Petrol Piyasasında “Savaş Körlüğü” Test Ediliyor: Hafta Sonuna Gergin Giriş

Son iki yılda Orta Doğu’da art arda yaşanan gerilimler, petrol traderlerını arz şoklarına karşı kayıtsız hale getirdi. 1970’lerin politik çalkantılarını ve ani fiyat sıçramalarını hatırlatan manşetler sıklaşsa da, fiyatlardaki sıçramalar genellikle kısa ömürlü oldu. İran ve İsrail arasındaki füzeli karşılıklı saldırılara rağmen Orta Doğu’dan petrol akışı kesintisiz sürdü. Hafta sonu yapılan karşılıklı saldırılar, artık enerji tesislerini de hedef alıyor. Petrolde yön neresi?

Ancak bu kez tablo biraz farklı. İsrail’in son saldırısı, petrol piyasasında oluşmuş rehaveti sınamaya başladı. Şimdiye kadar arzda bir aksama yaşanmasa da, yıl başından bu yana fiyatları aşağı çeken fazla arz korkusu yerini yeniden jeopolitik risklere bıraktı. OPEC+ üretim kesintilerini hızla geri alırken, Brezilya ve Guyana gibi ülkelerden gelen arz artışı ve ABD Başkanı Donald Trump’ın ticaret savaşı tehdidi de piyasada aşağı yönlü baskı yaratıyordu.

Jeopolitik Riskler Yatırımcıları Temkinli Hale Getirdi

Petrol piyasasında kimse bu hafta sonuna “kısa pozisyon”la girmeye cesaret edemedi. Cuma sabahı Brent petrolü %13’e kadar yükseldi, günü ise %7 artışla varil başına yaklaşık 74 dolardan kapattı. AB Commodities CEO’su Andreas Laskaratos, “Savaş varken hafta sonuna kısa pozisyonla girilmez. Temel dinamikler değişmese de, manşetlere karşı işlem yapılamaz,” dedi.

Tüccarlar ve analistler, Cuma sabahı erken saatlerde İsrail füzelerinin İran’a ulaşmasıyla birlikte olası senaryoları değerlendirmeye başladı. Avrupa merkezli işlemciler 04:30-05:00 civarında masalarına oturmuştu bile.

Goldman Sachs analistleri önümüzdeki aylar için petrol fiyat tahminlerini varil başına 2-3 dolar artırdı. En kötü senaryoda fiyatların 100 doların üzerine çıkabileceğini belirten kurum, en iyimser tabloda ise gelecek yıl fiyatların 50 doların altına inebileceğini öngörüyor. Kısa vadede risklerin yukarı yönlü olduğunu kabul eden analistler, dördüncü çeyrekte fiyatların 60 doların altına düşmesini beklemeye devam ediyor.

Opsiyon Piyasasında “Yukarı Yönlü Koruma” Hamlesi

Cuma günü, özellikle 25 Haziran’a kadar petrol fiyatlarının 85 doların üzerine çıkması durumunda kazandıran call opsiyonlarında yoğun işlem gözlendi. WTI call/put fiyat farkı endeksi, Mart 2022’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Bu tarih, Rusya’nın Ukrayna’yı tam kapsamlı işgal ettiği döneme denk geliyor.

Hürmüz Boğazı Risk Olmasa da Gölge Gibi Üzerde

Petrol piyasası açısından en ciddi risklerden biri, küresel petrol arzının yaklaşık beşte birinin geçtiği Hürmüz Boğazı’nda yaşanabilecek olası bir aksama. Her ne kadar analistler bunun pek olası olmadığını düşünse de, boğazın tamamen kapanması felaket etkisi yaratabilir.

RBC Capital Markets’tan eski CIA analisti Helima Croft’a göre, ABD Beşinci Filosu’nun Bahreyn’de konuşlu olması nedeniyle İran’ın boğazı uzun süre kapatması son derece zor. FGE NexantECA isimli danışmanlık şirketi de, görüştükleri piyasa oyuncularının büyük çoğunluğunun Hürmüz’ün kapanmasını beklemediğini belirtti: “Ancak riskin az da olsa artması fiyatlar üzerinde etkili olmaya yetiyor.”

İran’ın Nükleer Tepkisi ve Yaptırımlar Tartışılıyor

Petrol tüccarlarını endişelendiren diğer senaryolar arasında İran’ın petrol altyapısının hedef alınması ya da Tahran’ın nükleer programını hızlandırması durumunda Batı’nın yeni yaptırımlar uygulaması yer alıyor. Şu ana dek İsrail’in enerji altyapılarını hedef almaktan kaçındığı görülüyor.

Pickering Energy Partners’tan Dan Pickering ise bu tür olayların son 10 yılda genellikle “al-sat” fırsatı sunduğunu, yani ilk paniğin ardından geri çekilmeyle sonuçlandığını belirtiyor. “Korkular yaşananlardan büyük oldu,” diyor.

Trump’tan “Anlaş ya da Daha Kötüsü Gelir” Tehdidi

Cuma günü açıklama yapan ABD Başkanı Trump, İran’a anlaşma çağrısı yaparak aksi halde daha sert saldırılarla karşılaşabileceğini söyledi. Eğer İran bu çağrıyı dikkate alırsa, olası bir nükleer anlaşma petrol piyasasında yaptırımların kaldırılması ve İran petrolünün ihracatının artması anlamına gelebilir.

FGE NexantECA, piyasada şu anda yaşanan fiyat hareketlerinin çoğu katılımcı tarafından bir “sat” fırsatı olarak değerlendirilmeye başlandığını belirtiyor. Ancak olası gerilim artışı ihtimali nedeniyle kısa pozisyon almak da kimse için kolay değil.

OPEC+’ın Yedek Kapasitesi ve Uzun Vadeli Görünüm

Olası bir arz şokunda OPEC+ üyeleri Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin önemli miktarda yedek üretim kapasitesi olduğu biliniyor. Bu da olası fiyat artışlarını sınırlama potansiyeli taşıyor.

AB Commodities CEO’su Laskaratos, “Bu yükselişe karşı durmak cesaret ister, ancak bu rallinin uzun vadeli sürdürülebilir olduğunu düşünmüyoruz,” diyor. “Mevcut durumda arz ve talep dinamiklerinde bir değişim yok.”

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]