Prof Esfender Korkmaz:   Dış ticaret politikamız  yok!

Hepimizin bildiği kurbağa hikayesi vardır… Bir kurbağayı kaynayan suya koyarsanız, zıplayarak kazandan çıkmaya çalışacaktır. Fakat eğer onu ılık suya koyar ve suyu yavaşça ısıtırsanız, su ısındıkça, kurbağa rahatlar ve uyuşur. Sonrasında ölür.

 

Her seferinde ilgililer, ithalata bakmıyor, dış açığa bakmıyor, ihracatta patlama diyor. Etkisi gecikmeli ve yavaş olduğu dış açıkların ve cari açıkların getirdiği maliyetler kısa dönemde fark edilmiyor. Ama Cumhuriyet döneminde dış açıklar hem döviz şoklarına neden oldu , hem krizlere neden oldu , hem de ülkeyi ve insanımızı yoksul bıraktı.

Cumhuriyetin ilk yıllarında, 1923–1950 arasında Türkiye dış ticarette denge sağlandı.

 

1950-1960 arasında sürekli cari açık verdik.

 

1960-2002 arasında, kriz yılları olan 1994 ve 2001 yıllarında, devalüasyon ve üretimde düşüşten dolayı cari fazla oluştu. Diğer yıllar hep açık verdik.

 

Son yıllarda 2003 sonrası dış açıklar arttı. 2003’ten bu güne dış ticaret fazlamız olmadı. Yalnızca 2019 yılında pandemi nedeni ile ithalat azaldı ve cari fazla verdik.

 

2003 -2025 Ocak-Şubat arasında geçen 22 yıl 2 ayda 741 milyar 755 milyon dolar cari açık verdik.

 

2003 -2025 ocak- Mart arasında geçen 22 yıl 3 ayda toplam 1 trilyon 142 milyar 651 milyon dolar dış ticaret açığı verdik.

 

Bu nedenledir ki ülkemiz ve halk yoksullaştı. Zira cari açık, dış ekonomik ilişkiler kaybından doğan, yurt dışına kaynak ve servet transferi demektir.

 

Elimize faiz havucu vermişler. Ekonomi yönetimi olarak , halk olarak , medyanın tamamı ve maalesef bazı akademisyenler dahil , bu havuçla oyalanmaktan gerçek tehlikeyi göremiyoruz. Türkiye ekonomisi için gerçek tehlike dış açıklardır.

 

TÜİK, 2025 yılı Ocak-Mart dış ticaret verilerini açıkladı. Üç aylık dış ticaret açığımız 20 milyar dolardır. Böyle giderse yıl sonuna kadar 80 milyar dolar civarında olacaktır.

 

Neden bu kadar dış açık veriyoruz ?

 

Milli dış ticaret politikamız yoktur.

 

Üç ayda toplam dış ticaret açığımız 20 milyar dolar, ama ihracatımızın yalnızca yüzde 3,6 sını yaptığımız Çin ve Rusya’ya olan dış ticaret açığımız daha fazla 20,8 milyar dolardır.

 

Buna karşılık ihracatımızın yüzde 49,6’sını yaptığımız AB ve İngiltere’ye 4,5 milyar dolar dış ticaret fazlamız var. Avrupa’dan kazanıp, Çin ve Rusya’ya veriyoruz.

 

Çin’e ve Rusya’ya mecbur değiliz. Çünkü Çin’den teknoloji ithal etmiyoruz. Rusya’dan ithalatımız içinde petrol ve doğal gazın payı yüzde 37’dir.

 

Çinden ithalata sınır getirmeliyiz , Rusya ‘ya alternatif ithalat imkanlarını aramalıyız.

 

Üretimde ithal girdi payı yüksektir.

 

Toplam ithalat içinde , üretimde girdi olarak kullanılan aramalı ile hammadde oranı yüzde 71,2’dir. Yatırım malı ithali düşük yüzde 133 tür. Bu ithalat mevcut yatırımların amortismanı – yenilenmesine ancak yeter. Tüketim malı ithalatı yüzde 15,7’dir. İki yıl önce bu oran yüzde 12 dolayında idi.

Dış ticaret açığından kurtulmak için Türkiye’de üretimde kullanılan ithal girdi payını azaltmak gerekiyor.Bunun içinde;

Yüksek ithal girdi kullanan sektörlerde İthal İkamesi politikası uygulamak gerekir.

Ara malları ve hammadde üretimine yüksek teşvik vermek gerekir.

Kamu yatırımlarında ve alımlarda yerli üretim öncelik vermek gerekir.

Yüksek teknoloji yatırımlarını artırmak ve bu paralelde Üniversite-sanayi işbirliğini geliştirmek gerekir.

Bu uygulamaları sektörel ve bölgesel kalkınma planları doğrultusunda yapmak gerekir.

Elbetteki başta yatırım altyapısını oluşturmalıyız . Ama sonrasında niyet etmek ve başlamakta işin yarısını çözmek demektir.

 

Yeni Çağ Gazetesi’nden alıntıdır