynak: sahibinden.com, Betam

Raporun Tamamına Buradan Ulaşabilirsiniz