Axios: Trump’ın Gümrük Tarifeleri Küresel Ekonomiyi Sarsıyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın yüksek gümrük tarifeleri, küresel ticaret akışlarını altüst ederek dünya ekonomisinde ciddi bir yavaşlamaya yol açtı. Japonya ve İsviçre ekonomileri daralırken, Çin’de hem ihracat hem yatırımlar aynı anda zayıflıyor. Ticaret anlaşmalarıyla bazı tarifeler düşse de oranlar hâlâ Trump öncesi seviyelerin üzerinde ve küresel büyüme üzerinde baskı yaratıyor.

---

Küresel Baskı Artıyor: Trump’ın Tarifeleri Dünya Ekonomisini Yeniden Şekillendiriyor

Trump yönetiminin tek taraflı ve agresif ticaret politikası, küresel ekonomiyi çift haneli tarifelerle yeniden şekillendiriyor. ABD dışındaki ülkeler, iç talep ve yatırım eksikliği nedeniyle bu şokları absorbe etmekte zorlanıyor. Washington’un yapay zekâ yatırımları sayesinde büyümesini koruyabilmesi, dünyada çoğu ekonomi için geçerli değil.

---

Japonya ve İsviçre Ekonomileri İlk Tepkiyi Verdi

Üçüncü çeyrek verileri, Trump’ın tarifelerinin zincirleme etkisini güçlü biçimde ortaya koyuyor:

• Japonya ekonomisi yıllıklandırılmış bazda %2 küçüldü — son bir yılın ilk daralması.

• İsviçre GSYH’si %0,5 geriledi — 2023’ten bu yana ilk daralma.

Bu iki ülkenin ortak sorunları, ABD pazarına ihracatta sert yavaşlama:

• Japonya’da otomobil ihracatı, yıl içinde tarifeler yükselmeden önce yapılan “erken sevkiyatların” ardından keskin biçimde düştü. Temmuz’daki ABD–Japonya anlaşması tarifeleri %25’ten %15’e indirse de talep kaybı sürdü.

• İsviçre’nin ABD’ye saat, çikolata ve diğer ürün ihracatı, Trump’ın Ağustos’ta uyguladığı %40’a yakın tarife sonrası sert geriledi.

---

Çin: Hem Tüketici Talebi Hem İhracat Aynı Anda Çöküyor

Asya’nın dev ekonomisi Çin’de de tablo kararıyor. Son günlerde açıklanan veriler, ekonominin görünenden daha zayıf olduğunu gösteriyor:

• Fabrika üretimi yıllık bazda %5 arttı, ancak bu yılın en yavaş temposu.

• Bina ve makine yatırımları Ocak–Ekim döneminde %1,7 daraldı — tarihte bir ilk.

• Ekim ayında ihracat %1’den fazla düştü, Şubat’taki ilk tarife artışından bu yana en zayıf performans.

ABD’ye yapılan ihracat ise %25 geriledi. Reuters’a göre Çin, AB ve Güneydoğu Asya ülkelerinde de yeni talep yaratmakta zorlanıyor.

Ekonomist Alicia Garcia-Herrero’nun değerlendirmesi:

“Çin’in ihracatı sonsuza kadar büyüyemez. Sadece ABD değil, küresel ekonomi genel olarak yavaşlıyor.”

---

Tarife İndirimi Var Ama Normalleşme Yok

Bazı ticaret anlaşmaları, Çin ve İsviçre gibi ülkeler için tarifeleri düşürdü; ancak oranlar hâlâ Trump öncesi dönemin çok üzerinde. Bu da yüksek maliyetli ticaret rejiminin kalıcılaşabileceğine işaret ediyor.

Üstelik, geçmişte Çin ile yapılan geçici “ateşkes” anlaşmaları defalarca çöktü. Ekonomisi zayıflayan Çin’in ABD karşısında daha kırılgan bir pozisyonda olması, müzakerelerde Washington’a avantaj sağlıyor.

Örnek: Çin’in Soya Fasulyesi Alımları

ABD–Çin ticaret anlaşmasının temel maddelerinden biri, Pekin’in yılda 12 milyon ton ABD soya fasulyesi satın almasıydı.
Ancak Illinois Soya Fasulyesi Birliği’nden Todd Main’e göre:

“Çin’in bu alım taahhüdünün hiçbir izini görmedik.”

Bu durum, anlaşmanın yeniden bozulabileceğine dair sinyalleri güçlendiriyor.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]