Ekonomi
Haftalık Emtia ve Enerji Piyasası Raporu: Fed, Tarifeler ve Jeopolitik Gelişmeler Etkili Oldu
Tamamlanan haftada emtia piyasalarında fiyatlamaları şekillendiren en önemli faktörler, tarifelerin yarattığı olumsuzluklar ve arz-talep endişeleri oldu. Bunun yanında, Fed’in olası faiz indirimi yönündeki açıklamaları da fiyatlamalar üzerinde etkiliydi. ABD Başkanı Donald Trump’ın Kongre’de kabul edilen geçici bütçe tasarısını imzalamasıyla, ülke tarihinin en uzun süreli hükümet kapanışı 43. gününde sona erdi.
Tamamlanan haftada emtia piyasalarında fiyatlamaları şekillendiren en önemli faktörler, tarifelerin yarattığı olumsuzluklar ve arz-talep endişeleri oldu. Bunun yanında, Fed’in olası faiz indirimi yönündeki açıklamaları da fiyatlamalar üzerinde etkiliydi. ABD Başkanı Donald Trump’ın Kongre’de kabul edilen geçici bütçe tasarısını imzalamasıyla, ülke tarihinin en uzun süreli hükümet kapanışı 43. gününde sona erdi.
Hükümet kapanışının bitmesi piyasalarda olumlu karşılanırken, ertelenen makroekonomik veriler yatırımcıların gündemine geldi. Veri akışındaki gecikmeler, enflasyon ve istihdama dair risk algısını artırarak ekonomik tahminleri zorlaştırdı. Bu ortamda Fed’in “bekle-gör” yaklaşımını sürdürme olasılığı güçlendi. Analistler, veri toplama süreçlerinde oluşan boşluklar nedeniyle açıklanacak raporların eksik veya güvenilirliğinin düşük olabileceğini vurguladı.
Fed yetkililerinin açıklamaları da yakından izlendi. Kansas City Fed Başkanı Jeffrey Schmid, ek faiz indirimlerine karşı olduğunu tekrarlayarak, enflasyonun hâlâ yüksek olduğunu ve ilave gevşemenin iş gücü piyasasına anlamlı katkı sağlamayacağını belirtti. Dallas Fed Başkanı Lorie Logan ise Aralık toplantısında yeni bir faiz indirimi kararını desteklemenin zor olacağını ifade etti.
ABD tarafında ayrıca Trump, 2 Nisan 2025’te duyurduğu küresel “karşılıklı tarifeler” kapsamını daraltan yeni bir başkanlık kararnamesi imzaladı. Karar, ABD’de yeterli miktarda üretilmeyen belirli tarım ürünlerini gümrük vergilerinden muaf tutuyor. Beyaz Saray, kararın iç talep, üretim kapasitesi ve son dönemde imzalanan ticaret anlaşmalarını dikkate alarak ABD ekonomisini ve milli güvenliği güçlendirme amacıyla alındığını açıkladı. Analistler, Amerikan tüketicilerinin artan gıda fiyatı kaygıları nedeniyle Trump’ın yaklaşık 200 ürüne uygulanan vergileri geri çektiğini kaydetti.
Çin Ekonomisinde Yavaşlama Sinyalleri
Çin’de ABD ile yaşanan ticari gerilimler ve belirsizlikler, üretim, tüketim ve yatırımların ivmesini ekim ayında da düşürdü. Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre, ekimde sanayi üretimi %4,9, perakende satışlar %2,9 artarken, sabit sermaye yatırımları %1,7 geriledi. Sanayi üretimi eylüldeki %6,5 artışın gerisinde kalarak büyüme hızındaki yavaşlamayı sürdürdü.
Jeopolitik Gelişmeler ve Enerji Piyasaları
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Putin ve Trump arasındaki planlanan zirvenin hazırlıklarını ele almaya hazır olduklarını duyurdu. Ancak savaşın devam etmesi ve enerji altyapısına yönelik saldırılar, enerji arzına dair endişeleri canlı tutuyor. Bu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi %4,15 seviyesinden tamamlanırken, dolar endeksi %0,3 düşüşle 99,3’e geriledi.
Değerli Metaller ve Baz Metaller
Fed’in faiz indirimine yönelik beklentilerin güçlenmesi, değerli metallerde paladyum hariç pozitif seyri destekledi. Altın, haftanın başında 4.245 dolar/ons ile son iki haftanın zirvesini görse de, Fed’in agresif indirimlere gitmeme ihtimali ve ABD hükümetinin yeniden açılması sonrası kazançlarının bir kısmını geri verdi ve haftayı 4.085 dolardan tamamladı. Gümüş ise altına paralel hareket etti, arz endişeleriyle destek buldu. Haftalık bazda altın %2, gümüş %4,6, paladyum %1,8 değer kazanırken, platin %0,1 düştü.
Baz metallerde fiyatları etkileyen en önemli faktörler, Çin ekonomisindeki yavaşlama ve ABD’de hükümet kapanışının sona ermesi oldu. Haftalık olarak çinko %1,6, nikel %0,9 değer kaybederken, bakır %2, kurşun %0,8 ve alüminyum %0,1 yükseldi.
Petrol ve Enerji Fiyatları
Petrol piyasasında yatırımcıların odağı arz-talep dengesinde kaldı. Brent petrol, jeopolitik endişelerin etkisiyle haftayı yükselişle kapattı. ABD’de ham petrol stoklarının beklentilerin üzerinde artması fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturdu. EIA verilerine göre ABD stokları 6,4 milyon varil artarak 427,6 milyon varile yükseldi. OPEC’in ekim ayı üretimi 33 bin varil artışla 28,46 milyon varil seviyesine çıktı. Haftalık olarak Brent petrol %0,5 yükselirken, NYMEX doğal gaz %5,8 değer kazandı.
Tarım Emtialarında Karışık Seyir
Tarım emtialarında haftalık hareketler karışık oldu. Arjantin, Brezilya, Hindistan ve Çin’den gelen yüksek rekolte tahminleri, buğday ve mısır fiyatlarındaki artışları sınırladı; ABD’den gelen güçlü ihracat verileri ise fiyatları yukarı çekti. Haftalık olarak pirinç %1,9, buğday %2,5, mısır %3,9, soya fasulyesi %0,5 yükseldi.
Kahve fiyatları, Brezilya’daki kuraklık ve ihracat kısıtlamıları sonrası tırmandığı seviyelerden, ABD’nin kahve ithalat vergilerini kaldırma adımıyla geriledi. Kakao fiyatları da ABD’nin tarifeleri kaldırma planı sonrası düştü. Intercontinental Exchange verilerine göre haftalık değişim: kahve %2,9 düşüş, pamuk %0,8 yükseliş, şeker %5,3 artış, kakao %11,6 değer kaybı.
