Ayakkabı Sektöründe Tarihi Açık: AYSAD’dan Kritik Yol Haritası

2025 yılının ilk altı ayında Türkiye ayakkabı sektörü ihracatta 489,2 milyon dolar, ithalatta ise 804 milyon dolarlık seviyeye ulaştı. Ayakkabı Yan Sanayicileri Derneği (AYSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Sait Salıcı, “Tarihi bir dış ticaret açığı ile karşı karşıyayız ve sektörümüz artık durma noktasında. İthalatın kontrol edilememesi ve maliyetlerdeki aşırı artış, ayakkabı sektörünü ‘varoluşsal’ bir krize sürüklüyor” dedi.

Tekstil ve hazır giyim sektörlerinde yalnızca 2025 yılının ilk yarısında binden fazla firmanın kapanmasının ardından, ayakkabı yan sanayicileri de ayakta kalmak için acil bir yol haritası hazırladı. 12-15 Kasım 2025’te gerçekleştirilecek 73. Uluslararası Ayakkabı Yan Sanayi Fuarı (AYSAF) öncesinde düzenlenen toplantıda, Salıcı sektörün 2025’in ilk altı ayına dair “alarm verilerini” ve 2026-2027 yılları için planlanan eylemleri paylaştı.

Salıcı, tekstil ve hazır giyimdeki binlerce firmanın kapanması ve on binlerce kişinin işsiz kalması sürecinde, ayakkabı sektörünün de benzer hatta daha ciddi bir tehdit altında olduğunu belirtti. “Sektörümüz, ithalatın kontrol edilememesi ve maliyetlerin aşırı yükselmesi nedeniyle varoluşsal bir döneme girmiştir” dedi.

AYSAD’ın verilerine göre, Türkiye ayakkabı sektörü, bu dönemde 489,2 milyon dolarlık ihracat yapmasına rağmen 804,3 milyon dolarlık ithalatla tarihinin en yüksek dış ticaret açığını kaydetti ve 315 milyon dolarlık bir açık oluştu. Salıcı, “Uzun yıllar dış ticaret fazlası veren sektörümüz, ithalatın kontrolden çıkmasıyla tam tersine döndü. Çin’den 262,9 milyon dolar, Vietnam’dan 225,4 milyon dolar ithalat yapılması, sektörümüzün karşı karşıya olduğu baskının en somut göstergesidir” dedi.

Dört Ana Unsurdan Oluşan Yol Haritası
AYSAD Başkanı, sektörün karşı karşıya olduğu bu tabloya yanıt olarak hazırlanan kısa ve orta vadeli eylem planını dört ana başlıkta açıkladı:

İthalatın Yerine Yerli Üretim: Özellikle spor ayakkabı gibi yüksek ithalat oranına sahip segmentlerde, yerli üretimi teşvik edecek yatırım ve destek modelleri devreye alınmalı.

Gümrük ve Denetim Mekanizmalarının Güçlendirilmesi: Mevcut gümrük vergileri etkin kullanılmalı, yanıltıcı menşe beyanları ve kayıt dışı ithalat yolları tamamen engellenmeli. Böylece haksız rekabetle mücadele sağlanmalı.

Ortak Akıl ve Dayanışma: Sektörün krizden çıkışı için benzer sektörlerdeki sivil toplum kuruluşlarıyla dayanışma ve iş birliği artırılmalı.

Uluslararası Tanıtım ve İhracat Artışı: 12-15 Kasım’da düzenlenecek AYSAF Fuarı’nda küresel alıcılarla yerli üreticiler buluşturularak ihracatın artırılması ve dış ticaret açığının kapatılmasına yönelik potansiyel harekete geçirilmeli.