İsrail’in İran’a saldırısı ‘haftalar sürebilir’

CNN ve diğer ABD medya kuruluşlarının aktardığına göre, İsrail’in İran’a yönelik askeri harekatı “günler değil, haftalarca” sürebilir.

İsrail’in İran topraklarının derinliklerine yönelik hava saldırılarıyla başlayan operasyon, kaynakların ABD Başkanı Trump yönetiminin zımni onayıyla devam ediyor.

CNN ve Axios’un aktardığı ABD’li yetkililer, Washington’un şu anda İsrail’in askeri saldırılarına katılmayı planlamadığını, ancak zaman çizelgesine itiraz etmediğini ve sessizce destek verdiğini söyledi. Bir İsrailli yetkili, Trump yönetiminin özel görüşmelerde İsrail’in planlarını eleştirmediğini söyledi.

Üst düzey bir İsrailli yetkili Cuma günü The Wall Street Journal’a verdiği demeçte, Tel Aviv’in İran’ın liderliğini ve askeri kapasitesini zayıflatmayı amaçlayan 14 günlük bir askeri harekat planladığını ve nihai hedefinin Tahran’ı müzakereye zorlamak olduğunu söyledi.

Yetkili, “İran’ın komuta yapısını yok ederek ve silahlarını azaltarak” İsrail’in diplomasi yoluyla gerginliğin sona ermesini umduğunu iddia etti.

Beyaz Saray’dan bir kaynak CNN’e yaptığı açıklamada “çatışmanın süresinin İran’ın vereceği yanıta bağlı olduğunu” söyledi ve yönetimin durumun nihayetinde ABD ile devam eden müzakereler yoluyla çözülebileceğine inandığını vurguladı. Ancak sahadaki gerilim tırmanmaya devam ediyor.

Pazar günü İran Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi, İsrail’in saldırılarına İran’ın askeri yanıtının devam edeceğini söyledi ve İsrail’i ilk saldırılarını “uyarıda bulunmadan veya önceden tırmandırmadan” başlatmakla suçladı ve bunu İran topraklarına karşı “bariz bir saldırganlık eylemi” olarak nitelendirdi. Tahran’daki yabancı büyükelçilerle bir araya geldiği toplantıda konuşan Araghchi, ABD’yi İsrail saldırısında suç ortaklığı yapmakla suçladı. “İsrail saldırısı Amerika’nın onayı ve desteği olmadan gerçekleştirilmedi” dedi. “ABD güçlerinin ve bölgedeki üslerinin İsrail ordusunun operasyonlarını desteklediğini gösteren kesin kanıtlarımız var.”

İran ile ABD arasında Umman’ın Maskat kentinde yapılması planlanan dolaylı nükleer müzakerelerin altıncı turu artık askıya alınmış gibi görünüyor. Araghchi, İsrail’in İran’a yönelik askeri saldırısı devam ederken görüşmelere devam etmenin “hiçbir gerekçesi” olmadığını söyledi. Araghchi ayrıca ABD’yi İsrail’in eylemlerine “doğrudan destek” vermekle suçladı ve Başkan Trump’ın kamuoyuna yaptığı açıklamaların İsrail’in tırmanışını teşvik ettiğini söyledi. Şiddetlenen çatışmaya rağmen üst düzey bir ABD’li yetkili Washington Post’a yaptığı açıklamada Beyaz Saray’ın İran’ın “yakında” müzakere masasına döneceğini umduğunu söyledi. Bu yorumlar, İsrail ve İran’ın çok sayıda doğrudan askeri çatışmaya girmesine ve her iki tarafın da birbirlerinin topraklarına saldırılar düzenleyerek çok sayıda can kaybına yol açmasına rağmen geldi.

Beyaz Saray, Tel Aviv’in çatışmayı başlatmasına rağmen İsrail’in “kendini savunma” hakkını elinde tuttuğunu belirterek, İsrail’e belirli eylemlerde bulunması ya da bunlardan kaçınması yönünde talimat vermeyeceğini yineledi.

Analistler, net bir gerilimi azaltma mekanizması olmadan, çatışmanın sınırlı diplomatik çıkış yolları olan daha geniş bir bölgesel savaşa dönüşme riski taşıdığı konusunda uyarıyor.